Screening en behandeling van Staphylococcus aureus

De bacterie komt bij een groot deel van de gezonde mensen (20-50%) voor op de huid en slijmvliezen en zit veelal in de neus. De aanwezigheid van de bacterie levert voor gezonde mensen geen problemen op. Maar patiënten die de bacterie in de neus dragen en geopereerd worden, hebben een verhoogde kans op het krijgen van een infectie die wordt veroorzaakt door deze bacterie. Daarom behandelen we deze patiënten voor de operatie.

Voorkomen van infectie

Uit onderzoek weten we dat door een behandeling met een antibioticum houdende zalf in de neus en het wassen met een desinfecterende zeep, het risico op een postoperatieve wondinfectie door deze bacterie met 80% afneemt. Orthopedische patiënten die een totale heup of -knieprothese krijgen in het Martini Ziekenhuis, worden daarom voor de operatie onderzocht middels een neuskweek. Draagt u de bacterie in de neus? Dan schrijven wij u uit voorzorg een 5-daagse behandeling voor met een antibioticum houdende neuszalf en een desinfecterende zeep. De geplande operatie kan hierom gewoon doorgaan.

Wanneer komt u niet voor behandeling in aanmerking?

U komt niet in aanmerking voor de behandeling als u:

• Allergisch bent voor mupirocine of chloorhexidine;
• In de afgelopen vier weken met mupirocine behandeld bent;
• Een piercing in de neus heeft. Als u de piercing uit uw neus kunt halen is het wel mogelijk een kweek te doen en zo nodig een behandeling te starten.

Neuskweek

We testen eerst of u drager bent van de bacterie. Hiervoor vragen wij u om bij uzelf een neuskweek af te nemen. Dit mag éénmalig, twaalf tot veertien dagen voor de operatie. Of op het moment dat u de brief met de operatiedatum heeft ontvangen. De benodigdheden en uitleg voor de neuskweek ontvangt u van de orthopedieconsulent tijdens het voorlichtingsgesprek over de geplande operatie.

Soms vraagt de opnameplanning of u op korte termijn geopereerd wil worden. Bijvoorbeeld omdat een andere patiënt is uitgevallen. Dan kan het voorkomen dat u binnen zeven dagen wordt geopereerd. Dat is geen probleem. U hoeft dan thuis geen kweek af te nemen, dit gebeurt op de verpleegafdeling. Wilt u dan alle benodigdheden voor de neuskweek meenemen naar het ziekenhuis? De verdere behandeling wordt tijdens het opnamegesprek met u besproken.

Het afnemen van de neuskweek gaat als volgt:

• Was uw handen.
• Open de verpakking en haal het wattenstokje en de buis eruit (1,2).
• U houdt het wattenstokje aan het uiteinde vast, raak het gedeelte van het stokje onder het rode lijntje met wattenstokje niet aan (2)
• Breng het wattenstokje een centimeter in één neusgat (‘neuspeutergebied’). Draai het watje rond langs de wanden van het neusgat, en herhaal dit met hetzelfde stokje bij het andere neusgat.
• Draai de roze/rode dop van het buisje en steek het wattenstokje in de buis (3).
• Breek het wattenstokje af op het rode lijntje en draai het dopje weer op het buisje (4,5,6)
• Noteer de datum op de sticker met uw patiëntgegevens. Plak daarna de sticker op de buis, de barcode moet zo vlak mogelijk worden geplakt (6)

Als u de uitleg graag als film wilt zien kan dit via YouTube.

Het recept

Als de bacterie in de neuskweek wordt gevonden, krijgt u hierover telefonisch bericht. U kunt dan bij uw eigen apotheek mupirocine (Bactroban®) neuszalf en desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®) afhalen.

Het is goed te weten dat u voor de Hibiscrub een eigen bijdrage moet betalen.

Als u niet gebeld wordt, bent u geen drager van de Staphylococcus aureus bacterie. Een verpleegkundige bespreekt dit tijdens het opnamegesprek met u.

De behandeling

De behandeling duurt in totaal 5 dagen. In overleg met de orthopedieconsulent die u belt, wordt besloten wanneer u met de behandeling start:

• Driemaal daags brengt u met een wattenstaafje of een vinger mupirocine neuszalf (Bactroban®) aan, vóórin beide neusgaten (binnenkant van de neusvleugels).
• Eenmaal daags doucht of wast u uw gehele lichaam met de desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®). Zorg ervoor dat u hiermee ook uw hoofdhaar wast. Op de dag van de operatie wast u zich ’s morgens met de desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®).

U moet de desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®) en de mupirocine (Bactroban®) neuszalf bij opname meenemen naar het ziekenhuis.

Bijzonderheden bij het gebruik van de middelen:

• Tijdens de behandeling mag u geen andere zeep of shampoo gebruiken. Op de dag van de operatie mag u na het douchen en haren wassen geen huidverzorgingsproducten zoals crèmes of lotions gebruiken. Op de andere dagen mag dat wel. Deodorant is wel toegestaan.
• De neuszalf en zeepoplossing geven (zeker bij kort gebruik) vrijwel nooit bijwerkingen. Huidirritatie treedt zelden op.
• De neuszalf en zeepoplossing kunnen gecombineerd worden met andere geneesmiddelen.
• Voor de zeepoplossing geldt: vermijd contact met de ogen en laat het middel niet in de mond of neus komen in verband met mogelijke irritatie. Als het toch in de ogen komt, spoel de ogen dan direct grondig uit met water.

Veel gestelde vragen

Wat als u eerder opgeroepen wordt?
Soms vraagt de opnameplanning of u op korte termijn geopereerd wil worden. Bijvoorbeeld omdat een andere patiënt is uitgevallen. Dan wordt u binnen vijf dagen geopereerd. Dat is geen probleem. U hoeft dan thuis geen kweek af te nemen, dit gebeurt op de verpleegafdeling. Wilt u dan alle benodigdheden voor de neuskweek meenemen naar het ziekenhuis? De verdere behandeling wordt tijdens het opnamegesprek met u besproken.

Ik ben vergeten de kweek af te nemen, wat nu?
Als u bent vergeten de neuskweek af te nemen, mag u dit tot 7 dagen voor operatie alsnog doen en opsturen. Als er minder dan 5 dagen tot de operatie zijn, wordt op de afdeling een neuskweek bij u afgenomen en begint u preventief met de desinfecterende zeepoplossing en neuszalf.

Mag ik andere huidverzorgingsproducten gebruiken gedurende de behandeling?
Tijdens de behandeling mag u geen andere zeep of shampoo gebruiken. Op de dag van de operatie mag u na het douchen en haren wassen geen huidverzorgingsproducten zoals crèmes of lotions gebruiken. Op de andere dagen mag dat wel.

Versie: 12 februari 2020