Chronische buikpijn (onderzoek naar de oorzaken)

Voorbereiding

Chronische buikpijn is een vervelende klacht waarvoor niet altijd een oorzaak te vinden is. Ook is onvoldoende bekend welke behandeling het beste resultaat geeft. De gynaecoloog zal met meerdere onderzoeken proberen te achterhalen wat de oorzaak van uw pijn is, en een behandeling voorstellen. De gynaecoloog doet dit zo nodig in samenspraak met andere specialisten.

Eerste bezoek

Op de dag van uw eerste afspraak meldt u zich bij de balie van de polikliniek Gynaecologie. U neemt plaats in de wachtkamer tot u wordt opgeroepen. De gynaecoloog vraagt u welke klachten u heeft en wanneer ze optreden, bespreekt uw eventuele andere lichamelijke klachten en de gevolgen ervan voor uw dagelijks leven.
Op grond van uw klachten zal de arts vervolgens met diverse onderzoeken (eventueel over meerdere afspraken) proberen vast te stellen wat de oorzaak van uw buikpijn is.

Na het gesprek onderzoekt de gynaecoloog uw buik en doet via de schede (vagina) een inwendig gynaecologisch onderzoek. Hierbij wordt een spreider (speculum) gebruikt om de schede (vagina) open te houden. Soms worden kweken van de baarmoedermond of van de afscheiding uit de vagina afgenomen. Deze worden in het laboratorium onderzocht, onder andere op de aanwezigheid van seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA). Zo nodig vindt bloed- en/of urineonderzoek plaats.

Vaak verricht de gynaecoloog ook nog een echoscopisch onderzoek, meestal inwendig. Bij een echoscopie kunnen de organen met behulp van ultrageluidsgolven (voor de mens niet hoorbaar) in beeld gebracht worden op een beeldscherm.

Extra onderzoek

Het kan zijn dat de gynaecoloog extra onderzoek laat doen. Soms vraagt de gynaecoloog u bij een internist, uroloog of chirurg een afspraak te maken.
Ook kan de gynaecoloog geavanceerd röntgenonderzoek voor u aanvragen, zoals een CT-scan of MRI-scan. Dit zijn onderzoekstechnieken waarbij beelden en opnames van doorsneden van het menselijk lichaam gemaakt kunnen worden. Deze onderzoeken vinden plaats op de afdeling Radiologie.

Een volgende stap kan een kijkoperatie (laparoscopie) zijn. Dit is een operatie waarbij de gynaecoloog met een kijkbuis binnen in de buikholte naar de verschillende organen kijkt. De ingreep vindt plaats onder algehele narcose. Tijdens de kijkoperatie beoordeelt de gynaecoloog de inwendige geslachtsorganen (de baarmoeder, de eierstokken, de eileiders) en andere organen in de buik, waaronder de blindedarm.
Alleen de buitenkant van de organen kan beoordeeld worden. Een kijkoperatie geeft bijna nooit een directe verklaring voor de buikpijn. Mogelijk ziet de gynaecoloog wel iets afwijkends, maar dat die afwijking de buikpijn niet kan verklaren.

Behandelingen

Bij veel vrouwen met chronische buikpijn worden geen afwijkingen gevonden. Of er wordt wel een afwijking gevonden, maar die is niet verantwoordelijk voor de buikpijn.
Toch kan het geruststellend werken als u weet dat er geen afwijkingen zijn en bij een afwijking dat die verholpen kan worden. Wát u ook voelt of ervaart, bespreekt u het met uw huisarts en uw gynaecoloog. Pijn is iets wat ú voelt en beleeft.
Pijn kan bestaan zonder duidelijke verklaring. Er zijn verschillende manieren om de pijn te bestrijden. In het algemeen geldt dat door ontspanning, ook in de vorm van fysiotherapie of yoga, een warme douche en een kruik de pijn kan afnemen.

Soms kan een behandeling met medicijnen (pijnstillers of hormonen bijvoorbeeld een anticonceptiepil) een positief effect hebben. Eventueel kan het operatief verwijderen van de baarmoeder de buikpijn opheffen, maar bij sommige vrouwen is de buikpijn na deze operatie nog niet over. Het verwijderen van verklevingen heeft geen effect op buikpijn.

Begeleiding

Bij chronische (buik)pijnklachten waarvoor geen oorzaak is gevonden, of die blijven bestaan ondanks een behandeling, is het zinvol verder te zoeken. Bij klachten van de darmen kan de mening van de Maag-Darm-Leverarts of de chirurg worden gevraagd en bij klachten van het plassen het oordeel van de uroloog. Bij blijvende hevige pijnklachten kan een anesthesioloog of pijnspecialist worden gevraagd mee te denken.

Pijn die langer aanhoudt, kan gevolgen hebben voor het dagelijks leven. Pijn bepaalt hoe u zich voelt en pijn stuurt uw dagelijkse activiteiten. Daaraan meet u af wat u nog kunt doen of juist niet. Aandacht voor de gevolgen van pijn en het daarmee leren omgaan, kan de last van de pijn voor u verlichten.

Het accent van de behandeling ligt dan vooral op begeleiding en training. De gynaecoloog zal u dan verwijzen naar hulpverleners als de fysiotherapeut, de diëtiste, de maatschappelijk werker, de psycholoog en de seksuoloog.

Versie: 12 februari 2020