Circulaire oplossingen voor duurzame vraagstukken

Met 371.142 polikliniekbezoeken, 25.909 klinische opnamen en 17.553 operaties per jaar is een ziekenhuis duurzaam maken een interessante en noodzakelijke uitdaging. Hoe creëer je effect en impact op zo’n grote schaal? Een van die mensen die zich hier voor het Martini Ziekenhuis mee bezighoudt is Jos Nijhof, directeur Facilitair Bedrijf.

‘We streven naar evenwicht tussen mensen, het milieu en welzijn (people, planet & prosperity). Voor wat betreft duurzaamheid wil het Martini Ziekenhuis haar impact op het milieu minimaliseren. Ik geloof dat de circulaire levensloop van grondstoffen daarbij de toekomst heeft. Je kunt door een vroegtijdige afschrijving investeren in energiezuinige apparatuur, maar daarmee creëer je ook weer een afvalstroom. Wat doe je met die oude apparatuur of installaties en wat is de impact van deze vroegtijdige afschrijving op het milieu? Is reviseren of hergebruik ook mogelijk en wordt daarmee de totale impact op het milieu meer of minder? Door op dit soort vraagstukken in circulaire oplossingen te denken kun je ook op de langere termijn als ziekenhuis duurzaam en verantwoord bezig zijn.

Als ziekenhuis moet je continue de afweging en balans opmaken tussen enerzijds de financiële impact en anderzijds de milieu-impact van investeringen. We hanteren hierbij het principe van Trias Energetica, waarbij wordt ingezet op het reduceren van het energieverbruik, zoveel mogelijk duurzame energiebronnen worden benut en het gebruik van fossiele brandstoffen wordt beperkt.

Nieuw voedingsconcept

In samenwerking met andere Santeon ziekenhuizen werken we aan een nieuw voedingsconcept. Voeding speelt een belangrijke rol bij ziektepreventie en bij behandeling en herstel van patiënten. Daarnaast geven patiënten aan dat ze graag zélf willen bepalen wanneer ze eten. ‘Wie bijvoorbeeld rond etenstijd van de Recovery (uitslaapkamer) komt, heeft vaak weinig zin in een volledige maaltijd. Het is zonde als we een halve maaltijd weer terug krijgen. Ook leert de ervaring dat een patiënt meerdere kleine hoeveelheden per dag beter verdraagt dan 3 grote maaltijden. Daarnaast heeft goede voeding een positief effect op het herstel van een operatie. Een veelgehoorde wens is ook dat naasten mee kunnen eten. Ons huidige voedingsconcept sluit niet op deze wensen aan. Daarom gaan wij het voedingsaanbod op de verpleegafdelingen verbeteren.’ Je kunt denken aan: meerdere eetmomenten op een dag, eiwitrijke maaltijden voor patiënten die daar extra baat bij hebben, een voedselverspilling van minder dan 10% en meer aandacht voor een goed voedingsadvies en een gastvrije beleving op de afdelingen.

En het afval wat overblijft?

‘De verspilling die er is en gedeeltelijk zal blijven wordt op circulaire wijze op ons terrein verwerkt. Daarvoor hebben we een composteermachine van een evenementenorganisatie in bruikleen (zie foto). Normaal composteert deze machine het groente en fruit afval van festivals, maar aangezien deze dit jaar niet doorgingen konden wij ermee experimenteren. Het is een pilot om te kijken of wij er als ziekenhuis ook structureel gebruik van willen maken.’

Duurzaamheid is meten waar je staat en bepalen je heen wilt

Met het invoeren van het nieuwe voedingsconcept zetten we ook een eerste stap naar 50% duurzame inkoop. ‘Zo meten we onze duurzame inkopen aan de hand van de Monitor Duurzaam en Gezond. Onze ambitie is om in de toekomst 100% duurzaam en gezond in te kopen, voor patiëntvoeding en voor de restauratieve voorzieningen voor bezoekers en medewerkers. Zo willen we voldoen aan deze ambitie uit de Green Deal van het Ministerie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport uit 2018: 'Vanaf 2025 biedt de helft van de ziekenhuizen gezondere voeding aan patiënten, personeel en bezoekers en vanaf 2030 geldt dit voor alle ziekenhuizen in Nederland.'
De Green Deal Zorg 2.0 ambities van de Rijksoverheid voor alle Nederlandse zorgorganisaties zijn: 49% CO2 reductie in 2030, circulaire bedrijfsvoering, medicijnresten uit afvalwater en een gezond makende leefomgeving en milieu.

In het Martini Ziekenhuis zijn er allerlei ontwikkelingen gaande op het gebied van duurzaamheid. Meer weten? Naar de pagina Duurzaamheid.