Valpreventie bij ouderen

Vallen is bij oudere mensen een ernstig probleem. Ongeveer één op de drie oudere mensen die nog thuis woont, valt minstens eenmaal per jaar. Dit kan ernstige gevolgen hebben. Wie valt, verliest de zekerheid tijdens gewone dagelijkse bezigheden uit angst om opnieuw te vallen. Sommige mensen gaan daarom ook minder het huis uit en raken sociaal geïsoleerd. Anderen moeten worden opgenomen in een ziekenhuis of verpleeghuis.

Risicofactoren

Te weinig bewegen

Door (te) weinig te bewegen, verliest u soepelheid en spierkracht. Uit onderzoek blijkt dat u per week minimaal 3 keer een half uur aan lichaamsbeweging zou moeten doen. Hoe meer u beweegt, hoe beter!

Een te lage bloeddruk bij overeind komen of bukken

Sommige mensen worden duizelig of draaierig wanneer ze snel opstaan uit een stoel of zich bukken. Dit gevoel ontstaat doordat hun bloeddruk zich niet snel genoeg aanpast en de hersenen even wat minder zuurstof krijgen. Dit gevoel is meestal van korte duur. U kunt zelf iets doen om dat te veranderen.

Medicijngebruik

Hoe meer medicijnen u gebruikt, hoe groter de kans op ongewenste effecten. Vallen bijvoorbeeld. Vraag eventueel uw huisarts om een beoordeling.

Veiligheid in en om het huis

Zorg voor voldoende veiligheid in en rond het huis. Denk bijvoorbeeld aan een antisliplaag onder het vloerkleed, het gebruik van een stevige huishoudtrap en een goed verlichte trap met stevige trapleuning. Ook veiligheid in badkamer en toilet zijn belangrijk. Leg antislipmatten in bad of douche en laat bijvoorbeeld beugels of handgrepen plaatsen. Zorg voor een schone stoep en let op losse stoeptegels.

Schoeisel

De verkeerde schoenen dragen of op kousen rondlopen kan de kans op een val vergroten. Zorg voor stevige schoenen met een antislipzool.

Hulpmiddelen

Zorg ervoor dat de rollator op de juiste hoogte is afgesteld. Vervoer geen zware boodschappen in het mandje van uw rollator. Laat uw rollator regelmatig nakijken; een wiel dat niet goed draait, een niet goed werkende rem of veiligheidssysteem, kunnen een val veroorzaken.

Gezichtsvermogen

Mensen die minder goed zien, lopen een groter risico om te vallen. Ze merken immers minder snel op wanneer er iets in de weg staat. Laat uw ogen nakijken door een opticien of oogarts.

Als u gevallen bent

Veel oudere mensen kunnen uit zichzelf niet meer overeind komen als ze gevallen zijn.

Hieronder volgen enkele tips als u gevallen bent:

• Na een val kunt u als volgt rechtop komen: Rol u om tot u op de buik ligt. Druk u omhoog en kruip op handen en knieën naar een stevig meubel dat voldoende steun geeft om u aan op te trekken. Hou het meubel stevig vast.
• Zet één voet plat op de grond. Probeer met de steun van beide armen en één been overeind te komen. Soms is een trap ook een uitstekende plaats om zich langzaam op te hijsen tot men in een positie komt waaruit men rechtop kan komen staan.
• Indien u pijnlijke knieën heeft of bij de val een arm, pols of rib gebroken heeft, kunt u waarschijnlijk niet meer op handen en knieën rondkruipen. U kunt dan misschien nog wel op het achterwerk of liggend op één zij rondschuifelen en zo trachten een telefoon of een alarmtoestel te bereiken om hulp in te roepen.
• Zorg voor isolatie indien u niet overeind kunt komen. Als u op een koude vloer ligt, kunt u snel veel warmte verliezen en sterk afkoelen. Trek alles naar u toe wat binnen handbereik is en wat als isolatie kan dienen, bijvoorbeeld kussens van stoelen, handdoeken, tapijtjes, lakens, kledingstukken, enzovoort.

Zet de telefoon op een centrale plaats in de woning, liefst niet al te hoog zodat u er makkelijk bij kunt. Spreek eventueel met enkele leeftijdsgenoten en/of buren af om elkaar dagelijks in een bepaalde volgorde te bellen of te bezoeken om zo bij elkaar een oogje in het zeil te houden.

Versie: 12 februari 2020