Prostaatbiopsie (Transperineaal)

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

U heeft een afspraak voor een prostaatbiopsie (Transperinaal). In deze folder leest u meer over de prostaat, het onderzoek en hoe u zich voorbereidt. De folder is bedoeld als aanvulling op het gesprek met uw arts.

De prostaat

De prostaat is een klier die ongeveer net zo groot is als een walnoot. Deze klier ligt vlak onder de blaasuitgang en om de plasbuis heen. De prostaat produceert een vloeistof die samen met de zaadcellen het sperma vormt.

Bij de meeste mannen wordt de prostaat vanaf een leeftijd van 50 jaar langzaam groter. Soms wordt de prostaat zo groot dat de plasbuis langzaam wordt dichtgedrukt. Dat kan klachten veroorzaken, zoals:

• Een slappe straal urine

• Plassen komt moeilijk op gang

• U heeft vaak aandrang of urineverlies (incontinentie)

• De vergrote prostaat bestaat meestal uit goedaardig weefsel. In de prostaat kan ook kanker ontstaan. Dat geeft meestal geen klachten. Wel kunt u dit laten onderzoeken. 

Prostaatbiopten

Met prostaatbiopten kijkt de arts of er wel of geen prostaatkanker in de prostaat zit. De arts neemt dan stukjes prostaatweefsel weg voor onderzoek (biopten). De biopten worden transperineaal afgenomen. Dit houdt in dat de prostaat via het perineum wordt aangeprikt. Het perineum is het stukje huid tussen de balzak en anus.

Vooraf kan de arts of verpleegkundig specialist een MRI-scan adviseren.

• Worden er geen verdachte afwijkingen gezien? Dan worden er alleen systematische biopten genomen. Systematische biopten zijn 10 tot 12 gestructureerde biopten uit de prostaat.

• Laat de MRI wel een verdachte afwijkingen in de prostaat zien? Dan wordt er daarnaast 1 tot 3 keer gericht in de afwijking geprikt. Dit kan zo nodig gebeuren met een speciale fusietechniek van echografie en MRI-beelden.

Voorbereidingen

We raden u af om met de fiets naar het ziekenhuis te komen.

Bloedverdunners

Gebruikt u bloedverdunners? Dan ziet u met welke bloedverdunners u voor de behandeling moet stoppen. Ook ziet u voor hoeveel dagen of uren u moet stoppen.

* Bij normale nierfunctie, bij verminderde nierfunctie en in overleg met arts langer.

Het onderzoek

De doktersassistent brengt u naar een kleedhokje waar u uw onderkleding uitdoet. De kleding van het bovenlichaam houdt u aan.

U neemt plaats op de onderzoekstafel. U ligt op uw rug met de benen gespreid in beensteunen. De balzak wordt omhoog geplakt met een pleister om ruimte te maken bij het perineum. Het perineum is de huid tussen de balzak en de anus. In dit gebied worden de biopten genomen. Vervolgens wordt de huid van het perineum ontsmet.

De uroloog/verpleegkundig specialist voelt met de vinger via de anus aan de prostaat. Dit heet een rectaal toucher. Daarna wordt de huid van het perineum verdoofd met een dun naaldje. Dit geeft een branderig gevoel. De huid blijft ruim 30 minuten verdoofd. Daarna brengt de uroloog/verpleegkundig specialist een echo-apparaatje in de anus. Dan wordt het prostaatkapsel verdoofd, opnieuw met prikken, via het verdoofde perineum. Deze prikken kunnen gevoelig zijn. Met de echo ziet de uroloog of verpleegkundig specialist de plek om te prikken. Vervolgens worden er biopten uit de prostaat genomen, ook dit gebeurt via het perineum. Dit gebeurt met een naald. Hierbij hoort u een klikkend geluid. Het verschilt per persoon hoeveel biopten er worden afgenomen. Het aantal zit tussen de 2 en 15 biopten.

Soms lukt het niet de afwijking in de prostaat via het perineum te bereiken. Dan wordt er alsnog transrectaal geprikt.

Duur van het onderzoek

Het onderzoek duurt ongeveer 30 minuten.

Na het onderzoek

• De wondjes kunnen nog wat nabloeden. U krijgt materiaal mee om het bloedverlies op te vangen.
• Herstarten antistolling in overleg met uw behandelaar.
• Het advies is om na het onderzoek een liter extra te drinken op die dag.
• Het dringende advies is om de eerste 3 dagen na het onderzoek NIET te fietsen.
• U kunt de eerste weken na het onderzoek bloed zien in de urine. Soms zit dit ook in de ontlasting. U kunt gedurende langere tijd na het onderzoek bloed zien in het sperma.

Mogelijke complicaties

Prostaatbiopten zijn veilig. Wel is er een kleine kans op een nabloeding, blaasontsteking of bloedvergiftiging. Bij transperineale prostaatbiopten is de kans op infectie kleiner dan bij transrectale prostaatbiopten. Dat zijn biopten die via de endeldarm worden afgenomen.

Wanner bellen?

Heeft u koorts boven de 38 graden Celsius of heeft u koude rillingen? Neem dan direct contact op met uw huisarts of de doktersdienst.

De uitslag

De uitslag krijgt u 7 tot 10 dagen na de biopsie. Hiervoor krijgt u een afspraak met uw arts of verpleegkundig specialist. Naast de uitslag hoort u wat er verder gaat gebeuren.

Versie: 20231024 - Transperineale biopten - 29-11-2023