Nazorgbezoek aan IC schept duidelijkheid

We schrijven 17 januari 2021. Meulmeester test positief op corona en wordt steeds zieker. De koorts neemt snel toe terwijl de hoeveelheid zuurstof in zijn bloed achteruit holt. Een week later wordt hij overgebracht naar het Flevo Ziekenhuis waar zijn situatie verder verslechtert. Vlak voor hij in slaap wordt gebracht, neemt hij telefonisch afscheid van zijn (eveneens besmette) vrouw Jorina. Hij beseft de ernst van zijn situatie, maar de predikant raakt niet in paniek. ‘Ik vertrouw op God, ik leg mijn leven in Zijn handen.’

Omdat de IC’s in het midden en zuiden van Nederland uitpuilen, wordt Meulmeester per traumahelikopter overgebracht naar het Martini. Na verschillende complicaties krabbelt hij na achttien dagen geleidelijk op. Desondanks beleeft hij traumatische ervaringen en doodsangsten.

Tijdens zijn verblijf in het Martini Ziekenhuis houden de IC-verpleegkundigen een digitaal dagboek bij. ‘Dit dagboek fungeert als communicatiemiddel op afstand en patiënten kunnen de inhoud later op een zelfgekozen moment teruglezen. Dit draagt bij aan de verwerking van de IC-opname’, vertelt IC-verpleegkundige Jolanda Hofman.

In het dagboek worden niet alleen medische ontwikkelingen genoteerd, ook de persoonlijke gebeurtenissen worden beschreven. ‘De IC-verpleegkundigen hebben oog voor de menselijke maat, dat vind ik heel waardevol’, aldus echtgenote Jorina Meulmeester. ‘Dankzij het korte lijntje – telefonisch en digitaal – bleef ik vanuit huis nauw betrokken bij de zorg van mijn man.’

Na zijn ontslag uit het Martini Ziekenhuis richt Meulmeester zijn pijlen op fysiek herstel. Dat gaat met vallen en opstaan, maar uiteindelijk maakt hij letterlijk meters. Zijn focus op de lichamelijke kant gaat echter ten koste van zijn verwerkingsproces. ‘Mijn beeld en herinneringen aan de IC strookten niet met de werkelijkheid en daardoor kon ik die periode emotioneel niet afsluiten.’

Ruim een jaar na zijn opname keert André Meulmeester – vergezeld door zijn vrouw en zoon – terug naar de Groningse IC. Het doel van zo’n nazorgbezoek is om patiënten en hun naasten te begeleiden bij het verwerken van de IC-opname, vertelt IC-verpleegkundige Jolanda Hofman.

Tijdens het evaluatiegesprek krijgen patiënt en diens naaste alle ruimte om hun IC-ervaringen te delen, vult collega Janita van Duinen aan. ‘Voorafgaand aan zo’n nazorgbezoek lezen we ons goed in. Zo krijgen we een compleet beeld van het beloop op de IC en daar kunnen we tijdens het gesprek op inhaken. Zo kunnen we eventuele vragen ook beter beantwoorden.’ Tijdens dit gesprek evalueren de IC-verpleegkundigen de IC-opname. ‘Hoe is het verblijf door patiënt en echtgenote ervaren en welke herinneringen zijn er nog? Tijdens het nazorgbezoek proberen we processen of herinneringen te verduidelijken in de IC-setting.’

Na dit gesprek volgt een bezoek aan de IC-kamer waar Meulmeester destijds is verpleegd. Het zijn deels bekende doch vervaagde beelden, zoals de gele kastjes en de paarse gordijnen. Tegelijkertijd ziet hij met eigen ogen dat zijn herinneringen van weleer anders zijn dan de werkelijkheid op de kamer. ‘Door verleden en heden met elkaar te verbinden, kan ik mijn herinneringen beter duiden. Vanuit Almere was dat nooit gelukt en daarom is dit een belangrijke dag in mijn herstel.’

Behalve helend is het nazorgbezoek ook emotioneel. ‘Op de IC van het Martini heb ik op het randje van leven en dood gebalanceerd. Ik had daar ook mijn laatste adem kunnen uitblazen’, beseft hij. Aan het eind van het bezoek spreekt hij zijn dank uit naar de IC-verpleegkundigen. ‘Ik ben hier echt als mens behandeld.’ Ook geeft hij hun een zakje paaseitjes als teken van nieuw leven. ‘Ik heb het gevoel dat ik ben opgestaan uit de dood.’

De nazorgbezoeken hebben ook meerwaarde voor de IC-verpleegkundigen. ‘Wij verplegen patiënten in een zeer kritieke fase van hun leven en tijdens die bezoeken zien we ze op eigen kracht de IC binnenkomen. Dat is heel mooi om te zien’, verzekert Janita. Daarnaast krijgen de IC-verpleegkundigen een completer beeld van de impact van een IC-opname. ‘Hun indrukwekkende verhalen over het beloop en herstel na de IC-opname vergroten onze bewustwording. Om terug te horen dat we dit naar tevredenheid gedaan hebben; in zorg, aandacht en begeleiding van de familie is waardevol en voelt goed. Ook om te delen met het team; dit hebben we samen gedaan!’

Voor de familie Meulmeester uit Almere voelt deze ‘reünie’ als een geschenk. ‘Dankzij dit nazorgbezoek kan ik mijn IC-ervaringen veel beter een plek geven. Het voelde alsof er een knoop werd losgemaakt De videobeelden die mijn zoon op de IC heeft gemaakt, dragen daar eveneens aan bij. We kijken terug op een zeer waardevol en kostbaar moment van ontmoeting en verwerking.’

IC-verpleegkundigen Janita en Jolanda roepen collega-zorgverleners op om patiënten te wijzen op deze nazorgmogelijkheid. ‘Afdelingsverpleegkundigen, behandelend specialisten, en huisartsen, attendeer patiënten hierop’, luidt hun devies. Afspraken voor een nazorgbezoek kunnen telefonisch via het secretariaat van de IC worden aangevraagd.