Oncologische pijn (chordotomie)

Inleiding

Uw pijnarts heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld worden met een chordotomie. In deze folder leest u meer over de behandeling. De informatie in deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw behandelend arts.

Wat is een chordotomie?

Bij oncologische pijn gaan pijnprikkels via het ruggenmerg naar de hersenen. Door die prikkels voelt u pijn. De zenuwen die de pijn doorgeven, kruisen elkaar in het ruggenmerg. Pijn die u aan de linkerzijde heeft wordt in het ruggenmerg via zenuwbanen naar de rechterzijde geleid. Voor pijn aan uw rechterzijde is dit dus omgekeerd. Bij een chordotomie wordt de zenuwbaan die uw pijn geleidt (de tractus spinothalamicus lateralis) met een heel dunne elektrode (een soort naald) onderbroken. Na een chordotomie is het de bedoeling dat de pijn veel minder wordt. 

Door de behandelde zenuwbaan lopen niet alleen pijninformatie (als pijnprikkels), maar ook informatie over het voelen van temperatuur (warm en kou). Bij een chordotomie kan het daarom ook voorkomen dat u warm en kou niet meer voelt. In de omgeving van de zenuwbaan in het ruggenmerg lopen ook andere zenuwbanen die bijvoorbeeld de beweging en coördinatie van uw spieren regelt. 

Andere zenuwbanen regelen de bloeddruk (het onwillekeurige zenuwstelsel) en de blaasfunctie. Na een chordotomie kan het gebeuren dat u tijdelijk stoornissen heeft in uw bloeddruk, problemen heeft bij het plassen en soms met lopen.

Een chordotomie werkt veel sterker en effectiever tegen oncologische pijn dan medicatie. Het is zo effectief dat de waarschuwingsfunctie van pijn geblokkeerd wordt. U merkt dan niet dat u pijn heeft, bijvoorbeeld als u een wond krijgt of zich stoot. Een chordotomie is daarom een pijnbehandeling die alleen bij ernstige oncologische pijn wordt uitgevoerd.

De behandeling vindt plaats onder lokale verdoving, omdat u tijdens de behandeling goed moet kunnen vertellen wat en waar u iets voelt. U krijgt rustgevende medicatie via een infuus toegediend.

Voor de behandeling

Voordat u behandeld wordt, zijn er een paar belangrijke zaken waar u rekening mee moet houden.

Medicatie

Als u medicatie gebruikt die de bloedstolling beïnvloedt, moet u daarmee vóór de behandeling tijdelijk stoppen. Dit overlegt u altijd eerst met de pijnarts. U kunt uw andere medicijnen gewoon blijven innemen. Als u een allergie of overgevoeligheid heeft voor jodium, pleisters, contrastmiddelen of bepaalde medicijnen, dan vertelt u dat aan uw pijnarts.

Nuchter

U dient voor deze behandeling nuchter te zijn. Meer informatie hierover leest u in de folder Nuchter beleid.

Voorbereiding

U draagt het beste gemakkelijk zittende kleding en u neemt geen kostbaarheden mee naar het ziekenhuis. U mag tijdens de behandeling geen sieraden of piercings dragen.

Als u op de dag van de behandeling koorts heeft, dan meldt u dat zo snel mogelijk. Uw behandeling kan dan niet doorgaan en wordt verplaatst naar een andere dag. 

De behandeling

Voor deze behandeling wordt u opgenomen op de verpleegafdeling waar u een nacht verblijft. Tijdens de behandeling draagt u een operatiejasje. Vanaf de verpleegafdeling wordt u naar de rustruimte of holding gebracht. Daar wordt u aangesloten op een bewakingsmonitor (voor hartslag, zuurstof- en bloeddrukmeting). Er wordt ook een infuusnaaldje bij u aangebracht. Hierna wordt u naar de behandelkamer van de Pijnpoli gereden. Een medewerker op de behandelkamer zal u een paar vragen stellen (Time Out). Dan vindt behandeling plaats. Behandelingen worden gedaan met röntgendoorlichting.                                                                                                                                           

De behandelplek wordt verdoofd en u krijgt een roesje (intermitterend sedatie). De pijnarts plaatst een naaldje bij het zenuwnetwerk. Er wordt samen met u getest of het naaldje op de goede plek zit. Hierna begint de warmtebehandeling. Door de verdoving en sedatie merkt u weinig van de behandeling.                                                      

Na de behandeling

Na de behandeling wordt u teruggebracht naar de rustruimte of verkoever. Daar wordt u weer aangesloten op de monitor. U wordt 1 uur geobserveerd. Als u zich goed voelt, wordt u daarna naar de verpleegafdeling gebracht. Ook op de afdeling wordt uw bloeddruk een paar keer gemeten. U moet na de behandeling 6 uur in bed blijven. De volgende dag mag u weer uit bed. Als dat nodig is, krijgt u een urinekatheter. Het is normaal dat u de eerste 12 uur na de behandeling koorts heeft (38,0 - 38,5 graden).

Na de behandeling kan het soms nog pijnlijk aanvoelen, vooral op de plaats waar u geprikt bent. Deze napijn kan een paar dagen duren. U kunt hiervoor een pijnstiller innemen.

Aan de kant van het lichaam waar u eerst pijn had, heeft u de eerste tijd ook minder of geen gevoel voor warmte en kou. Dit hoort bij de behandeling, maar wees dus voorzichtig met warme of koude voorwerpen. Controleer de temperatuur altijd eerst met uw “goede” kant.

Wees ook voorzichtig met scherpe voorwerpen. Als u zich bijvoorbeeld in uw vinger snijdt, merkt u daar namelijk niets of nauwelijks iets van.

Er is altijd een kleine kans dat u een allergische reactie krijgt op gebruikte medicatie. Dit komt bijna nooit voor. Als dat toch zo is, krijgt u daar medicatie voor.

Bijwerkingen

Een chordotomie heeft een kleine kans op bijwerkingen. Als die er zijn, gaan ze na een paar dagen meestal ook weer vanzelf weg:

• Uw bloeddruk kan even omlaag gaan.
• U kunt hoofdpijn krijgen.
• Heel soms kan een hersenvliesontsteking ontstaan. Dan krijgt u hoge koorts, hoofdpijn en een stijve nek. Als dat zo is, wordt u behandeld met antibiotica.
• Het kan gebeuren dat de pupil van het oog aan de kant van de prik groter wordt (en blijft). Dit is zichtbaar, maar u heeft hier weinig last bij het kijken.
• Soms komt het voor dat na de behandeling een stoornis in de blaasfunctie optreedt. Dan kunt u een blaaskatheter krijgen. 
• In zeldzame gevallen verliest u uw kracht aan de kant van de blokkade. Dat is tijdelijk, maar heel soms kan het blijvend zijn. 

Om te kijken of deze bijwerkingen bij u gebeuren, wordt u in ieder geval 1 nacht opgenomen op een verpleegafdeling. De bijwerkingen verdwijnen meestal vanzelf binnen een paar dagen.

Resultaat van de behandeling

De resultaten van de behandeling zijn meestal positief. U merkt vaak meteen na de behandeling dat het beter met u gaat.  Als u thuis bent, mag u weer gewoon uw dagelijkse dingen doen. Er zijn geen speciale leefregels of beperkingen.

Versie: 00050 Oncologische pijn (chordotomie) 2023-08