Open enucleatie van de prostaat

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

U wordt binnenkort opgenomen in het Martini Ziekenhuis voor een urologische operatie. Onderzoek heeft aangetoond dat u een goedaardige vergroting van de prostaat heeft. Daarom krijgt u een operatie om een deel van de prostaat te verwijderen. Dat heeft u met uw uroloog besproken. In deze folder leest u meer over de prostaat, de operatie en de periode daarna. De informatie in deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw uroloog.

Wat is een prostaat?

Iedere man heeft een prostaat. Dit is een klier die niet groter hoort te zijn dan een kastanje. De klier weegt normaal gesproken ongeveer 10 gram en bestaat uit 3 kwabben. De klier zit onder de urineblaas, rondom de plasbuis. De plasbuis loopt van de blaas tot aan het uiteinde van de penis. De prostaat produceert een vloeistof die bij de zaadlozing samen met de zaadcellen naar buiten komt. Dit heet sperma. Hieronder ziet u een afbeelding van de prostaat en de omgeving van de prostaat.

Voorbereiding

Het is belangrijk dat u zich op de operatie voorbereidt. Hieronder leest u welke voorbereidingen er zijn.

Spreekuur uroloog

Voor de operatie komt u op het spreekuur van de uroloog. Het kan zijn dat u daar, naast uw uroloog, een arts of uroloog in opleiding spreekt. De arts vertelt u over de operatie en de mogelijke complicaties. Ook hoort u hoelang u waarschijnlijk in het ziekenhuis zal verblijven.

Preoperatief spreekuur

Vóór de operatie heeft u een afspraak voor het preoperatieve spreekuur. Deze afspraak is op de polikliniek Anesthesiologie. In de informatie over het Preoperatief Spreekuur en anesthesie leest u er meer over. Hierin staat onder andere wat u meeneemt naar de afspraak.

De opnameplanning stuurt u informatie over de datum en tijd van opname in het ziekenhuis. Zie voor meer informatie  Uw opname in het Martini Ziekenhuis.

De opname

In Meerdaagse opname leest u meer over een operatie en het verblijf in het ziekenhuis. De datum en tijd van uw operatie krijgt u van de Opnameplanning.

Nuchter zijn

U moet nuchter zijn voor de operatie. Dit betekent dat u voor de operatie niet al­les mag eten en drinken. Wat u wel en niet mag eten, leest u In de informatie over het Preoperatief Spreekuur en anesthesie.

Ontharen

Het was gebruikelijk voor een operatie het operatiegebied te scheren. Nu is dat niet meer zo. Onderzoek laat zien dat ontharen een risico op een infectie veroorzaakt. Daarom wordt u in het Martini Ziekenhuis niet meer geschoren voor een operatie.

Om minder kans te open op een infectie, is het advies om uw haar te laten staan. Stop minimaal 1 week voor de operatie met scheren of ontharen.

Soms bepaalt de chirurg dat de plek waar u geopereerd wordt wél onthaard moet worden. Dit gebeurt dan op de operatiekamer.

De operatie

De operatie is onder plaatselijke verdoving (ruggenprik) of onder algehele verdoving (narcose). Uw prostaat wordt verwijderd via een snede in het midden van de onderbuik. Deze snede wordt 10 tot 15 centimeter. Daarna zijn er 2 manieren om deze operatie te doen: Hryntschak of Millin.

Operatie volgens Hryntschak

De prostaatklier wordt via de blaas verwijderd. Dit doet de uroloog door met de wijsvinger het overtollige weefsel uit de prostaat weg te pellen. Er blijft dan een lege prostaatholte over. Vervolgens wordt de blaas weer gesloten.

Operatie volgens Millin

De prostaatvergroting wordt via het prostaatkapsel verwijderd. De prostaat wordt dan benaderd door achter het schaambeen langs te opereren. Dit doet de uroloog door met de wijsvinger het overtollige weefsel uit de prostaat weg te pellen. Ook hier blijft er een lege prostaatholte over. Vervolgens wordt het prostaatkapsel weer gesloten. Tijdens de ingreep wordt er een drain (slangetje) achtergelaten. Dit wordt gedaan om het overtollige wondvocht af te voeren.

Na de operatie is uw urine meestal bloederig met stolsels. Daarom krijgt u een blaaskatheter om de blaas te spoelen. De katheter blijft door een ballonnetje aan het uiteinde in de blaas op zijn plaats. Dit ballonnetje drukt ook het wondgebied in de prostaat dicht.

Het weggenomen prostaatweefsel wordt altijd onderzocht onder de microscoop. Dan wordt gecontroleerd of het inderdaad om een goedaardige vergroting gaat.

Na de operatie

Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer (Recovery) van de operatieafdeling. Hier houden artsen en verpleegkundigen u goed in de gaten. Zij controleren onder andere uw hartslag, bloeddruk, lichaamstemperatuur en wond. U krijgt pijnstilling en medicatie tegen de misselijkheid. Ook wordt uw contactpersoon gebeld dat de operatie is afgelopen. U mag hier geen bezoek ontvangen.

Overleg

Op de eerste dag na de operatie komt een uroloog of de afdelingsarts bij u langs. Als u vragen heeft, kunt u die op dat moment stellen. De arts bespreekt dan ook met u wanneer u weer naar huis mag. Meestal is dit 4 tot 5 dagen na de operatie.

Blaaskatheter

Na de operatie heeft u een katheter in uw blaas. De uroloog vertelt u na de operatie hoe lang deze moet blijven zitten. Als de kleur van de urine helder is, wordt de katheter verwijderd. Dit is na ongeveer 5 dagen.

Op de dag dat de katheter verwijderd wordt, krijgt u na elke spontane plas een residumeting. Hiervoor moet u eerst zelf plassen. Daarna wordt er met een echo gekeken of u de blaas goed leeg plast.

In sommige gevallen wordt er besloten dat de katheter nog wat langer moet blijven zitten.

Drain

Na de operatie heeft u soms een drain. Deze wordt in overleg met de uroloog verwijderd. Meestal gebeurt dit op de tweede dag na de operatie.

Bezoek

Bezoek kan vermoeiend voor u zijn. Daarom is het niet toegestaan om meer dan 2 bezoekers tegelijk te ontvangen. Het is goed om uw contactpersoon het bezoek te laten regelen.

Plassen

Na het verwijderen van de katheter kan het plassen gevoelig zijn. Ook zult u wat vaker moeten plassen. Er kan ook nog wat bloed met de urine meekomen. Dit kan de eerste weken na de operatie nog voorkomen. U hoeft zich hier geen zorgen om te maken. Het is aan te raden om goed te drinken, minstens 2 liter per dag. Door voldoende te drinken zult u de blaas op natuurlijke wijze spoelen. Na een paar weken zullen de klachten verbeteren.

Wond

Na de operatie heeft u een wond in de onderbuik met hechtingen. Deze lossen zelf op na ongeveer 2 tot 3 weken.

Weer naar huis

Wanneer u naar huis mag, hangt af van hoe snel u herstelt. Dit is meestal 4 of 5 dagen na de operatie. De uroloog of zaalarts beslist of u naar huis mag. U mag meestal naar huis als:

• U voldoende kunt eten.
• U zelfstandig kunt lopen.
• U windjes laat. Ontlasting krijgen hoeft niet in het ziekenhuis, thuis wil dit vaak beter.
• Uw lichaamstemperatuur onder de 38 graden Celsius is.

De verpleegkundige vraagt of u thuis zorg nodig heeft en kan dat voor u regelen. Als u uit het ziekenhuis mag, is dat bijna altijd voor 10.30 uur in de ochtend.

Met blaaskatheter naar huis

Soms gaat u met de blaaskatheter naar huis. Het is dan belangrijk om onderstaande adviezen op te volgen.

• Was bij de verzorging van de katheter altijd eerst uw handen. U kunt uw geslachtsdelen het beste met lauw water wassen, zonder zeep. Het is vooral belangrijk om de ingang van uw plasbuis goed te reinigen. Daarbij is het voor mannen belangrijk om ook onder de voorhuid te wassen.
• U krijgt een startpakket mee voor de verzorging van de katheter. In het pakket zit materiaal om de opvangzak en nachtzak van de katheter te vervangen. Dit doet u 1 keer per week.
• De katheter is met een fixatiepleister op uw bovenbeen geplakt. Dit moet thuis zo blijven. U kunt gewoon douchen met de katheter en de pleister. Voor de nacht heeft u een nachtzak die u gemakkelijk aansluit op de opvangzak aan het been. Deze nachtzak kunt u ’s morgens losmaken en onder de kraan met lauw water doorspoelen.
• Drink per dag 2 – 2,5 liter vocht.

Meestal wordt de katheter na ongeveer 1 week verwijderd op de polikliniek.

Leefregels voor thuis

• De eerste weken na de operatie kunt u zich vermoeid voelen en minder aan kunnen dan normaal. Pas uw bezigheden hierop aan en gun uzelf de tijd om te herstellen. De eerste week na het ontslag kan de wond nog gevoelig zijn.
• Drink per dag ongeveer 2 liter vocht. Als u minder drinkt, heeft u meer kans op urineweginfecties, nierstenen en obstipatie (harde ontlasting). Ook draagt dit bij aan een goed herstel. Met name als uw urine nog wat bloed bevat, is het van belang dit advies op te volgen. Op deze manier wordt de blaas op natuurlijke wijze gespoeld, waardoor de urine weer lichter van kleur zal worden.
• Probeer niet te persen bij ontlasting in verband met het gevaar van een nabloeding. Eventueel kan de ontlasting minder hard gemaakt worden door medicijnen.
• Verder adviseren wij u een vezelrijke voeding (bijvoorbeeld bruin/volkoren brood, veel fruit), om een regelmatige stoelgang te bevorderen.
• De eerste 6 weken geen zware lichamelijke arbeid verrichten, zoals: zwaar tillen, zware huishoudelijke werkzaamheden, zware inspanning en sporten.
• Gedurende 6 weken mag u geen gemeenschap hebben.
• De eerste 6 weken niet fietsen.
• Het hervatten van het autorijden is afhankelijk van de verzekeraar, vaak geldt dat u de eerste 14 dagen niet auto mag rijden. Neemt u zo nodig contact op met uw verzekeringsmaatschappij.
• Bij pijn mag u paracetamol gebruiken, zo nodig 2 tabletten à 500 mg. tegelijk (maximaal 6 tabletten/dag)
• Douchen is toegestaan. Na het douchen moet u de wond droogdeppen.
• U mag niet zwemmen, baden, naar de sauna gaan of sporten zolang er hechtingen in de wond zitten. Meestal is dit ongeveer 2 weken. Ook moet de wond droog zijn.
• De wond is meestal gehecht met oplosbare hechtingen. Mocht uw wond gesloten zijn met nietjes, dan krijgt u instructies mee waar en hoe die verwijderd dienen te worden, dit is meestal op de 10e dag.

Na 6 tot 8 weken is de wond genezen.

Mogelijke complicaties

Na de operatie zijn er complicaties mogelijk. Ook kunt u wat lichamelijke veranderingen merken. Hieronder leest u wat er kan voorkomen.

Incontinentie

Na de operatie kan het voor u nog moeilijk zijn de urine volledig op te houden. Dit is meestal van tijdelijke aard. Dit wordt veroorzaakt door de wond die de blaas prikkelt.

Seksualiteit

Meestal is de potentie en het verlangen enkele maanden na de operatie weer gewoon. Er is wel een verschil in de seksualiteit. Hoewel de beleving en het orgasme hetzelfde zijn, blijft het droog. Bij de zaadlozing komt het sperma in de blaas terecht. Dit wordt vervolgens uitgeplast. U kunt na deze ingreep dus geen kinderen meer verwekken.

Wondinfectie

Deze kan over het algemeen goed behandeld worden.

Bloedverlies

Door deze ingreep zult u regelmatig wat bloed in de urine zien. Dit is normaal.

Vernauwing plasbuis

Het is mogelijk dat langere tijd na de operatie een vernauwing van de plasbuis ontstaat. Dit ontstaat door littekenvorming en heet een strictuur. Soms is hiervoor een kleine operatieve ingreep noodzakelijk.

Wanneer bellen?

Krijgt u binnen 48 uur na ontslag onderstaande klachten?

Neem dan contact op met de polikliniek urologie tijdens kantooruren (050-5246920).

Buiten kantooruren neemt u contact op met de verpleegafdeling (050-5245510).

• Aanhoudende pijn die niet verdwijnt met paracetamol.
• Bij tekenen van een infectie: als de wond warm aanvoelt, rood wordt of er pus uit de wond komt.
• Koorts met een temperatuur boven de 38,5 graden Celsius.
• Als u niet kunt plassen.
• Bij erg bloederige urine, met bloedstolsels die niet verdwijnen met veel drinken.

Na de eerste 48 uur neemt u bij bovenstaande klachten contact op met de huisarts of zo nodig de huisartsenpost. Die neemt, indien nodig, contact op met de uroloog.

Controle

• U krijgt een controleafspraak voor over 6 weken.
• Als er weefsel is afgenomen bij de operatie, wordt dat altijd opgestuurd voor onderzoek. Dit onderzoek duurt een paar dagen. De uitslag krijgt u soms tijdens de opname. Als de uitslag er nog niet is, dan hoort u dit op uw controleafspraak.

Open enucleatie van de prostaat 29-11-2023