Teelbal verwijdering (orchidectomie)

Inleiding

Als er een verdenking op teelbalkanker is, wordt de teelbal zo snel mogelijk verwijderd. De teelbal kan ook worden verwijderd als deze niet langer functioneel is. Dit kan gebeuren nadat de bal te lang geen doorbloeding heeft gehad bij een steeldraai (torsio testis) of na een langdurige ontsteking (orchitis).

Dergelijke operaties worden vaak op zeer korte termijn verricht, soms zelfs op dezelfde dag als waarop de diagnose wordt gesteld. Dit kan een behoorlijke impact hebben op het psychisch welbevinden van de patiënt. 

Voorbereiding

Voor de ingreep moet u nuchter zijn. Er wordt een uitzondering gemaakt als u niet nuchter bent en er echt niet gewacht kan worden met opereren.

De operatie

• De operatie vindt plaats onder narcose of met een ruggenprik op de operatiekamer.
• Bij teelbalkanker wordt de teelbal inclusief bijbal en zaadstreng via de lies verwijderd. Deze benadering wordt gekozen om de kans op het verspreiden van kankercellen zo klein mogelijk te houden. De teelbal wordt opgestuurd voor pathologisch onderzoek.
• Bij een steeldraai of andere afwijkingen van de teelbal wordt een snee midden in de balzak gemaakt. Zo kan de andere teelbal ook worden bereikt: bij een steeldraai is het gebruikelijk om de gezonde teelbal uit voorzorg vast te zetten. Bij een steeldraai wordt de teelbal weer teruggedraaid en gecontroleerd of de doorbloeding weer op gang komt. Als dit niet het geval is (vaak is de teelbal dan zwart of donkerpaars), wordt de afgestorven bal verwijderd.
• De hechtingen waarmee de huid wordt gesloten zijn oplosbaar.

Tijdsduur

De ingreep duurt ongeveer 30 minuten. 

Na de operatie

• Na de ingreep kunt u vaak dezelfde dag nog naar huis. Het is verstandig om u op te laten halen.
• Meteen na de operatie kan de wond in de lies of in de balzak wat gevoelig zijn.
• Er zit een pleister op de wond, die er na een dag af mag. Op de balzak kan geen pleister, maar daar kunnen bijvoorbeeld wat gaasjes of wondverband in een strakke onderbroek wordt geplaatst.
• Na een dag mag u weer douchen.

Adviezen

• Werken kan de eerste dagen na de ingreep problemen opleveren.
• U kunt tot 2 weken na de operatie beter niet in bad gaan, zwemmen, sporten of zware dingen tillen.
• Als u veel pijn heeft, mag u Paracetamol gebruiken.

Complicaties

Een teelverwijdering leidt niet vaak tot complicaties. Zoals bij elke operatie bestaat er wel kans op een nabloeding of wondinfectie. Als er sprake is van een grote zwelling, koorts of heftige pijn of als de wond blijft bloeden, kunt u de eerste 24 uur na de operatie contact opnemen met de spoedeisende hulp. Daarna neemt u contact op met uw huisarts. Uw huisarts neemt dan zo nodig contact op met de uroloog.

Lange termijn

• Zowel fysiek als psychisch kan het verwijderen van de teelbal op de korte en lange termijn vervelende effecten hebben. Als de andere teelbal nog goed functioneert, bent u in principe nog gewoon vruchtbaar. Moet nog chemotherapie krijgen (bij sommige vormen van teelbalkanker), dan is er wel een negatief effect op de vruchtbaarheid. Daarom wordt aanbevolen om sperma in te laten vriezen als u nog een kinderwens heeft. Het liefst wordt dit gedaan vóór de operatie.
• Na een zaadbalverwijdering kunt u nog gewoon erecties krijgen en seks hebben.
• Sommige mannen beschrijven een doof of veranderd gevoel in de huid van de balzak na een operatie. Soms blijft dit bestaan, soms verbetert dat op de lange termijn.
• Het missen van een teelbal kan op psychisch vlak problemen geven. Als u het prettig vindt, kan er in een latere fase een teelbalprothese worden geplaatst. Dit is een siliconen prothese die qua elasticiteit en vorm lijkt op een teelbal. Een minderheid van de mannen wil zo’n prothese. Het komt voor dat de prothese weer moet worden verwijderd in verband met klachten zoals irritatie, hoogzittende prothese of infectie.
• Ook andere psychologische of seksuologische problemen zijn mogelijk. Bijvoorbeeld door het verwerken van de diagnose kanker, het plotseling verliezen van een teelbal of de snelle gang van zaken. U kunt hier professionele hulp bij krijgen. Informeer naar diverse instanties via de poli Urologie of uw huisarts.

Versie: 00237 Teelbal verwijdering (orchidectomie) 2024-03