Oncologische pijn (chordotomie)

Inleiding

Uw behandelend arts heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld worden met een chordotomie. De informatie in deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw behandelend arts.

Chordotomie

Bij oncologische pijn gaan pijnprikkels via het ruggenmerg naar de hersenen. Door die prikkels voelt u pijn. De zenuwen die de pijn doorgeven, kruisen elkaar in het ruggenmerg.

Pijn die u aan de linkerzijde heeft, wordt in het ruggenmerg naar de rechterzijde geleid. Dat gebeurt via een zenuwbaan (de tractus spinothalamicus lateralis). Voor de pijn aan uw rechterzijde, vindt geleiding van pijn plaats aan de linkerzijde in het ruggenmerg.

Bij een chordotomie wordt de zenuwbaan die uw pijn geleid kort onderbroken. Dit gebeurt met een dunne elektrode, dat is een soort naald. Na een chordotomie is het de bedoeling dat de pijn veel minder wordt. Ook werkt de behandeling sterker en effectiever tegen oncologische pijn dan medicatie.

Doordat de waarschuwingsfunctie van pijn geblokkeerd wordt, merkt u niet dat u pijn heeft als u zich bijvoorbeeld stoot of een wond hebt. Een chordotomie is daarom een pijnbehandeling die alleen bij ernstige pijn wordt uitgevoerd.

Voorbereiding

Voordat u behandeld wordt, zijn er een paar belangrijke zaken waar u rekening mee moet houden.

Medicatie

• Gebruikt u medicatie die de bloedstolling beïnvloedt? Dan overlegt u met de pijnarts of u hier vóór de behandeling tijdelijk mee moet stoppen. U kunt uw andere medicatie gewoon blijven innemen.
• Heeft u een allergie of overgevoeligheid voor jodium, pleisters, contrastmiddelen of bepaalde medicatie? Dan vertelt u dat aan uw pijnarts.

Nuchter

U dient voor deze behandeling nuchter te zijn. Meer informatie hierover leest u in de folder ‘Nuchter beleid’.

Op de dag van de behandeling

• U draagt het beste makkelijk zittende kleding.
• Neem geen kostbaarheden mee naar het ziekenhuis.
• U mag tijdens de behandeling geen sieraden of piercings dragen.
• Als u op de dag van de behandeling koorts heeft, dan meldt u dat zo snel mogelijk. Uw behandeling kan dan niet doorgaan en wordt verplaatst naar een andere dag.

De behandeling

Voor deze behandeling wordt u opgenomen op de verpleegafdeling waar u één nacht verblijft. Tijdens de behandeling draagt u een operatiejasje.

Vanaf de verpleegafdeling wordt u naar de rustruimte of recovery gebracht. Daar wordt u aangesloten op een bewakingsmonitor (hartslag, zuurstof- en bloeddrukmeting). Er wordt ook een infuusnaald bij u ingebracht. Hierna wordt u naar de behandelkamer van de pijnpolikliniek gereden. Een medewerker op de behandelkamer zal u een paar vragen stellen (Time Out).

Hierna vindt de  behandeling plaats onder röntgendoorlichting.

U ligt op uw rug op de behandeltafel, waarbij uw hoofd stevig ligt, zodat het niet kan bewegen. Eerst wordt de behandelplek plaatselijk verdoofd. Daarna krijgt u een roesje. De pijnarts plaatst een naald bij het zenuwnetwerk. Als deze op de juiste plaats zit, wordt u even wakker gemaakt. Er wordt kort een stroompje door de naald geleid, waarbij u moet aangeven aan welke zijde van het lichaam u dit voelt en wat u voelt in uw lichaam.

Na deze controle, wordt u weer iets meer in slaap gebracht (roesje) en wordt de zenuwbaan voor korte tijd verwarmd en zo onderbroken.

Na de behandeling

Na de behandeling wordt u teruggebracht naar de rustruimte of verkoever. Daar wordt u weer aangesloten op een bewakingsmonitor (hartslag, zuurstof- en bloeddrukmeting). U wordt hier 1 uur geobserveerd. Als u zich goed voelt, wordt u daarna naar de verpleegafdeling gebracht. Ook op de afdeling wordt uw bloeddruk een paar keer gemeten. U moet na de behandeling 6 uur in bed blijven. De volgende dag mag u weer uit bed. Indien het nodig is, dan krijgt u een urinekatheter.

Het is normaal dat u de eerste 12 uur na de behandeling koorts heeft (38.0 tot 38.5 graden).

Weer naar huis

Op de afdeling en thuis zijn er zaken waar u op moet letten. Hieronder ziet u een overzicht wat u na de chordotomie kunt merken en hoe u daarmee omgaat:

• Na de behandeling kan het, vooral op de plaats waar u geprikt bent, soms nog pijnlijk aanvoelen. Deze napijn kan een paar dagen duren. U kunt hiervoor een pijnstiller innemen.
• In de omgeving van de zenuwbaan in het ruggenmerg lopen ook andere zenuwbanen. Bijvoorbeeld zenuwbanen die de beweging en coördinatie van uw spieren regelen. Daarom kan het na een chordotomie gebeuren dat u tijdelijk problemen heeft met lopen.
• Andere zenuwbanen regelen de bloeddruk (het onwillekeurige zenuwstelsel) en de blaasfunctie. Na een chordotomie kan u tijdelijk een stoornis krijgen in uw bloeddruk en kunnen problemen bij het plassen ontstaan.
• Er is altijd een kleine kans dat u een allergische reactie krijgt op gebruikte medicatie. Dit komt bijna nooit voor. Als dat toch zo is, krijgt u daar medicatie voor.

Let op:

• Wees voorzichtig met hete of koude voorwerpen. Door de behandeling is aan de kant van het lichaam waar u eerst pijn had, het warme/koude gevoel verdwenen. U kunt zich bezeren zonder dat u het merkt!
• Voorzichtigheid met scherpe voorwerpen is ook aangeraden. Als u zich bijvoorbeeld in uw vinger snijdt, merkt u daar niets of nauwelijks iets van.
• Draag na de behandeling goede schoenen voor binnen- en buitenshuis. U kunt uw voeten bezeren, zonder dat u pijn voelt.

Mogelijke bijwerkingen

Een chordotomie heeft een kleine kans op bijwerkingen. Als die er zijn, gaan ze na een paar dagen meestal ook weer vanzelf weg:

• Uw bloeddruk kan even omlaag gaan.
• U kunt hoofdpijn krijgen.
• Heel soms kan een hersenvliesontsteking ontstaan. Dan krijgt u hoge koorts, hoofdpijn en een stijve nek. Als dat zo is, wordt u behandeld met antibiotica.
• Het kan gebeuren dat de pupil van het oog aan de behandelde zijde groter wordt (en blijft). Dit is zichtbaar, maar u ondervindt hier weinig hinder van.
• Soms komt het voor dat na de behandeling een stoornis in de blaasfunctie optreedt. Dan kunt u een blaaskatheter krijgen.
• In zeldzame gevallen verliest u uw kracht aan de kant van de blokkade. Dat is meestal tijdelijk, maar heel soms kan het blijvend zijn.

Om te kijken of deze bijwerkingen bij u gebeuren, wordt u in ieder geval één nacht op genomen op een verpleegafdeling. De bijwerkingen verdwijnen meestal vanzelf binnen een paar dagen.

Het resultaat

De resultaten van de behandeling zijn meestal positief. U merkt vaak meteen na de behandeling dat het beter met de pijn gaat. Als u thuis bent, mag u weer gewoon uw dagelijkse dingen doen. Er zijn geen speciale leefregels of beperkingen.

Versie: 00050 Oncologische pijn (chordotomie) 2025-06