Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie)

Inleiding

Bij u is een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) vastgesteld. Dit betekent dat er te veel schildklierhormonen in het bloed aanwezig zijn. In deze folder leest u wat de oorzaken zijn. Ook leest u welke klachten hierbij kunnen voorkomen en wat de behandeling inhoudt. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met de internist (endocrinoloog) of physician assistant (PA).

De schildklier

De schildklier bevindt zich in de hals, net onder het strottenhoofd en voor de luchtpijp. De schildklier zorgt voor de belangrijke hormonen T4 en T3. Deze hormonen zijn belangrijk voor de lichaamsgroei van kinderen en voor hun ontwikkeling. De hormonen regelen ook tijdens het hele leven de stofwisseling in het lichaam.

Waarom werkt een schildklier te snel?

Als een schildklier te snel werkt, kan dat komen door:

• Ziekte van Graves. Dit is een auto-immuunziekte waarbij u antistoffen aanmaakt tegen uw eigen schildklier. Deze antistoffen zorgen ervoor dat de schildklier meer schildklierhormoon aanmaakt.
• Een toxisch multinodulair struma, waarbij groepjes schildkliercellen zomaar extra schildklierhormoon aanmaken. Bij deze ziekte wordt de schildklier heel langzaam groter. 
• Een toxisch adenoom. Dat is een goedaardige zwelling van het schildklierweefsel die veel extra schildklierhormoon aanmaakt. Een adenoom ontstaat meestal langzaam, soms over een periode van wel 10 jaar.
• Een thyreoïditis is een ontsteking van de schildklier. Deze ontsteking kan ontstaan door een (virus)infectie. Uw schildklierweefsel gaat dan ontsteken. Opgeslagen schildklierhormoon komt dan in uw bloed terecht. Dan ontstaat een hyperthyreoïdie. Dit duurt meestal 6 tot 8 weken. Daarna volgt vaak een hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier). Meestal gaat het daarna vanzelf over. 

Welke klachten kan ik krijgen?

Bij een te snel werkende schildklier kunt u last hebben van:

• Hartkloppingen.
• Trillen.
• Zweten.
• Een gejaagd of zenuwachtig gevoel.
• Vermoeidheid.
• Diarree.
• U verliest gewicht ook al eet u normaal.
• Een verandering in uw menstruatie.
• Vergeetachtigheid.
• Problemen met concentreren. 

Onderzoek en diagnose

Als u klachten heeft die erop wijzen dat u een te snel werkende schildklier heeft, dan wordt u onderzocht. U krijgt dan een bloedonderzoek en u wordt lichamelijk onderzocht. Daarna krijgt u te horen hoe u behandeld wordt. 

De behandeling

Hyperthyreoïdie is goed te behandelen. Dit gebeurt met medicijnen, met radioactief jodium of met een operatie.

Medicijnen

Bij de ziekte van Graves wordt u met medicijnen behandeld. Eerst krijgt u een medicijn (Strumazol of PTU). Daarmee wordt de werking van uw schildklier afgeremd. Als dat is gebeurd, kunt u kiezen uit 2 behandelingen.

Ten eerste kan de hoeveelheid medicijn worden verminderd, dit heet titratietherapie. Het voordeel hiervan is dat u minder medicijnen hoeft te slikken. Het nadeel is dat u vaker bloed moet laten prikken. En dat de hoeveelheid medicijn regelmatig aangepast moet worden. Hierdoor kan de hoeveelheid schildklierhormoon in uw bloed nogal wisselen.

De andere optie is dat u er een tweede medicijn bij krijgt. Dit medicijn bevat een schildklierhormoon. Het medicijn heet levothyroxine (Thyrax® of Euthyrox®). Het voordeel is dat u minder vaak bloed hoeft te laten prikken. Ook is de schildklierhormoonwaarde in het bloed vaak stabieler dan bij de titratietherapie. Dat geldt ook voor de hoeveelheid medicijnen die u moet slikken. Het nadeel is dat u meer medicijnen moet slikken.

De totale behandeling duurt meestal ongeveer 1 tot 1,5 jaar. Maar soms duurt het veel langer. Daarna wordt gekeken of de behandeling succesvol is geweest.

Radioactief jodium

Een behandeling met radioactief jodium is veilig en werkt snel. U krijgt op de afdeling Nucleaire Geneeskunde een capsule met radioactief jodium. Het jodium komt via uw darmen in uw bloed en komt zo in de schildklier terecht. U plast de radioactieve stof daarna weer uit. Vaak gaat uw schildklier daarna juist te langzaam werken. Dan is het nodig om schildklierhormoon te slikken.

Radioactief jodium wordt vaak gebruikt als de medicijnen voor de ziekte van Graves minder goed bij u werken. Het wordt vooral gebruikt bij een toxisch multinodulair struma en bij een toxisch adenoom. In dat geval gaat de schildklier meestal niet te langzaam werken.

Operatie

U wordt geopereerd als uw schildklier zo groot is geworden dat hij bijvoorbeeld op uw luchtpijp drukt. Dit zorgt er namelijk voor dat u niet goed kan slikken en dat u kortademig wordt. Bij de operatie wordt dan (een deel van) de schildklier verwijderd.

Versie: 1465188 Te snel werkende schildklier (Hyperthyreoïdie) 2023-08