Voet- en enkelartrose

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

De orthopedisch chirurg heeft bij u artrose aan uw voet en enkel geconstateerd. In deze folder kunt u lezen wat artrose is. Ook leest u meer over de behandelingen. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw orthopedisch chirurg.

Opleidingsziekenhuis

Het Martini ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Dit betekent dat u naast de behandelend specialist, ook arts-assistenten en/of coassistenten in opleiding tegen kunt komen. Zij werken altijd onder supervisie van de specialisten en zijn betrokken in het hele traject dat u als patiënt doorloopt. Ze doen bijvoorbeeld poliklinische consulten. Ook lopen ze visite op de verpleegafdeling. En ze voeren operaties uit en zijn ook betrokken bij de nazorg. Alle handelingen worden samen met of onder supervisie van de specialist uitgevoerd. De kwaliteit van zorg en uw veiligheid zijn hierbij altijd gewaarborgd.

Voet- en enkelartrose

In de voet en enkel bevinden zich 26 botten, 2 sesambotjes en meer dan 30 gewrichten. Als slijtage (artrose) ontstaat in 1 of meer van deze gewrichten, heeft dit invloed op uw balans en uw manier van lopen.

Artrose is een aandoening van het kraakbeen in gewrichten. In een gewricht komen 2 of meer botten samen. Die botten zijn voorzien van een laagje glad kraakbeen. Dat kraakbeen is belangrijk omdat de botten zo soepel kunnen bewegen. Soms kan het kraakbeen van dikte en samenstelling veranderen. Dit kan leiden tot slijtage.

Mogelijke oorzaken zijn een breuk, een ontsteking van het gewricht of ouderdom.

Klachten

Bij voet- en enkelartrose heeft u slijtage in de enkel (bovenste sprong­gewricht). Of in de voetgewrichten (vaak het onderste spronggewricht). Dit kan leiden tot pijn bij bewegen, pijn in rust en zwelling rondom de gewrichten. Ook kan het leiden tot verminderde beweeglijkheid van de enkel en de voet.

De behandeling

Er zijn verschillende behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld:

• Met pijnstillers
• Met ontstekingsremmende medicijnen
• Door af te vallen
• Met een enkelbrace
• Met aangepaste schoenen om makkelijker te lopen

Een operatie

Helpen deze behandelingen niet genoeg tegen de artrose? Dan kunt u geopereerd worden. Welke operatie nodig is, hangt af van de plaats en de ernst van de artrose en uw klachten. De meest voorkomende chirurgische ingrepen bij voet- en enkelartrose zijn:

• Vastzetten van het gewricht. Dit heet arthrodese. Meer informatie hierover leest u de folder Arthrodese
• Vervangen van het enkelgewricht door een enkelprothese
• Schoonmaken van met name het enkelgewricht door een kijkoperatie

Enkelprothese

In sommige gevallen besluit de orthopedisch chirurg om een enkelprothese te plaatsen. Het voordeel van het vastzetten van een enkel(arthrodese), is dat de enkel beweeglijk blijft. Het nadeel is dat een prothese na verloop van tijd kan loslaten. Dit is na ongeveer 10 jaar.

Bij een totale enkelprothese worden het uiterste deel van het scheenbeen (tibia) en het bovenste deel van het sprongbeen (talus) vervangen door metaal. Daartussen komt een soort bol van kunststof, waardoor de prothese soepel kan bewegen.

Tijdens de operatie wordt het versleten gewricht verwijderd en aangepast aan de prothese. De prothese wordt klemvast geplaatst om te kunnen vastgroeien. Na de operatie heeft u een recht litteken over de voorkant van uw enkel.

Kijkoperatie

Een arthroscopie is een kijkoperatie. Bij een arthroscopie wordt met een buisje (scoop) in de voet of enkel gekeken. Via een camera kan de arts de beelden op een monitor bekijken. De operatie wordt uitgevoerd via een aantal kleine sneetjes (incisies). Deze sneetjes zijn ongeveer 1 centimeter. Via 1 sneetje gaat de scoop met spoelvloeistof naar binnen. Via andere sneetjes kunnen instrumenten in de voet of enkel worden gebracht. Vervolgens kan de afwijking daar behandeld worden

Na de operatie

Bij een kijkoperatie van de enkel worden vaak 2 sneetjes (incisies) gemaakt. Dit is om de operatie-instrumenten in de enkel te brengen. De gaatjes worden gehecht. De hechtingen worden na 10 dagen door de huisarts verwijderd.

Weer naar huis

Als u thuis bent, houdt u rekening met enkele leefregels.

Enkel belasten

• Vaak is het mogelijk om de enkel direct te belasten.

• Is het bovenste of onderste spronggewricht vastgezet? Dan krijgt u na de operatie onderbeengips. Dit gips houdt u 3 maanden. De eerste 6 weken mag u niet op de voet staan. De 6 weken daarna mag u in het gips lopen.

• Een enkelprothese wordt op strikte indicatie geplaatst. Dit is vaak bij oudere patiënten met slijtage en bij reumapatiënten. Na plaatsing van de prothese krijgt u de eerste 2 weken een gipsverband. Dit is om de wondgenezing te bevorderen. De daaropvolgende 4 weken kunt u onbelast gaan oefenen.

Roken

Het is belangrijk voor en na de operatie niet te roken. Hert beste kunt u stoppen met roken, omdat dit de botgenezing sterk bevordert. Het risico dat de botstukken niet aan elkaar groeien, is veel minder als u niet rookt.

Het resultaat

De operaties leiden meestal tot minder pijn. Daardoor gaan uw dagelijkse activiteiten gemakkelijker. Vaak is het wel nodig na de operatie een steunzool of aangepaste schoen te dragen. Natuurlijk worden de voeten niet helemaal normaal. Maar hun functie, stand en belastbaarheid worden veel beter.

Mogelijke complicaties

Een artroscopie, arthrodese of enkelprothese leidt in het algemeen niet tot complicaties. Heel soms kunnen de volgende complicaties voorkomen:

Beschadiging huidzenuw

Er worden sneetjes in de huid gemaakt. Hierdoor kan een huidzenuw beschadigd raken. Dit geeft een doof gevoel in een gedeelte van de huid. Meestal verdwijnen deze klachten in de loop van de tijd vanzelf. Soms blijven de klachten.

Wondinfectie

Er kan wondinfectie optreden. De huid rondom de wond is rood en pijnlijk en dat gaat soms gepaard met koorts.

Trombose

Een bloedvat in het been kan verstopt raken (trombose). Als een verstopping niet wordt behandeld, kan een stolsel naar de longvaten of hersenvaten schieten. Dit kan ernstige gevolgen hebben. Trombose is herkenbaar aan een dikke en pijnlijke kuit. Om trombose te voorkomen, kunt u uw voet regelmatig vanuit de enkel naar u toe trekken. En vervolgens de voet weer strekken.
Heeft u in het verleden ooit een trombosebeen gehad? Of heeft u een verhoogd risico op trombose? Meld dit dan voor de behandeling bij uw behandelend arts.

Andere complicaties

• Het is mogelijk dat de botstukken na een arthrodese niet aan elkaar groeien.
• Functiebeperking door kapselverklevingen na een kijkoperatie of prothese.
• Nalekken van een steekgaatje (incisies).

Controle

Na 6 weken wordt u op de polikliniek verwacht voor een controle.

Versie: 1496035 07-2023 Voet- en enkelartrose