Operatie bij refluxziekte of een breuk in het middenrif

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

U wordt opgenomen in verband met een kijkoperatie tegen refluxziekte. Bij een niet goed functionerende kringspier, kan uw arts ervoor kiezen om de onderste slokdarmkringspier te verstevigen met een maagplooi (fundoplicatie). Als de ziekte wordt veroorzaakt door een middenrifbreuk, moet uw arts de middenrifbreuk sluiten. En vaak moet de arts ook een fundoplicatie uitvoeren.
In deze folder leest u over voorbereiding op de ingreep. Het is goed om u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan hier is beschreven. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Waarom een operatie bij refluxziekte?

De antirefluxoperatie is een operatie die uitgevoerd kan worden bij mensen met ernstige refluxklachten. Deze worden veroorzaakt door een middenrifbreuk (hernia diafragmatica). Of door een niet goed functionerende sluitspier op de overgang van de slokdarm naar de maag. Soms zijn er nog andere oorzaken, bijvoorbeeld een vertraagde maagontlediging.

Middenrifbreuk

Reflux is het terugstromen van maaginhoud naar de slokdarm (oesofagus). Ernstige refluxklachten kunnen ontstaan door een middenrifbreuk. Een middenrifbreuk is een te wijde opening in het middenrif. Soms is er sprake van reflux zonder dat er een middenrif breuk is.
Het middenrif is een spierplaat, die de borstholte scheidt van de buikholte. In het middenrif zit een opening, waar de slokdarm doorheen gaat. Als deze opening wijder is dan noodzakelijk, spreken we van een middenrifbreuk.

Niet goed sluitende overgang

Bij mensen met een middenrifbreuk sluit de overgang tussen de slokdarm en de maag soms niet goed. Dat komt doordat de maag door de wijde opening in het middenrif (gedeeltelijk) in de borstholte kan komen te liggen. Hierdoor kan maaginhoud gemakkelijk omhoog de slokdarm in stromen. De slokdarm kan niet goed tegen het agressieve maagzuur. Als maaginhoud regelmatig en langdurig omhoog stroomt, kan de slokdarm geïrriteerd en op den duur ontstoken raken.
De operatie wordt meestal uitgevoerd via een kijkoperatie in de buik.

Onderzoek vooraf

Voordat besloten wordt om deze operatie uit te voeren, moet eerst duidelijk zijn hoe ernstig de klachten zijn. En ook in welke mate de slokdarm is beschadigd. Daarvoor kunnen verschillende onderzoeken nodig zijn zoals:

• Kijkonderzoek van uw slokdarm en maag (gastroscopie), waarbij meestal stukjes weefsel uit de slokdarm worden weggenomen. Deze worden verder onderzocht om de aard van de beschadiging vast te stellen.
• Meting van de zuurgraad van de slokdarm gedurende 24 uur (24 uurs pH-metrie).
• Meting van de druk in de slokdarm (manometrie).
• Soms röntgenfoto’s van uw slokdarm en maag (slikfoto’s of een CT scan).

Uw behandelend arts legt de onderzoeken die bij u nodig zijn aan u uit. Ook ontvangt u dan aparte informatiefolders van deze onderzoeken.
Als alle uitslagen bekend zijn, kan worden bepaald of deze operatie voor u een alternatief is voor de behandeling met medicijnen. Uw behandelende artsen (MDL-arts en chirurg) bespreken dit met u. Voor deze operatie wordt u, als er geen complicaties zijn, 1 nacht (na de operatie) opgenomen in het ziekenhuis.

Voorbereiding op de operatie

Het is belangrijk om zo fit mogelijk te zijn voor de operatie. Dit betekent dat u minimaal 2 weken voor de operatie moet stoppen met roken. Als het nodig is, kan uw chirurg of huisarts u hierin adviezen geven. Ook wordt geadviseerd om geen alcoholhoudende dranken te nemen in de 2 weken voor de operatie.
Voor uw conditie is het belangrijk om zoveel als mogelijk te bewegen. Minimaal een half uur per dag.

Pre-operatieve screening en anesthesie

U wordt geopereerd en bent daarom doorverwezen naar de polikliniek Pre-operatieve screening. Op deze polikliniek bekijkt de anesthesioloog of de operatie voor u extra gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Dit noemen we pre-operatieve screening.
Tijdens dit gesprek komen een aantal onderwerpen aan bod. Dit zijn onder andere de soort verdoving (anesthesie) en pijnstilling. Ook bespreekt u waarop u moet letten met eten, drinken en roken op de dagen rondom de operatie. Daarnaast maakt u afspraken over hoe u op die dagen uw medicijnen gebruikt. Dit geldt ook voor bloedverdunners.
Bespreek het gebruik van bloedverdunners ook altijd met uw behandelend arts. Als u medicijnen gebruikt, neem dan een actueel medicijnoverzicht of medicijnpaspoort mee.

Overige voorbereidingen

• Gebruikt u medicijnen? Overleg dan met uw behandelend chirurg en de anesthesioloog of u deze op uw operatiedag mag innemen met een klein slokje water.
• Neem alle medicijnen die u thuis gebruikt, mee naar het ziekenhuis.

De opname

Op de dag van uw operatie meldt u zich op het afgesproken tijdstip in de opname lounge. Voor de operatie krijgt u operatiekleding aan.

• Draagt u sieraden? Dan moet u deze afdoen.
• Draagt u een gebitsprothese? Dan doet u deze uit.
• Zo mogelijk loopt u zelf naar de operatieafdeling als u aan de beurt bent.
• U krijgt een infuus in de arm, waardoor de narcosemiddelen worden toegediend. Hierna vindt de operatie plaats. Het narcosemiddel kan branderig aanvoelen als het wordt toegediend.

De operatie

De operatie vindt plaats onder algehele verdoving (narcose).
Bij de operatie worden de benodigde instrumenten ingebracht via enkele kleine sneetjes in de buikwand. Ook wordt zo een zeer kleine camera ingebracht, die is aangesloten op een beeldscherm. Hierop ziet de chirurg wat hij of zij doet.

Operatietechnieken

De chirurg maakt de overgang van slokdarm naar maag vrij. De te wijde opening in het middenrif, waar de slokdarm vanuit de borstkas de buik in komt, wordt met enkele hechtingen vernauwd. Vervolgens wordt de koepel van de maag als een soort manchet om de overgang van de slokdarm naar de maag heen gehecht. Dit heet ‘fundoplicatie’. Hierdoor ontstaat er een soort klep die voorkomt dat de maaginhoud terug de slokdarm instroomt. Er zijn 2 operatietechnieken die toegepast kunnen worden. Dit zijn de partiële (180 graden) fundoplicatie en de Nissen (360 graden) fundoplicatie.
Meestal wordt voor de eerste optie gekozen, omdat dit minder passageproblemen geeft na de operatie. Deze operatie wordt uitgevoerd via een kijkoperatie. Als dit voor u anders is, dan bespreekt uw behandelend arts dit met u.

Mogelijke risico’s en complicaties

Geen enkele operatie is zonder risico’s. Zo zijn ook bij deze operaties de normale risico’s op complicaties aanwezig, zoals een (na)bloeding, wondinfectie, trombose of longontsteking.

Specifieke complicaties

Daarnaast zijn bij deze operatie nog enkele specifieke complicaties mogelijk, zoals beschadiging van de milt, maag of slokdarm. Ook kan er een vernauwing in het operatiegebied ontstaan, en slikstoornissen.

Spijsverteringsproblemen

Verder kunnen de zenuwtakken naar maag en darmen die in het operatiegebied liggen worden beschadigd. Hierdoor kunnen (meestal tijdelijk) spijsverteringsproblemen optreden zoals diarree, misselijkheid of een vol gevoel. Dit gaat meestal weer over na 3 tot 6 maanden.

Kijkoperatie

De operatie zal in principe als kijkoperatie uitgevoerd worden. Is tijdens deze operatie niet alles duidelijk genoeg te zien? Of wordt een kijkoperatie niet veilig geacht? Dan kan de chirurg ervoor kiezen om de kijkoperatie om te zetten in een ‘open’-procedure. Dat betekent dat de operatie wordt voortgezet door het maken van een snee.

Na de operatie

Na de operatie wordt u naar de uitslaapkamer (recovery) gebracht. Er wordt gas gebruikt tijdens de operatie om de operatie uit te kunnen voeren. U kunt hier direct na de operatie last van hebben en pijn aan de schouder voelen of een opgeblazen gevoel houden.

Pijn of misselijkheid

Als u pijn heeft of misselijk bent, kunt u de verpleegkundige vragen u hiervoor medicijnen te geven. Als uw bloeddruk en ademhaling goed zijn en u bent goed wakker, brengt een verpleegkundige u terug naar de verpleegafdeling.

Water en vloeibaar of gemalen dieet

Direct na de operatie mag u starten met kleine slokjes water. Daarna heeft u een vloeibaar of gemalen dieet gedurende 2 weken.

Bewegen

Het is belangrijk dat u zoveel mogelijk uit  bed bent na de operatie. Direct na de operatie wordt u hierin begeleid door de verpleegkundige van de afdeling.

Hechtingen

De dag na uw operatie verwijdert een verpleegkundige de operatiepleister. De hechtingen zijn meestal oplosbaar.

Naar huis

Als alles goed gaat, kunt u na 1 dag naar huis. Voordat u naar huis gaat, komt de zaalarts bij u langs, bekijkt de wondjes en regelt uw ontslag. U krijgt 2 weken na de operatie een telefonische afspraak op de polikliniek Chirurgie. De volgende afspraken zijn na 6 weken en na 3 maanden.

Leefregels na de operatie

Als u weer thuis bent, is het belangrijk dat u zich aan de onderstaande leefregels houdt:

Verzorging van de wond

Een nieuw verband is alleen nodig als de wond doorlekt.

Douchen/baden

U mag douchen zodra de operatiepleister is verwijderd. Baden en zwemmen mag pas na 2 weken. Let erop dat het water niet te heet is.

Lichamelijke activiteiten

U mag de eerste 2 weken na de operatie niet bukken. De eerste 6 weken mag u niet zwaar tillen (maximaal 10 kg). Breid uw activiteiten uit afhankelijk van de pijn en de wondgenezing. Overleg zo nodig wanneer u weer kunt gaan werken. Dit is afhankelijk van het soort werk dat u doet.
U mag gewoon fietsen, wandelen en autorijden. Bewegen is belangrijk voor het herstel.

Pijn

Als u thuis nog pijn heeft, mag u hiervoor paracetamol nemen, volgens het voorschrift op de bijsluiter. De pijn verdwijnt meestal binnen enkele dagen.

Stoelgang

Een regelmatige stoelgang is heel belangrijk. Deze is in het begin wat moeilijker, doordat u minder eet (zie verder onder ‘voeding’). Vezelrijke voeding helpt hierbij. Uw arts en de verpleegkundige kunnen u hierover adviseren. Ook veel bewegen is hierbij belangrijk.

Voeding

De chirurg schrijft u een dieetadvies voor. Hierbij mag u de eerste 2 weken alleen ‘dik vloeibaar of gemalen’ eten, zoals vla of gepureerd voedsel. Dit mag u later langzaam uitbreiden naar gewone voeding. In de eerste twee maanden is het verstandig om kleine, zachte maaltijden te nemen en deze goed te kauwen. En ook vooral rustig te eten.
Daarnaast kunt u vloeibare tussendoortjes nemen. Verder raden we u aan geen grove/vezelige maaltijden, rood vlees en
koolzuurhoudende dranken (in verband met niet kunnen opboeren) te nemen.

Bij het eten zijn de volgende punten belangrijk:

• Als u eet of drinkt, praat dan niet tegelijkertijd (kans op luchtslikken).
• Eet rustig en niet gejaagd of snel.
• Kauw goed.
• Zit rechtop tijdens het eten.
• Drink niet teveel meteen na de maaltijd.
• Drink geen koolzuurhoudende dranken. Door de operatie kunt u namelijk niet goed meer opboeren.
• Eet niet teveel, de kans bestaat dat u hierdoor gaat braken.

Medicatie

In de eerste 2 maanden na de operatie blijft u maagzuurremmers gebruiken. In overleg met uw chirurg en maag-darm arts mag u de medicatie wel afbouwen. Het is niet de bedoeling om alle medicatie in 1 keer te stoppen. Dit kan juist tot een toename van de zuurproductie leiden.

Wanneer neemt u direct contact op?

In de onderstaande situaties is het belangrijk dat u contact opneemt:

• Als de wond rood wordt of gaat nabloeden.
• Wanneer er een zwelling ontstaat rond de wond.
• Als u koorts krijgt hoger dan 38,5° Celsius.
• Bij pijn die niet vermindert door paracetamol.
• Bij benauwdheid die niet overgaat nadat u wat water hebt gedronken.
• Als u na een paar weken nog steeds moet braken.

Neem tijdens kantooruren contact op met de polikliniek Chirurgie (08:00-16:00). Buiten kantooruren neemt u contact op met de Spoedeisende Hulp.

Belangrijk

Krijgt u tijdens het eten het gevoel dat u genoeg heeft gegeten of ‘vol’ zit? Stop dan direct met eten. Als u toch verder eet, stapelt het voedsel zich op in uw slokdarm, waardoor u krampen kan krijgen. Ook kan hierdoor pijn achter het borstbeen of tussen de schouderbladen ontstaan. Het kan ook zijn dat u moet braken. Deze klachten (dysfagie genoemd) kunnen 3 tot 6 maanden aanhouden en verdwijnen meestal vanzelf.

Versie: 00038 07-2023 Operatie bij refluxziekte of een breuk in het middenrif