Cyste van Bartholin en Bartholinitis

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

In overleg met uw behandelend arts bezoekt u het spreekuur van de gynaecoloog op de polikliniek Gynaecologie vanwege een aandoening aan de vulva. In deze folder leest u meer over een Cyste van Bartholin en Bartholinitis. De informatie in deze folder is van algemene aard. Het is bedoeld om u een beeld te geven van de zorg en voorlichting die u kunt verwachten. In uw situatie kunnen andere adviezen of procedures van toepassing zijn. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw specialist of behandelaar.

Bartholin en Bartholinitis

Linksonder en rechtsonder bij de ingang van de schede (vagina), zitten de klieren van Bartholin. Deze kleine kliertjes produceren vocht om de ingang iets vochtig te houden. Als de afvoergang van een van de klieren verstopt raakt, hoopt het vocht zich op en ontstaat een zwelling. We noemen dit een cyste (blaasje) van Bartholin. Zolang deze zwelling geen klachten geeft, is behandeling hiervoor niet nodig. 

Vaak is de zwelling alleen rechts of links, maar soms ook aan beide zijden. De cyste kan ook ontstoken raken en zich vullen met pus. Dan vormt zich een abces en spreken we van een Bartholinitis. Dit kan veel ongemak veroorzaken, zoals pijn, roodheid, moeite met lopen of zitten en soms zelfs koorts. De oorzaak van Bartholinitis is onbekend.

Wat is de behandeling?

Als een cyste of Bartholinitis behandeld moet worden, dan zal deze meestal ontlast worden met een sneetje. Zo kan het vocht of pus weglopen en zal de zwelling en pijn snel afnemen. Het is wel belangrijk dat het sneetje ook open blijft, zodat nieuw vocht, dat in het kliertje gemaakt wordt, ook kan aflopen. Dit kan op twee manieren:

Word katheter

Vaak wordt een klein kathetertje achter gelaten. Als deze lang genoeg blijft zitten vormt zich een nieuw afvoergangetje en is de kans op opnieuw klachten klein. Dit noemen we een “word katheter”. Het ballonnetje zit op de plek van de cyste of het abces. Hierdoor is de zwelling niet meteen weg, maar wel veel kleiner. Het andere uiteinde steekt uit de schaamlip en wordt vaak in de vagina gelegd. 

Direct na plaatsing van de katheter zal u nog wat meer afscheiding en bloedverlies hebben. Maar dit moet in de loop van de dagen snel afnemen. Als u pijn had, zal dit in het algemeen ook erg snel verdwijnen. U kunt over het algemeen de normale dingen zoals lopen en fietsen gewoon doen. Het kathetertje moet zo lang blijven zitten dat een nieuw afvoergangetje kan ontstaan. Vaak is dat na 3-6 weken. Regelmatig valt het kathetertje er eerder uit. Daar is niets aan te doen en vaak is de klacht dan ook verholpen.

Marsupialisatie

De gynaecoloog kan de binnenwand van de cyste naar buiten hechten (marsupialisatie) zodat een nieuw afvoerbuisje kan ontstaan. Dit is iets meer werk en kan niet onder lokale verdoving.

Effectiviteit

Beide behandelingen zijn effectief. Vaak wordt eerst voor een katheter gekozen. In uitzonderlijke gevallen, als de Bartholinitis steeds terug komt, kan voor een

marsupialisatie gekozen worden.

Na de behandeling

Na de ingreep hebben vrouwen vaak enkele dagen een beetje bloedverlies en ongeveer 2 weken wat meer afscheiding. De eerste dagen is het verstandig om het wondje na het plassen schoon te spoelen of te deppen. U kunt gewoon douchen. De eerste 2 weken is het beter niet in bad te gaan of te zwemmen.

Bij mogelijke pijn is Paracetamol vaak genoeg. U neemt dan 3 tot 4 keer per dag 2 tabletten van 500 milligram. Als de pijn erger wordt of na enkele dagen niet afzakt is het verstandig met de polikliniek contact op te nemen. Doe dit ook bij koorts.

Versie: 00057 08-2023 Cyste van Bartholin en Bartholinitis