Kolven in de zwangerschap (antenataal kolven)
Inleiding
Na de geboorte van uw baby wilt u graag borstvoeding gaan geven. Omdat bijvoeden mogelijk noodzakelijk is, begint u met kolven tijdens de zwangerschap (antenataal kolven). De eerste moedermelk noemen we ‘colostrum’. Deze melk is licht verteerbaar en bevat o.a. extra voedingsstoffen en antistoffen die uw baby beschermen tegen ziekte. Het doel van antenataal kolven is het verzamelen van colostrum en het leren kolven met de hand voordat de baby geboren is. In deze folder leest u algemene informatie over kolven in de zwangerschap.
Antenataal kolven
Het afkolven van colostrum in de zwangerschap kan zinvol zijn. Dit is het geval als we verwachten dat de baby naast de borstvoeding, ook bijvoeding nodig heeft. U vriest de colostrum in, zodat u uw baby kunt bijvoeden met uw eigen moedermelk.
Voordeel kolven in de zwangerschap
- U kunt in alle rust oefenen met kolven voordat de baby geboren is. Soms is het nodig om na de geboorte te blijven kolven. Het geeft rust als u hier al handig in bent.
- Doordat de borstvoeding sneller op gang komt hoeft er minder vaak bijvoeding gegeven te worden.
- De gekolfde moedermelk kan direct na de bevalling als bijvoeding gegeven worden
Indicatie
- Diabetes mellitus, waarbij de kans groot is dat de pasgeborene bijgevoed zal moeten worden
- Aangeboren afwijking die het drinken aan de borst kan bemoeilijken, bijvoorbeeld schisis
- Allergieën in de familie
- Borstverkleining
- Voorgeschiedenis met een lage melkproductie
- Meerlingen
- Obesitas
- Macrosoom kind (kind is groot voor de zwangerschapsduur)
Contra-indicatie
- Bloedverlies
- Placenta previa (placenta ligt voor de baarmoedermond)
- Cervicale problemen (problemen met de baarmoedermond)
- Premature partus in anamnese (eerder een vroegtijdige bevalling gehad)
- Enige verdenking op een verminderde foetale conditie
- Meer dan 1 keizersnee in voorgeschiedenis
Hormoon oxytocine
Tijdens het kolven komt het hormoon oxytocine vrij waardoor de baarmoeder kan gaan samentrekken. Dit hormoon komt ook vrij tijdens vrijen of borst voeden van een oudere baby of peuter in de zwangerschap. U kunt dan een ‘harde buik’ krijgen. Dit kan geen kwaad, en gaat vanzelf weer over, u kunt dan tijdelijk stoppen en het op een later tijdstip weer verdergaan.
Wanneer beginnen met antenataal kolven?
U start met kolven vanaf 2-4 weken voor de verwachte bevalling. Dit gaat in overleg met uw verloskundige of gynaecoloog.
Het kolven
Wat heeft u nodig?
- Lepeltje of cupje om de melk in op te vangen.
- Spuitje met een dopje om de melk in te bewaren
- Stickers om op het spuitje te plakken.
- Eventueel kruik, hittepit of hotpack voor het verwarmen van uw borsten
Kolven
- Zorg dat uw handen schoon zijn.
- Masseer de borsten zoals afbeelding 1. Start na het douchen of verwarm uw borsten
- eventueel met een kruik, hittepit of hotpack.
- Kolf met de hand 2 -3 keer per dag colostrum af zoals afbeelding 2.
- Wissel tijdens het kolven van borst, zodat u beide borsten tweemaal kolft
- Kolf in totaal niet langer dan 10 minuten per keer.
- Vang de voeding op in een cupje of lepeltje. Trek de melk op in het spuitje en sluit af met een dopje.
- Bewaar het spuitje met de melk in de koelkast en vul het spuitje bij met de afgekolfde melk van die dag. Na de laatste kolfactie van de dag, legt u het spuitje in de diepvries voorzien van een sticker met uw naam en de datum.
Melk meenemen
- U kunt de ingevroren melk in een koeltas meenemen naar het ziekenhuis op het moment van de bevalling. Deze wordt bewaard in de diepvries van het ziekenhuis.
- De melk wordt per portie ontdooid.
Afkolven met de hand
- Was altijd eerst uw handen voordat u gaat kolven.
- Laat de borst in uw hand rusten met de vingers eronder en de duim erop.
- Duw de borst naar uw ribben toe; een zware borst kunt u eerst wat oplichten.
- Daarna knijpt u uw duim en vingers in een ritmische beweging samen. Het kan even duren voor de voeding begint te druppelen of te lopen (soms een aantal minuten).
- Verplaats uw hand regelmatig rond de borst en pauzeer even wanneer er nog maar weinig melk uit komt.
Meer informatie online
https://www.borstvoeding.nl/voorbereiden-op-borstvoeding/colostrum-afkolven-tijdens-de-zwangerschap/
https://www.borstvoeding.com/artikelen/kolven/voorkolven2/
Versie: 00087 Kolven in de zwangerschap (antenataal kolven) 2023-09