VIN-afwijkingen en laserbehandeling

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

In overleg met uw behandelend arts bezoekt u het spreekuur van de gynaecoloog op de polikliniek Gynaecologie vanwege een aandoening aan de vulva. In deze folder leest u meer over vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN). Ook leest u wat de behandelmogelijkheden zijn en wat u kunt verwachten. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Wat is VIN?

Vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN) is een voorstadium van schaamlipkanker, ook wel vulvakanker genoemd. Vulvakanker is zeer zeldzaam. De kans dat de VIN-afwijking ooit leidt tot het ontstaan van vulvakanker is zeer klein (2-3%).

Er zijn 2 VIN-soorten. Het kan ontstaan vanuit lichen sclerosus (LS). Dan wordt het differentiated VIN genoemd. Of het kan worden veroorzaakt door het humaan papillomavirus (HPV). Dat noem je usual VIN.

Wat zijn de klachten?

Bij de meeste vrouwen geven VIN-afwijkingen van de vulva klachten in de vorm van jeuk en pijn. Deze klachten bestaan vaak al jaren. Soms geeft VIN helemaal geen klachten en wordt er bij toeval een zichtbare of voelbare afwijking opgemerkt door u of uw arts. Meestal bestaan er meerdere plekken die zowel rood, wit, grijs als bruin kunnen zijn. De afwijkingen kunnen vlak maar ook verheven zijn. De afmeting kan variëren van enkele millimeters tot enkele centimeters.

Humaan papillomavirus (HPV)

Het virus wordt door seksueel contact verspreid. Dit kan al door huid op huid contact. Verreweg de meeste vrouwen die seksueel contact hebben (80 tot 90 procent) worden geïnfecteerd met HPV. Deze infectie geeft geen klachten en geneest bij veel vrouwen vanzelf. Enkele vrouwen houden het virus bij zich en worden dus drager. Sommige soorten van dit virus geven een verhoogd risico op het ontwikkelen van afwijkingen aan de baarmoedermond en vulva (usual VIN). 

Het HPV-virus wordt opgeruimd door het eigen immuunsysteem. Roken verlaagt de weerstand. Usual VIN-laesies worden dan ook vaker gezien bij vrouwen die roken. Stoppen met roken geeft een verbetering van de weerstand, waardoor de VIN- afwijkingen kunnen verbeteren. En zo is de kans op terugkomen ook lager. Vrouwen die afweerremmende medicatie gebruiken in verband met een andere ziekte hebben een grotere kans dat HPV leidt tot een afwijking. Dit zijn bijvoorbeeld medicatie voor ziektes als een auto-immuunziekte, zoals reuma, de ziekte van Crohn of medicatie na transplantatie.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Het stellen van de diagnose gebeurt aan de hand van een weefselstukje (biopt). Als er sprake is van meerdere afwijkende plekjes, dan zal de gynaecoloog een ‘mapping’ voorstellen. Daarbij wordt van elk plekje afzonderlijk een weefselstukje genomen. Zo’n ‘mapping’ vindt meestal plaats in dagbehandeling. Het doel hiervan is om de uitgebreidheid van de afwijking in kaart te brengen en om de aanwezigheid van vulvakanker uit te sluiten. De kans op vulvakanker is klein.

Wat is de behandeling?

De behandeling is afhankelijk van de klachten en de uitgebreidheid van de afwijking. Er zijn verschillende behandelmogelijkheden. Dit zijn Imiquimod 5% crème, laser-behandeling of operatieve verwijdering van de afwijking(en). Laserbehandeling kan alleen worden verricht bij usual VIN, niet bij differentiated VIN.

Het is bekend dat er een grote kans is dat de afwijking na behandeling weer terugkomt. Daarom is meteen behandelen niet altijd nodig. De keuze van behandeling maakt u samen met uw arts. De kans dat de VIN-afwijking ooit leidt tot het ontstaan van vulvakanker is zeer klein (2-3%).

De laserbehandeling

Bij een laserbehandeling worden de VIN-afwijkingen behandeld met laser. Hierdoor ontstaat er een brandwond. Met name de eerste 1-2 weken kan dit pijnlijk zijn. De mate van pijn hangt af van de grootte van het gebied wat gelaserd wordt. Ook de locatie van de afwijkingen kan de mate van pijn bepalen. Doordat het wondgebied dicht bij de plasbuis en de anus zit, is de kans op ontsteking wat groter dan bij wonden op andere plekken van de huid.

Voor de behandeling krijgt u een ruggenprik of een algehele narcose. Omdat het anders voor u te pijnlijk is. De behandeling vindt plaats in een dagbehandeling. U gaat dezelfde dag weer naar huis.

Imiquimod creme (Aldara)

Imiquimod stimuleert plaatselijk in de huid het afweersysteem om stoffen aan te maken die helpen de VIN-afwijkingen te bestrijden. Imiquimod is verpakt in zakjes van ieder 250mg crème. Zo gebruikt u het:

• Open iedere keer dat u imiquimod crème gebruikt een nieuw zakje en gooi de crème die overblijft weg.
• Een dun laagje crème 3 keer per week (bijvoorbeeld maandag, woensdag en vrijdag) aanbrengen voor het slapen. Uitsluitend op de huid aanbrengen en inwrijven totdat de crème is ingetrokken.
• De crème 6 tot 10 uur op de huid laten zitten.
• Daarna verwijderen met water en (milde) zeep. Was na gebruik uw handen.
• De behandeling voortzetten totdat de afwijkingen niet meer zichtbaar zijn.
• Maximaal 16 weken gebruiken.

Voordelen van behandeling met een crème:

• U kunt de crème thuis aanbrengen.
• U kunt 1 of meer plekjes tegelijk behandelen.
• De kans dat het terugkomt, is kleiner dan bij andere behandelingen.

Wat kunt u verwachten van de behandeling met Imiquimod?

Tijdens de behandeling met imiquimod crème kan er roodheid en korstvorming van het behandelde gebied ontstaan. De huid zal er duidelijk slechter uitzien en ook aanvoelen dan vóór de behandeling. Dit is een teken dat de crème werkt.

Nadat de behandeling gestopt is zal de roodheid vanzelf weer verdwijnen. Ga daarom net zo lang met de behandeling door als uw arts voorschrijft.

Mogelijke bijwerkingen

Elk geneesmiddel kan bijwerkingen veroorzaken. Behandeling met imiquimod crème kan bijwerkingen geven, zoals: roodheid, jeuk, een branderig gevoel, pijn, zwelling van de huid, korstvorming en schilfervorming.

Operatieve behandeling

Het wegsnijden van de afwijking wordt verricht bij differentiated VIN. Omdat deze afwijkingen niet te behandelen zijn met zalf of laser. Afhankelijk van de locatie en de grootte van de afwijking zal uw behandelend arts met u overleggen of dit poliklinisch gebeurt of via een dagopname. Zo nodig overleggen wij met het UMCG en wordt u eventueel verwezen.

Als het nodig is, worden na het verwijderen van de afwijking hechtingen gelegd. Deze lossen vanzelf op. Het is goed om gewoon op de wondjes te gaan zitten en niet op een zacht kussen of zwemband. Wanneer er wat meer druk op staat is minder kans op vochtophoping en genezen de wondjes beter.

Voor meer informatie

vulvapoli.nl 

nustoppenmetroken.nl 

degynaecoloog.nl

Versie: 20200084 08-2023 VIN-afwijkingen en laserbehandeling