Transurethrale resectie van de prostaat - TURP

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

Deze folder informeert u over prostaatproblemen en over onderzoek en behandeling daarvan. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

De prostaat

Een prostaat is een klier die ongeveer zo groot is als een kastanje. De klier weegt ongeveer 10 gram en bestaat uit 3 kwabben. De klier zit onder de urineblaas, rondom de plasbuis. De plasbuis loopt van de blaas tot aan het uiteinde van de penis. De prostaat produceert een vloeistof. De vloeistof komt bij de zaadlozing samen met de zaadcellen naar buiten (sperma). 

Prostaatproblemen

De plasbuis loopt door de prostaat. Als uw prostaat groter wordt, kan die de plasbuis langzaam dichtdrukken. U merkt dan dat het plassen moeilijker gaat. Ook kunt u één of meer van de volgende klachten krijgen:

• De urinestraal is minder krachtig en wordt soms onderbroken.
• Niet goed kunnen beginnen met plassen.
• Meer aandrang en steeds opnieuw moeten plassen.
• Vaker kleine beetjes plassen met weinig urine per keer.
• Nadruppelen en ongewenst urineverlies.
• Vaak ‘s nachts moeten plassen.
• Een branderig gevoel bij het plassen.

Welke prostaatproblemen komen veel voor?

De prostaat groeit zowel naar buiten als naar binnen. Daardoor sluit die steeds strakker om de plasbuis. Wanneer de plasbuis nauwer wordt, kunt u problemen krijgen met het plassen. Uw blaasspier moet dan harder werken om de plas door de vernauwde plasbuis naar buiten te persen. Door deze extra inspanning wordt de blaaswand verzwakt of soms uitgerekt. Na een tijdje slaagt de blaas er niet meer in alle plas naar buiten te drijven en blijft er plas achter in de blaas. Zonder behandeling kan er dan een blaasontsteking ontstaan. Ook kan het dat de blaasspier dan niet meer goed functioneert. Dan kunt u problemen krijgen met uw nieren.

Wanneer ontstaan prostaatproblemen?

Bij prostaatproblemen gaat het meestal om een prostaatvergroting. De prostaat is klein bij jonge volwassen mannen. Deze wordt langzaam groter als iemand ouder wordt. Vanaf het vijftigste jaar kan de prostaat zo groot zijn dat er klachten ontstaan. De oorzaak is niet precies bekend. Het kan zijn dat de vergroting te maken heeft met hormonale veranderingen.

Mogelijke onderzoeken

Om de juiste diagnose te kunnen stellen, krijgt u 1 of meer onderzoeken:

Rectaal toucher

Bij een onderzoek naar uw gezondheid wordt altijd een rectaal toucher gedaan. Bij een rectaal toucher gaat de uroloog met een gladde handschoen via de anus in uw endeldarm. Zo kan de uroloog de grootte, de vorm, de stevigheid en de oppervlakte van de prostaat beoordelen. Het is een eenvoudig onderzoek dat niet lang duurt. Het is niet pijnlijk, maar kan wel vervelend zijn.

Straalmeting

Straalmeting wordt ook wel flowmetrie genoemd. De flowmeter is een apparaatje dat de kracht van uw urinestraal meet. Het onderzoek duurt een paar minuten. U hoeft alleen maar in een computer-toilet te plassen. Dit gebeurt in een aparte ruimte. De meting en registratie van uw urinestraal gebeuren automatisch.

Bloed- en urineonderzoek

Uw bloed en urine worden onderzocht. Dit is om te zien hoe uw algemene gezondheid is. Er wordt vooral gekeken naar hoe goed uw nieren zijn. Ook kan uw bloed worden onderzocht op stoffen die vaak voorkomen bij prostaatafwijkingen.

Echografie

Een echografie is een onderzoek waarbij een orgaan wordt bekeken. Dat gebeurt met geluidsgolven. Echografie kan uitwendig en inwendig gebeuren. Bij een uitwendige echografie maakt de arts via de buikwand de nieren en de blaas zichtbaar. Dan kan ook worden bekeken of er plas in de blaas achterblijft nadat u geplast heeft. Bij een inwendige echografie bekijkt de arts uw prostaat via de anus en de endeldarm. Dan kijkt de arts bijvoorbeeld naar de grootte en de vorm, en of er misschien afwijkingen zijn. Een echografie duurt ongeveer 15 minuten.

Cystoscopie

Een cystoscopie is een inwendig onderzoek van uw plasbuis, blaas en prostaat. Een dun en flexibel buisje, de cystoscoop, wordt door de plasbuis in de penis naar binnen gebracht. Om dit soepel te laten verlopen gebruikt de arts een glijmiddel. De cystoscoop heeft een cameraatje en verlichting. Hiermee kan de uroloog in de plasbuis naar de prostaat en in de blaas kijken. Door de cystoscoop wordt ook vloeistof naar binnen gebracht. Daarmee wordt de blaas gevuld zodat de uroloog alles goed kan zien. Na het onderzoek kunt u last hebben van het gevoel dat u nodig moet plassen. Dat gevoel verdwijnt vanzelf na een paar uur. Een cystoscopie duurt ongeveer 15 minuten.

Voorbereiding

• U moet nuchter zijn voor de operatie. Dit betekent dat u voor de operatie niet alles mag eten en drinken. In de informatie over het Preoperatief Spreekuur en anesthesie leest u er meer over.

• Op de dag van de operatie neemt u ’s ochtends vóór u naar het ziekenhuis komt de medicijnen. Dit zijn de medicijnen waarvan de anesthesioloog zei dat u ze mag blijven gebruiken. U kunt deze medicijnen innemen met een slokje water. Soms overlegt de anesthesioloog met u dat u een dag eerder opgenomen moet worden.

• Op de afdeling krijgt u van de verpleegkundige informatie. U spreekt over de operatie en hoe alles op de afdeling gaat.

• U krijgt voor de operatie een operatiehemd aan. U doet uw sieraden en piercings af. Als u een gebitsprothese heeft, doet u die uit.
• U blijft in bed. Als dat nodig is, krijgt u pijnstillende tabletten voor de operatie.

De operatie

Een prostaatvergroting kan via een operatie worden verholpen. Deze behandeling heet een transurethrale resectie van de prostaat (TURP). Transurethraal betekent door de plasbuis. Resectie betekent: weghalen.

Bij een TURP-operatie brengt de uroloog een instrument in uw plasbuis. Dit instrument heet een resectoscoop. Met deze resectoscoop kan de uroloog in de plasbuis kijken, net als met een cystoscoop. Omdat aan de resectoscoop een metalen lusje zit dat warm kan worden, kan de uroloog er ook mee opereren.

Het prostaatweefsel wordt zo stukje voor stukje weggesneden. Alleen het weefsel dat de plasbuis dichtdrukt, wordt weggehaald. De stukjes die worden weggehaald, worden afgevoerd. Dit gebeurt met een vloeistof die door de resectoscoop stroomt.

Duur van de operatie

De operatie duurt meestal 1 uur.

Na de operatie

Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. Uw contactpersoon wordt gebeld dat de operatie is afgelopen.

Op de uitslaapkamer wordt uw bloeddruk en hartslag gecontroleerd. U heeft een infuus in uw arm, waardoor u vocht krijgt. U heeft ook een spoelkatheter in uw plasbuis. De vloeistof die door de katheter loopt spoelt het operatiegebied schoon. De urine wordt via dezelfde katheter afgevoerd en opgevangen in een opvangzak. De urine kan eerst verkleurd of bloederig zijn. De katheter zit met een ballon in uw blaas en kan er dus niet zomaar uitgaan.

U blijft een paar uur op de uitslaapkamer. Daar kunt u geen bezoek ontvangen. Een verpleegkundige brengt u daarna terug naar de afdeling.

Eten en drinken

Als u terug bent op uw kamer mag u weer eten en drinken. Het is belangrijk dat u extra drinkt.

Bloedverdunnende injecties

Om trombose (verstopping van een bloedvat) te voorkomen, krijgt u de avond na de operatie een injectie. Deze injectie krijgt u de volgende dagen ook. Voor de operatie krijgt u ook nog antibiotica.

Bloed afnemen

De dag na de operatie neemt een medewerker van het laboratorium bloed bij u af. Daarmee wordt gecontroleerd of u veel bloed heeft verloren tijdens en na de operatie.

Infuus verwijderen

Het infuus kan verwijderd worden als:

• De uitslag van het bloedonderzoek goed is.
• U niet misselijk bent.
• U zonder problemen extra kunt drinken.

Urine beoordelen

De katheter blijft 1 tot 2 dagen zitten, afhankelijk van de kleur van uw plas. Als de katheter verwijderd is, moet de urine opgevangen worden in een urinaal. De verpleegkundige kan dan zien of u voldoende plast en hoe de urine eruit ziet. Ook wordt met een echo bekeken of u voldoende leeg plast. Als het plassen goed gaat, mag u naar huis. Dit gebeurt in overleg met uw uroloog.

Weer naar huis

Leefregels

De eerste 6 weken na de operatie houdt u zich aan de volgende leefregels:

• Veel drinken, minimaal 2 liter vocht per dag. Dit voorkomt stolselvorming en draagt bij aan een goed herstel.
• Zorg voor zachte ontlasting, zodat u niet hoeft te persen. Ontlasting wordt zacht door veel te drinken en vezelrijke voeding zoals volkoren producten, fruit en verse groente te eten. En ook door voldoende te bewegen
• Geen seksuele gemeenschap.
• Geen zware lichamelijke arbeid verrichten of zwaar tillen.
• Niet fietsen, ook niet op de hometrainer
• Niet sporten
• Niet langdurig autorijden, mocht dit toch nodig zijn dan dient u regelmatig even te stoppen en een stukje te lopen
• Niet persen bij de stoelgang.
• Geen alcohol drinken, in verband met de kans op een nabloeding.
• Het werk kan hervat worden als u geen bloed meer plast, tenzij u lichamelijk zwaar werk verricht. Overleg dan met uw uroloog.

Problemen bij het plassen

• Na de operatie kan er in de urine af en toe nog wat bloed zitten. Schrik daar niet van, dit hoort erbij. Dit komt omdat de inwendige wond nog niet geheel is genezen. Het kan tot ongeveer zes weken na de operatie voorkomen. Als de hoeveelheid bloed toeneemt, kunt u het beste contact opnemen met uw huisarts.
• Naast bloed bij de urine zou u ook wat weefselresten uit kunnen plassen. Dit is niet iets om ongerust over te zijn. Dit komt door de operatie en de weefselresten plast u vanzelf uit.
• U kunt vaak aandrang tot plassen hebben
• U kunt een branderig / schrijnend gevoel bij het plassen hebben. Dit is een tijdelijk probleem dat bij de genezing van de wond veelal verdwijnt. Ook door veel te drinken wordt de pijn steeds minder.

Mocht u hierbij veel last ervaren, dan kunt u tot maximaal 4x daags 1000 mg paracetamol innemen.

Mochten de klachten van pijn bij het plassen en aandranggevoel in de loop van de dagen erger worden in plaats van beter, dan kunt u een blaasontsteking hebben. Advies is om uw urine bij de huisarts te laten controleren. Die kan u zo nodig een antibioticumkuur voorschrijven.

• Plasproblemen zijn een paar maanden na de operatie meestal voorbij.

Bij eventuele incontinentie

Het is mogelijk dat u enige tijd het toilet net niet op tijd kunt halen of incontinent bent. Dit kan van korte of lange duur zijn. In eerste instantie kunt u incontinentiemateriaal (Tena verband) bij de supermarkt of drogisterij kopen. Mocht het langere tijd duren dan kunt u dit bespreken tijdens de controleafspraak bij de uroloog. Er kan dan eventueel incontinentiemateriaal worden voorgeschreven.

Seksuele problemen

Veel mannen zijn bang dat ze door de operatie impotent worden. Meestal zijn uw seksuele verlangens, de potentie en het genot na een paar maanden weer hetzelfde als voor de operatie.

Het enige verschil merkt u bij de zaadlozing. Dan komt er meestal geen vocht meer naar buiten, het blijft droog. Het sperma komt namelijk in de blaas terecht en wordt uit geplast. Dit kan absoluut geen kwaad. De beleving van het orgasme blijft hetzelfde.

U moet er rekening mee houden dat u na een prostaatoperatie nog steeds vruchtbaar bent. 

Eventuele medicatie

• Een eventuele antibioticum kuur dient u af te maken. Indien dit voor u van toepassing is, krijgt u een recept mee.
• Bij ontslag wordt besproken wanneer u weer mag starten met uw bloed verdunnende medicijnen, als u die gebruikt.
• Medicijnen voor de prostaat worden meestal bij opname blijvend gestopt

Wanneer bellen?

Krijgt u binnen 48 uur na ontslag onderstaande klachten?

Neem dan contact op met de polikliniek urologie tijdens kantooruren (050-5246920).

Buiten kantooruren neemt u contact op met de verpleegafdeling (050-5245510).

• Koorts boven de 38,5 graden Celsius of koude rillingen
• Wanneer u niet meer kunt plassen.
• Als u behalve bloed ook flinke stolsels uit plast en ruim drinken helpt niet.

Na de eerste 48 uur neemt u bij bovenstaande klachten contact op met de huisarts of zo nodig de huisartsenpost. Die neemt, indien nodig, contact op met de uroloog.

Controle

• U krijgt een controleafspraak voor over 6 weken.
• Als er weefsel is afgenomen bij de operatie, wordt dat altijd opgestuurd voor onderzoek. Dit onderzoek duurt een paar dagen. De uitslag krijgt u soms tijdens de opname. Als de uitslag er nog niet is, dan hoort u dit op uw controleafspraak.

Versie: 976642 06-2023 Prostaatproblemen en de prostaatoperatie