Spataderen

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

In deze folder vindt u informatie over spataderen en de mogelijke behandelingen. Per behandeling leest u wat het is en welke complicaties er zijn. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts of verpleegkundige.

Spataderen

Een spatader is een ader die verwijd is. Vaak zijn deze spataderen duidelijk zichtbaar door de huid heen. Spataderen ontstaan doordat bloed in de aderen blijft staan. Dit gebeurt door verslapte vaatwanden.

Oorzaken en klachten

Spataderen worden meestal veroorzaakt door slecht werkende aderkleppen. Deze kleppen bevinden zich in de lange aderen aan de oppervlakte van het been. Klachten zijn cosmetische bezwaren, vermoeide benen of een zwaar gevoel in de benen. Ook opgezette enkels en onrustige benen in de avonduren horen bij de klachten.

Ernstige klachten
Spataderen kunnen door bloedingen en ontstekingen voor ernstige klachten zorgen. Die ontstekingen heten oppervlakkige tromboflebitis en kunnen voor huidafwijkingen zorgen. Bijvoorbeeld:

• Eczeem

• Geelbruine verkleuringen aan de enkels,

• Een verdikking van de huid

• Een open been

Diagnose en onderzoek

Bij het onderzoek naar spataderen wordt gekeken waar de slecht sluitende kleppen zitten. Dit onderzoek wordt gedaan met een echo/duplex-apparaat. Tijdens dit onderzoek worden uw bloedvaten zichtbaar gemaakt op een monitor. Dit gebeurt met ultrageluidsgolven. Het gaat dan om de bloedvaten in uw liezen en knieholten. Na dit onderzoek krijgt u een behandeladvies.

Voorbereiding 

Voor een behandeling met steunkousen is geen voorbereiding nodig. Voor de andere behandelingen wel. Op alle andere behandelingen kunt u zich voorbereiden:

• U kunt het beste iemand meenemen die u naar huis brengt na de behandeling.
• Op de dag van de behandeling kunt u gewoon uw benen en voeten wassen. U mag daarna geen zalf of bodylotion gebruiken.
• Als u steunkousen heeft, dan neemt u die mee op de dag van de behandeling.

Mogelijke behandelingen

Spataderen kunnen op verschillende manieren worden behandeld. De behandeling hangt af van uw spataderen. Hieronder leest u welke behandelingen er mogelijk zijn.

Therapeutisch elastische kousen (steunkousen)

Dit is een behandeling zonder operatie. U krijgt therapeutische elastische kousen, beter bekend als steunkousen. Het zijn speciale elastische kousen die het been ondersteunen. Het drukverloop van de kous ondersteunt de werking van de kuitspierpomp. Zo verbetert de afvoer van bloed en vocht uit de benen.

U draagt de steunkousen de hele dag, zolang u op bent. Alleen ‘s nachts doet u de kousen uit. Het elastiek in de kousen rekt uit. Het is daarom belangrijk dat u de kousen regelmatig vervangt. Meestal worden nieuwe steunkousen vergoed door uw zorgverzekering. 

Inspuitingen (sclerosering)

Deze behandeling vindt plaats op de polikliniek Dermatologie. Eerst krijgt u een onderzoek terwijl u rechtop staat. Tijdens het inspuiten ligt u op een behandeltafel. Inspuiten is meestal niet pijnlijk en daarom is verdoving niet nodig. De ingespoten vloeistof zorgt dat de wanden van de lege spataderen aan elkaar kleven. Zo kan er geen bloed meer door stromen, waardoor de spatader verdwijnt. Voor een goed resultaat is het nodig de ingespoten spatader dicht te drukken. Dat doet u met wattenbollen, verbanden en pleisters.

Na het inspuiten is het belangrijk dat u 20 minuten wandelt. Dit doet u in het ziekenhuis of in de buurt van het ziekenhuis. Als er dan iets gebeurt, bent u in de buurt.

Witte verbandkous
U krijgt een witte verbandkous aan die u 3 dagen tot 2 weken dag en nacht moet dragen. Hoe lang u dit draagt, hangt af van het soort spataderen. Over de verbandkous heen draagt u overdag een tweede witte kous. Het is belangrijk dat er goede druk is op de plaatsen waar de spataderen zijn ingespoten. Dit is om complicaties te voorkomen en een goed resultaat te krijgen. Dit is vooral in de eerste 2 weken dat u de steunkousen draagt.

Goed om te weten

• Moet u de kousen 2 weken dragen? Dan worden de kousen, de verbanden en de wattenbollen na 2 weken op de polikliniek verwijderd. Meestal moet u de kousen 2 tot 6 weken dragen.
• Als u de kousen voor een kortere periode moet dragen, dan haalt u zelf de wattenbollen weg. Dit wordt met u besproken bij de behandeling.
• Op de polikliniek krijgt u controleafspraken mee. Tijdens deze controles kijkt de arts of uw aderen nog een keer of vaker ingespoten moet worden.
• Als uw been verbonden is en u de kous dag en nacht moet dragen, mag u niet douchen.
• Voor een goed resultaat kunt u het beste veel wandelen en fietsen. Iedere dag minstens 1 uur. Veel bewegen zorgt voor een sneller herstel, u kunt beter niet te lang staan of zitten.
• Zolang u de kousen draagt, mag u niet zwaar tillen of sporten met springbewegingen. Dat komt doordat er dan een plotselinge overdruk kan ontstaan.
• Gewone werkzaamheden mag u wel doen.

Na de behandeling
Na de behandeling kunnen bruine verkleuringen of harde plekken ontstaan. Dit is normaal en ze verdwijnen meestal na enkele weken tot maanden.

Ontstaan er in de weken na de behandeling pijnlijke, rode plekken in de ingespoten ader? Dan raden we u aan de kousen weer te gebruiken. Neem daarnaast contact op met de polikliniek voor een controleafspraak. 
De kans op het ontstaan van nieuwe spataderen na 10 jaar is maximaal 90%.

Inspuitingen met behulp van echo-onderzoek (echosclerose)

Deze methode van inspuiten wordt vooral gebruikt bij de grote oppervlakkige aderen. U krijgt eerst een echo-onderzoek. Bij het inspuiten gebruikt de arts een opgeschuimde vloeistof. De behandeling is verder hetzelfde als een normale inspuiting. Deze behandeling vindt plaats op de polikliniek Dermatologie. 

Het succes van deze behandeling na 3 jaar is 77 procent. Er bestaat een kans van maximaal 51 procent dat de spataderen terugkomen.

Operatie volgens Muller

Bij deze operatie verwijdert de arts een afzonderlijke spatader. De operatie gebeurt onder plaatselijke verdoving op de polikliniek Dermatologie.

In de buurt van de spatader maakt de arts een paar sneetjes in de huid. Hierdoor wordt de ader in delen verwijderd. De sneetjes zijn zo klein dat ze niet gehecht hoeven te worden. Na de ingreep wordt de behandelde huid afgedekt. Dit wordt gedaan met een wattenbol of verband en een witte verbandkous.

De kans op terugkeer van spataderen na 2 jaar is 2,1 procent.

Goed om te weten

• De verbandkous draagt u dag en nacht in de eerste week na de operatie. Daar overheen draagt u overdag een tweede witte kous.
• De kousen en het verband worden na een week op de polikliniek verwijderd.
• Zolang u de kousen draagt, mag u niet zwaar tillen of sporten met springbewegingen. Dat komt doordat er dan een plotselinge overdruk kan ontstaan.

Mogelijke complicaties
Er kunnen complicaties ontstaan. Complicaties die voorkomen zijn:

• Bloeduitstortingen
• Aderontsteking
• Rode of blauwe haarvaatjes in het ingespoten gebied
• Littekens

VNUS closure procedure of RFA (Radio Frequente Ablatie)

RFA is een pijnloze behandeling die lijkt op een laserbehandeling. U krijgt een RFA-behandeling bij een bepaalde oorzaak van uw klachten. Namelijk als uw klachten komen door lekkage van de kleppen van de grote ader in de lies of knieholte. 

De behandeling is op de polikliniek Dermatologie. De behandeling duurt 30 tot 60 minuten. Bij deze behandeling is het belangrijk dat u samen met iemand komt, die u naar huis kan brengen.

De behandeling
Via een sneetje in de huid krijgt u een katheter in de spatader, bij de knie of op de kuit. Met een echo-apparaat bepaalt de arts de juiste positie. De kleine katheter geeft radiofrequentie-energie (warmte) af aan de wand van het bloedvat. De katheter wordt voorzichtig teruggetrokken, waarbij het bloedvat verschrompelt en dicht gaat. Het bloed gaat vanaf dan verder door gezonde aderen.

Na de behandeling
U krijgt direct na de behandeling hechtpleisters en een drukverbandje. Ook krijgt u 2 lange witte verbandkousen die u 24 uur over elkaar moet dragen.

De verdovingsvloeistof kan na de behandeling uit het been komen. Daardoor kan de kous vochtig worden. Soms zit hier een beetje bloed bij. Dit is niet erg. Soms krijgt u blauwe plekken of een prikkelend gevoel van de huid. Deze klachten verdwijnen vanzelf.

Mogelijke complicaties
Na de behandeling krijgt u mogelijk een ontstekingsreactie van de behandelde ader. Dit heet tromboflebitis en komt bij 10 procent van de mensen voor. Het been voelt warm en pijnlijk aan en kan rood worden. Een ontstekingsreactie is pijnlijk, maar ongevaarlijk. De klachten gaan na een tijdje vanzelf weg. Tegen de pijn kunt u paracetamol gebruiken en overdag kousen dragen.

Soms krijgt u een doof gevoel in het behandelde plek. Meestal verdwijnt dit, soms niet helemaal.

Goed om te weten

• De 2 kousen moet u 24 uur dragen, daarna nog 3 weken overdag.
• Het drukverbandje mag u na 24 uur verwijderen.
• De hechtpleisters mag u na 10 dagen verwijderen.
• De dag na de behandeling wordt u gebeld, om te vragen hoe het met u gaat.
• Het is goed om na de behandeling veel te lopen. Probeer de eerste dag elk uur 10 minuten te wandelen. 
• Moet u langer dan 1 uur autorijden? Stop dan halverwege om een wandeling te maken van 15 minuten. Dit is om trombose te voorkomen.
• U mag de eerste week niet zwaar tillen of sporten met springbewegingen. Dat komt doordat er dan een plotselinge overdruk kan ontstaan. Ook zwemmen, een bad nemen of een sauna bezoeken raden we af vanwege de kans op infectie.
• Verder mag u alles weer doen. U mag de volgende dag weer aan het werk.
• Tegen de pijn kunt u paracetamol gebruiken. U mag maximaal 4 keer per dag 2 tabletten van 500 milligram nemen.
• Bewaar deze kousen voor een eventuele vervolgbehandeling.

Wanneer bellen?

Krijgt u na de behandeling klachten of ontstaan er problemen? Neem dan contact op met de polikliniek Dermatologie. De polikliniek is bereikbaar op werkdagen van 08.00 tot 16.00 uur. Op andere tijden belt u het Martini Ziekenhuis. 

Versie: 944255 Spataderen 2023-08