Sepsis

Inleiding

Uw lichaam heeft een afweersysteem dat u helpt gezond te blijven. Als u bijvoorbeeld een infectie heeft, zorgt het afweersysteem dat die verdwijnt. Bij zieke mensen wordt het afweersysteem geholpen met antibiotica. Dit helpt de afweerreactie. Daarna geneest u meestal. 

Bij ernstige infecties kan de afweerreactie van het lichaam heel heftig zijn. Dan kan het gebeuren dat uw organen beschadigen. Dit heet sepsis. Dat is een heftige ontstekingsreactie, vaak gevolgd door een bloedvergiftiging. In deze folder leest u hoe dit ontstaat en hoe sepsis wordt behandeld. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Kansen op een sepsis

Iedereen kan een sepsis krijgen. Toch zijn er een paar oorzaken die de kans op een sepsis vergroten, bijvoorbeeld bij:

• Zeer jonge of hoogbejaarde mensen. 
• Mensen met een gestoorde afweer, bijvoorbeeld als zij langdurig Prednisolon gebruiken of als zij een chemotherapie hebben gehad.
• Mensen met een alcohol- of drugsverslaving.

Oorzaken van een sepsis

Sepsis wordt veroorzaakt door een infectie. Die infectie kan op verschillende plaatsen in het lichaam voorkomen, zoals infecties van de nieren en urinewegen (ook wel urosepsis genaamd), longontsteking, ernstige infecties van de huid en onderliggende weefsels en buikvliesontsteking (bijvoorbeeld bij een darmontsteking). 

Soms ontwikkelt een sepsis zich als u wordt behandeld voor een andere ziekte. Bijvoorbeeld als er een urinekatheter bij u wordt aangebracht of als er een infuus aangelegd is in een grote centrale ader (centraal veneuze katheter). Het kan ook gebeuren bij complicaties van een ingreep of operatie die u eerder hebt gehad, bijvoorbeeld bij een wondinfectie of naadlekkage na operaties aan het maag-darmkanaal.

Symptomen van een sepsis

De symptomen van een sepsis hangen af van de ernst van de ontstekingsreactie. Meestal krijgt u koorts, koude rillingen, een versnelde hartslag en het gevoel dat u ziek wordt. Als de sepsis toeneemt, daalt ook uw bloeddruk. Als uw bloeddruk niet meer verbetert als u infuusvloeistoffen krijgt toegediend, dan heeft u een septische shock. Bij een septische shock komt er te weinig bloed in de organen. Dat kan voor schade zorgen aan uw organen, omdat die te weinig zuurstof krijgen. Het meest gevoelig hiervoor zijn de longen (shocklong) en de nieren (shocknieren).

Behandeling van sepsis

Bij de behandeling van een sepsis wordt eerst de infectie opgespoord. Dat gebeurt bijna altijd door röntgenonderzoek, bijvoorbeeld met een echo of een CT-scan van de borstkas en buikholte. Daarna krijgt u antibiotica. Eerst krijgt u antibiotica, die bij de meeste infectiebacteriën aanslaan. Nadat er onderzoek is gedaan naar de oorzaken van de sepsis, krijgt u speciale antibiotica, die bij uw infectie past. Soms is het daarnaast nodig om te opereren, bijvoorbeeld bij een maag- of darmperforatie.

Extra maatregelen bij een sepsis

Naast het opsporen van de infectie, krijgt u vloeistoffen toegediend via een infuus en medicijnen om uw bloeddruk te verhogen. Het lukt mensen met een shocklong vaak niet om door ademhaling voldoende zuurstof in het bloed te krijgen. De ademhaling kan dan geholpen worden door een beademingsmachine. Die machine is aangesloten op een buisje dat in de luchtpijp wordt aangebracht. Ook als het u veel moeite kost om te ademen, kan de beademingsmachine worden gebruikt. Zo bespaart u zuurstof. Omdat dit een onaangenaam gevoel is, wordt u hierbij in slaap gebracht.

Als uw nieren niet goed functioneren, wordt u behandeld met een nierfilter. Dit filter wordt ook wel een kunstnier genoemd. Via een buisje in één van de grotere aderen wordt het bloed door het filter gepompt en daarna teruggepompt. Hiervoor worden 2 technieken gebruikt: continue hemofiltratie, die altijd doorgaat, of hemodialyse, waaraan u een paar uur per dag  wordt verbonden.

Vooruitzichten 

Een septische shock is een heel ernstig ziektebeeld. De vooruitzichten wisselen per patiënt en hangen samen met hoe erg de sepsis is en hoeveel schade er aan de organen is. Ook belangrijk zijn zaken als uw leeftijd en of u andere ziektes heeft, vooral hart- en longziektes. Als de sepsis en septische shock langer duurt, zal ook de herstelperiode langer duren. 

Versie: v1 1171994 Sepsis 2023-08