Verloskunde in het Martini Ziekenhuis

Inleiding

In deze folder leest u over zwangerschapscontroles, opname tijdens de zwangerschap, bevalling en kraambed in het Martini Ziekenhuis. U vindt ook informatie over voeding voor baby’s. Verder ziet u een uitnodiging voor een informatieavond. 

Zwangerschapscontroles

Als u bent doorwezen naar een gynaecoloog in het Martini Ziekenhuis, komt u voor de zwangerschapscontroles naar de polikliniek Verloskunde/Gynaecologie. Veel zwangeren zijn niet vanaf het begin van de zwangerschap bij ons onder controle, maar worden in de loop van de tijd door de huisarts of verloskundige naar ons verwezen vanwege bijvoorbeeld een hoge bloeddruk, twijfels over de groei van het kind of minder leven voelen.

Het kan zijn dat u na één of meerdere controles wordt terugverwezen naar uw huisarts of verloskundige. Het kan ook zijn dat u bij ons onder controle blijft en dus onder onze verantwoordelijkheid in het ziekenhuis zult bevallen. Belangrijk is dat u weet wie u moet bellen bij klachten of als u denkt dat de bevalling begonnen is. Vraag daarnaar als dit voor u niet duidelijk is!

Wie doet de controles?

In het Martini Ziekenhuis worden de controles gedaan door de gynaecologen, arts-assistenten en klinisch verloskundigen. De arts-assistenten zijn arts, al dan niet in opleiding tot gynaecoloog. De klinisch verloskundigen zijn verbonden aan het ziekenhuis. De arts-assistenten en klinisch verloskundigen werken onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog, met wie zij regelmatig overleg hebben.

Het streven is dat elke patiënt onder de verantwoordelijkheid van een vaste gynaecoloog valt. Dat wil niet zeggen dat deze gynaecoloog ook altijd de controles kan doen: soms doet een andere gynaecoloog of een arts-assistent of klinisch verloskundige de controle.

Omdat het Martini Ziekenhuis een onderwijsziekenhuis is, werken er coassistenten die stage lopen in de laatste fase van de opleiding tot arts. Ook zijn er student verloskundigen die stage lopen in verschillende fasen van de opleiding tot verloskundige. Zij zijn soms aanwezig bij het spreekuur, waar ze - afhankelijk van de ervaring - een deel van de controle verrichten.

Wat gebeurt er bij de controles?

In de brochure Zwanger! staat welk onderzoek bij de controles wordt verricht. Het meten van uw gewicht en urineonderzoek doen wij alleen als daar aanleiding voor is. Meestal maken wij in het begin van de zwangerschap een echo om de zwangerschapsduur vast te stellen. Daarna maken we een echo als daar een (medische) reden voor is.

Wie belt u bij vragen of lichamelijke klachten?

Als u bij ons onder controle bent en u hebt lichamelijke klachten of vragen die verband houden met de zwangerschap, dan kunt u ons  rechtstreeks bellen. 

Als het wenselijk is dat meteen onderzoek plaatsvindt, wordt buiten de spreekuurtijden afgesproken op de verloskamers.

Opname tijdens de zwangerschap

Soms is een opname nodig, bijvoorbeeld bij een te hoge bloeddruk, voortijdige weeënactiviteit of voortijdig gebroken vliezen. Zwangeren worden opgenomen op de verpleegafdeling Verloskunde. Tijdens uw verblijf op de afdeling maakt de zaalarts met u afspraken over de behandeling, in nauw overleg met de superviserend gynaecoloog. Dit is niet altijd de gynaecoloog bij wie u onder controle was. De gynaecologen hebben wel regelmatig een gezamenlijk overleg.

Als u na de dagelijkse visite door de zaalarts nog wat wilt bespreken, kunt u altijd via de verpleegkundige een afspraak maken met de zaalarts en/of gynaecoloog.

De verpleegafdeling Verloskunde kent geen vaste bezoektijden. U bent zelf verantwoordelijk voor de planning hiervan. De verpleegkundige kan u adviseren hoe u daarbij rustmomenten kunt waarborgen. Als er medische redenen zijn om het bezoek te beperken, dan bespreekt de verpleegkundige dit met u.

Meer algemene informatie over een opname in het Martini Ziekenhuis vindt u op onze website.

Bevalling

Zeker in de eerste zwangerschap zijn veel zwangeren (en hun partners) onzeker over het juiste moment om te bellen bij het begin van de bevalling. Een heel nauwkeurige richtlijn is hiervoor niet te geven, omdat dit bij iedereen anders kan verlopen. Aandachtspunten zijn:

• Meestal begint de bevalling met weeën. Als de buik tenminste een uur lang om de vijf tot tien minuten hard wordt, waarbij de pijnlijkheid toeneemt, kunt u bellen om te overleggen. Uw gegevens worden dan opgezocht en afhankelijk van uw situatie wordt afgesproken of u naar het ziekenhuis komt of nog even thuis blijft.
• Soms begint de bevalling met het breken van de vliezen. U kunt dan meteen bellen om te overleggen over het tijdstip waarop u naar het ziekenhuis komt. Er zal gevraagd worden het tijdstip van breken van de vliezen, naar de kleur van het vruchtwater en activiteit van uw kindje.

Een enkele keer is het kind aan het eind van de zwangerschap nog niet ingedaald. In dat geval zal meestal worden afgesproken dat u direct komt.

• Vaak komt bij het begin van de ontsluiting wat bloederig slijm vrij, dit heet ‘tekenen’. Dat kan ook gebeuren na een inwendig onderzoek. Als er geen weeën zijn, zegt het ‘tekenen’ nog niet veel over het begin van de bevalling. U hoeft hiervoor dan ook niet te bellen.

Wat neemt u mee?

Zorg ervoor dat u een paar weken voor de uitgerekende datum al een tas klaar heeft staan met makkelijke kleding om in te bevallen, schone kleren voor na de bevalling, toiletartikelen, een fototoestel en babykleertjes. Denk ook aan het ziekenhuispasje en identiteitsbewijs. Tip! Een winkelwagen of  €`2,00 muntje voor een rolstoel.

Waar meldt u zich?

Uw begeleider kan u voor de hoofdingang afzetten en daarna de auto parkeren in de parkeergarage. Van 23.00 uur tot 6.00 uur is de draaideur bij de hoofdingang afgesloten. U gaat dan door de glazen deur naast deze draaideur naar binnen. De receptionist wijst u vervolgens de weg naar de verloskamers op de tweede verdieping. U kunt gebruik maken van een rolstoel. Als u nog geen ziekenhuispasje hebt, kunt u dit laten maken bij de receptie.

Wie zijn bij de bevalling aanwezig?

• Tijdens de bevalling wordt u begeleid door een obstetrie verpleegkundige, klinisch verloskundige of arts-assistent.  Ook is er vaak een student verloskunde of een coassistent bij. Zo nodig wordt de gynaecoloog gevraagd om mee te beoordelen.
• U wordt tijdens de bevalling zoveel mogelijk door dezelfde verpleegkundige verzorgd. Bij drukte en als de bevalling wat langer duurt, zijn wisselingen echter niet te vermijden.
• Naast uw partner kan een familielid of vriendin aanwezig zijn bij de bevalling.
• Op het moment dat de aanwezigheid van derden het verloop van de bevalling verstoort, heeft de arts of verpleegkundige het recht om in te grijpen. Met belangstellenden die u niet bij de bevalling wilt hebben, kunt u het beste afspreken dat zij thuis uw telefoontje afwachten.

Pijnbestrijding

Een bevalling is pijnlijk. Hoe u deze pijn ervaart, is heel persoonlijk. Natuurlijk proberen wij u zo goed mogelijk te begeleiden en geven wij u suggesties om de pijn zo goed mogelijk op te vangen. Soms is dat echter niet voldoende. In overleg met u besluiten wij dan om pijnstilling te geven.

Voor informatie over pijnbestrijding tijdens de bevalling verwijzen we u naar deze folder.

Vraaggerichte zorg

Na de bevalling gaat u naar de verpleegafdeling Verloskunde op de tweede verdieping. Deze afdeling biedt vraaggerichte zorg. Bij vraaggerichte zorg bepaalt u als ouders sámen met de verpleegkundige wat de zorgvraag is. Daarbij houden wij zoveel mogelijk rekening met uw behoeften en verwachtingen. Dit biedt u meer vrijheid om zélf invulling te geven aan de periode in het ziekenhuis. Een ander voordeel is dat u en uw partner beter voorbereid zijn op de verzorging van de baby in de thuissituatie.

Vraaggerichte zorg betekent in de dagelijkse praktijk dat:

• u samen met de verpleegkundige een dag- (en nacht)planning maakt;
• de verpleegkundige ondersteunend is in de zorg voor moeder en kind;
• de verpleegkundige een coachende rol krijgt zodra u de verzorging van de baby zelf kunt doen;
• uw partner meehelpt bij de verzorging van u en de baby;
• u en uw partner zelf de bezoektijden bepalen.

Tijdens het verblijf op onze afdeling ligt de medische verantwoordelijkheid voor u en de baby bij de klinisch verloskundige of arts van de afdeling. Hij of zij komt na de bevalling dagelijks bij u langs. De verpleegkundige is verantwoordelijk voor de verzorging van u en de baby. Meestal krijgt u per dienst een vaste verpleegkundige toegewezen. De voedingsassistent zorgt voor de maaltijden en koffie-theerondes. Verder bezoekt de kinderarts-assistent dagelijks de afdeling en zal zo nodig ook bij uw baby langskomen..

Verzorging

Er wordt naar gestreefd om u en uw baby alleen op een kamer te verzorgen. De baby ligt in een wiegje dat naast uw bed staat. Partners zijn de hele dag welkom en kunnen overnachten op de kamer van moeder en kind. Om uw verblijf bij ons zo plezierig mogelijk te laten verlopen, vragen wij aandacht voor het volgende:

• Als de partner blijft slapen, zetten wij een logeerbed met linnengoed klaar op de kamer van moeder en kind. Klapt u dit bed overdag in, zodat er voldoende ruimte is voor de verzorging van moeder en kind. De verpleegkundige wijst u een plek waar u overdag het linnengoed kunt opbergen. Op de dag van vertrek kunt u het linnengoed in de was container in de toilet-/doucheruimte doen.
• Rond 08.00 uur krijgen u en uw partner een ontbijt op de kamer. Zorgt u ervoor dat het logeerbed dan is opgeruimd en dat u als partner gedoucht en aangekleed bent.
• Uw partner kan tegen betaling een lunch en/of warme maaltijd gebruiken in het ziekenhuisrestaurant. Het is ook mogelijk een maaltijd van huis mee te(laten) nemen; deze maaltijd kan in de magnetron van de afdelingskeuken worden opgewarmd.
• Er is koffie of thee voor u en uw partner tijdens de rondes die de voedingsassistenten doet.
• Bezoek is van harte welkom. U bent zelf verantwoordelijk voor de planning hiervan. De verpleegkundige kan adviseren hoe u daarbij rustmomenten voor u en uw gezin kunt waarborgen. Als er medische redenen zijn om het bezoek te beperken, dan bespreekt de verpleegkundige dit met u.
• Als u tijdelijk niet gestoord wilt worden, geef dit dan door aan de verpleegkundige.

Extra zorg

Kan uw baby op de afdeling Verloskunde worden opgenomen, maar wel onder behandeling van de kindergeneeskunde staan, komt iedere dag een kinderarts-assistent lang op de afdeling en bespreekt met de verpleegkundige  de te verlenen zorg. Dit zou o.a. kunnen bij baby’s die; extra observatie behoeven, bloedsuiker controle nodig hebben, geel zien en behandeld worden met een biliblanket, antibiotica intraveneus toegediend moeten krijgen i.v.m. verhoogd risico op een infectie.

Sommige pasgeborenen hebben extra medische zorg nodig en gaan daarvoor naar de verpleegafdeling Pasgeborenen. Soms is daar ook rooming-in van ouders mogelijk.

Voeding voor baby’s

De verpleegafdeling Verloskunde wil ouders die ervoor kiezen hun kind borstvoeding te geven, daarin optimaal ondersteunen. Wij beschikken daarvoor over optimale deskundigheid.

Wij houden ons aan de 10 vuistregels voor het welslagen van de borstvoeding van de World Health Organisation en UNICEF.

In de praktijk betekent dit dat:

1. dat zij een borstvoedingsbeleid op papier hebben, dat standaard bekend wordt gemaakt aan alle betrokken medewerkers
2. alle betrokken medewerkers de vaardigheden aanleren die noodzakelijk zijn voor het uitvoeren van dat beleid;
3. alle zwangere vrouwen voorlichting krijgen over de voordelen en de praktijk van het geven van borstvoeding (zie ook hoofdstuk 10);
4. moeders binnen één uur na de geboorte van hun kind geholpen worden met het geven van borstvoeding;
5. vrouwen uitleg krijgen hoe ze hun baby moeten aanleggen en hoe ze de melkproductie in stand kunnen houden, zelfs als de baby van de moeder moet worden gescheiden;
6. aan baby’s die borstvoeding krijgen, geen andere voeding, noch extra vocht wordt gegeven tenzij op medische indicatie;
7. moeder en kind dag en nacht bij elkaar op één kamer mogen blijven;
8. borstvoeding op verzoek wordt nagestreefd;
9. aan pasgeboren baby’s die borstvoeding krijgen, geen speen of fopspeen wordt gegeven;
10. wij contacten onderhouden met andere instellingen en disciplines over de begeleiding van borstvoeding en ouders verwijzen naar borstvoedingsorganisaties.

De zorg voor borstvoeding houdt niet op als moeder en kind het ziekenhuis verlaten: ook vanuit de thuissituatie kan altijd contact met de lactatiekundige opgenomen worden als er vragen zijn over de borstvoeding.

Kunstvoeding

Ouders die kiezen voor kunstvoeding, begeleiden wij in het geven van de fles aan hun kind. Op de afdeling is kunstvoeding aanwezig, mocht u specifieke eigen babyvoeding willen geven, dan kunt u dit zelf meenemen naar het ziekenhuis.

Voedingsboekje

De verpleegafdeling Verloskunde heeft in samenwerking met verschillende kraamzorgorganisaties een Voedingsboekje ontwikkeld waarin alle informatie over uw baby wordt verzameld. U vindt in dit boekje een in te vullen voedingsoverzicht voor de eerste acht dagen. Aan de hand van dit schema kunnen de verpleegkundigen vaststellen hoe het gaat met de voeding van uw baby. Het schema is ook bedoeld voor de overdracht naar de zorgverlening in de thuissituatie (kraam- of wijkverpleegkundige, verloskundige).

Geboorteaangifte

Binnen drie werkdagen na de geboorte moet u en/of uw partner aangifte doen van de geboorte bij de gemeente Groningen Hiervoor kunt u online een afspraak maken;

Er is ook de mogelijkheid om online de aangifte samen te doen. Binnen 3 dagen moet één van u nog wel langskomen om de geboorteakte te bevestigen. Verdere informatie over online aangifte; https://gemeente.groningen.nl/geboorte-kind-doorgeven

Naar huis

Als de bevalling normaal verlopen is en er zijn verder geen bijzonderheden, dan kunt u na enkele uren weer naar huis. Als het nodig was de kinderarts in te schakelen, kan het zijn dat uw baby nog ter observatie op de verpleegafdeling

Verloskunde moet blijven. Uw ontslag is dan ook daarvan afhankelijk. Soms is opname van uw baby op de verpleegafdeling Pasgeborenen nodig. Of en hoelang u dan zelf op de verpleegafdeling Verloskunde blijft, hangt van meerdere factoren af; wij beoordelen dit per situatie.

Als de zwangerschap of bevalling gecompliceerd was, kan het nodig zijn dat u wat langer opgenomen blijft. De klinisch verloskundige, de arts-assistent en/of de gynaecoloog nemen hierover een beslissing.

Na een keizersnede kunt u rond de tweede dag naar huis. Bij uw ontslag uit het ziekenhuis wordt de huisarts of verloskundige die de kraamcontroles gaat doen, telefonisch ingelicht. U krijgt een brief met informatie over de bevalling mee.

Denk eraan dat u zélf de kraamzorg belt zodra u weet wanneer u naar huis gaat en de kraamzorg (HGK, Isis, Kraamvogel) zal voor een warme overdracht naar het ziekenhuis komen en u naar de auto helpen.

Nacontrole

Als wij een controle bij ons wenselijk vinden, wordt een afspraak gemaakt over ongeveer vijf/zes weken. Als er geen complicaties tijdens de zwangerschap en/of bevalling zijn geweest, laten we aan u, de huisarts of verloskundige over of een controle gewenst is.

Uitnodiging informatieavond

Als aanvulling op deze schriftelijke informatie organiseren wij regelmatig informatieavonden voor aanstaande ouders. De informatieavonden betreffen twee onderwerpen:

• Zwangerschap & bevalling

Deze avond organiseren wij in samenwerking met kraamzorgcentra en verloskundigen uit de eerste lijn. Een verloskundige, kraamverzorgende, gynaecoloog en verpleegkundige vertellen over zwangerschap, bevalling en de gang van zaken thuis en in het ziekenhuis. Er is gelegenheid om vragen te stellen en in de pauze is er een informatiemarkt. Ons advies is om de informatieavond in de tweede helft van de zwangerschap te bezoeken.

• Borstvoeding

Vrouwen die tijdens de zwangerschap voorlichting hebben gehad over borstvoeding, komen over het algemeen minder problemen tegen als zij borstvoeding gaan geven. Om die reden organiseert de verpleegafdeling

Verloskunde maandelijks een informatieavond over borstvoeding. Op deze avond gaat de lactatiekundige (dat is een verpleegkundige die deskundig is op het gebied van borstvoeding) onder meer in op de volgende vragen: waarom is borstvoeding belangrijk, hoe leg ik de baby aan, hoe lang kan ik borstvoeding geven en wat moet ik doen als ik weer ga werken?

Op de website, www.martiniziekenhuis.nl, kunt u lezen wanneer de informatieavonden plaats vinden en hoe u zich kunt aanmelden. U kunt hierover ook bellen met het secretariaat van de verpleegafdeling Verloskunde.

Versie: 00089 Verloskunde in het Martini Ziekenhuis 2023-09