Screening en behandeling van Staphylococcus aureus

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

U wordt binnenkort opgenomen in het ziekenhuis omdat u een prothese krijgt. Standaard wordt u onderzocht op de bacterie staphylococcus. Deze bacterie kan een postoperatieve wondinfectie veroorzaken. Een behandeling tegen deze bacterie kan het risico op infectie verminderen. In deze folder leest u er meer informatie over. De folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Opleidingsziekenhuis

Het Martini ziekenhuis is een opleidingsziekenhuis. Dit betekent dat u naast de behandelend specialist, ook arts-assistenten en/of coassistenten in opleiding tegen kunt komen. Zij werken altijd onder supervisie van de specialisten en zijn betrokken in het hele traject dat u als patiënt doorloopt. Ze doen bijvoorbeeld poliklinische consulten. Ook lopen ze visite op de verpleegafdeling. En ze voeren operaties uit en zijn ook betrokken bij de nazorg. Alle handelingen worden samen met of onder supervisie van de specialist uitgevoerd. De kwaliteit van zorg en uw veiligheid zijn hierbij altijd gewaarborgd.

Staphylococcus aureus

De Staphylococcus aureus bacterie is 1 van de meest voorkomende veroorzakers van wondinfecties. Deze bacterie komt bij een groot deel van de gezonde mensen (20 tot ­50 procent) voor. De bacterie zit op de huid en slijmvliezen en zit vaak in de neus.

De aanwezigheid van de bacterie levert voor gezonde mensen geen problemen op. Maar bij patiënten die de bacterie in de neus hebben en geopereerd worden, kan het wel problemen veroorzaken. Die patiënten hebben een grotere kans op het krijgen van een infectie. Daarom moeten deze patiënten worden behandeld.

Voorkomen van infectie

Een behandeling vermindert het risico op een bacteriële wondinfectie met 80 procent. Bij patiënten die een gewrichtsprothese krijgen, wordt daarom altijd onderzocht of zij de bacterie bij zich dragen. 

Draagt u de bacterie in de neus? Dan krijgt u een behandeling die 5 dagen duurt. Dit bestaat uit een antibioticum houdende neuszalf en een desinfecterende zeep. De operatie kan daarna gewoon doorgaan.

Wanneer krijgt u geen behandeling?

U krijgt geen behandeling als u:

• Allergisch bent voor mupirocine of chloorhexidine.
• In de afgelopen 4 weken met mupirocine behandeld bent.
• Een piercing in de neus heeft. Als u de piercing uit uw neus kunt halen, is het wel mogelijk een kweek te doen. En zo nodig een behandeling te starten.

Voorbereiding

Eerst wordt getest of u drager van de bacterie bent. Hiervoor is het nodig om bij uzelf een neuskweek af te nemen. Dit doet u 1 keer, 12 tot 14 dagen voor de operatie. De spullen voor de neuskweek krijgt u van de orthopedieconsulent. U krijgt dit tijdens het voorlichtingsgesprek over de operatie.

Afnemen neuskweek

Het afnemen van de neuskweek gaat als volgt:

• Was uw handen.
• Open de verpakking en haal het wattenstokje en de buis eruit.
• U houdt het wattenstokje aan het uiteinde vast. Raak het gedeelte van het stokje onder het rode lijntje met wattenstokje niet aan.
• Breng het wattenstokje 1 centimeter in uw neusgat.
• Draai het watje rond langs de wanden van het neusgat. Herhaal dit met hetzelfde stokje bij het andere neusgat.
• Draai de rode dop van het buisje en steek het wattenstokje in het buisje.
• Breek het wattenstokje af op het rode lijntje en draai het dopje weer op het buisje.
• Noteer de datum en uw patiëntgegevens op de sticker. Plak daarna de sticker op de buis. De barcode moet zo vlak mogelijk worden geplakt.
• Stop het buisje met de kweekstok in het bijgeleverde doosje. Dit doosje mag in de safetybag. Daarna mag het gehele pakket in de blauwe envelop.
• Op het aanvraagformulier van Certe noteert u de datum. Dit formulier stuurt u mee in de blauwe envelop.
• U moet de envelop dezelfde dag (voor 17.00 uur) nog posten. Liever niet in het weekend, want dan is het pakketje te lang onderweg.

Uitslag van de neuskweek

Als de bacterie in de neuskweek wordt gevonden, krijgt u hierover telefonisch bericht. U kunt dan bij uw eigen apotheek 2 medicijnen afhalen:

1. Mupirocine (Bactroban®) neuszalf

2. Een desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®) afhalen. Het is goed te weten dat u voor de Hibiscrub een eigen bijdrage moet betalen.

Wordt u niet gebeld? Dan bent u geen drager van de Staphylococcus aureus bacterie. Een verpleegkundige bespreekt dit tijdens het opnamegesprek met u.

Operatie op korte termijn

Soms vraagt de opnameplanning of u op korte termijn geopereerd wil worden. Bijvoorbeeld omdat een andere patiënt is uitgevallen. Dan kan het gebeuren dat u binnen 7 dagen wordt geopereerd. Dat is geen probleem. U hoeft dan thuis geen kweek af te nemen. Dit gebeurt dan op de verpleegafdeling. Neem dan alle spullen voor de neuskweek mee naar het ziekenhuis. De verdere behandeling wordt tijdens het opnamegesprek met u besproken.

De behandeling

De behandeling duurt in totaal 5 dagen. De consulent belt u af en bespreekt met u wanneer de behandeling start. Zo gaat de behandeling:

• 3 keer per dag brengt u mupirocine neuszalf (Bactroban®) aan. Dit doet u vooraan in beide neusgaten (binnenkant van de neus­vleugels). Hiervoor gebruikt u uw vingers of een wattenstaafje.

• 1 keer per dag doucht of wast u uw gehele lichaam. Hiervoor gebruikt u de desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®). Zorg ervoor dat u hiermee ook uw hoofdhaar wast. Op de dag van de operatie wast u zich ’s morgens met de desinfec­terende zeepoplossing (Hibiscrub®).

U moet de desinfecterende zeepoplossing (Hibiscrub®) en de mupirocine (Bactro­ban®) neuszalf bij opname meenemen naar het ziekenhuis.

Neuszalf en desinfecterende zeep gebruiken

Tijdens de behandeling mag u geen andere zeep of shampoo gebruiken. Op de dag van de operatie mag u geen huidverzorgingsproducten. Dus geen crèmes of lotions na het douchen of haren wassen. Op de andere dagen mag dat wel. Deodorant mag wel.

De neuszalf en zeepoplossing geven (zeker bij kort gebruik) bijna nooit bijwerkingen. Huidirritatie treedt bijna nooit op. De neuszalf en zeepoplossing kunnen gecombineerd worden met andere geneesmiddelen.

Voor de zeepoplossing geldt: vermijd contact met de ogen en laat het niet in uw mond of neus komen. Komt het toch in uw ogen? Spoel uw ogen dan meteen met water.

Veelgestelde vragen

Hieronder leest u meer over de veelgestelde vragen over de behandeling.

Ik ben vergeten de kweek af te nemen, wat nu?

Als u bent vergeten de neuskweek af te nemen, mag u dit tot 7 dagen voor operatie alsnog doen en opsturen. Zijn er minder dan 5 dagen tot de operatie? Dan wordt op de afdeling een neuskweek bij u afgenomen. Ook begint u alvast met de desinfecterende zeepoplossing en neuszalf.

Mag ik andere huidverzorgingsproducten gebruiken gedurende de behande­ling?

Tijdens de behandeling mag u geen andere zeep of shampoo gebruiken. Op de dag van de operatie mag u geen huidverzorgingsproducten. Dus geen crèmes of lotions na het douchen of haren wassen. Op de andere dagen mag dat wel.

Versie: 20170039 08-2023 Behandeling van Staphylococcus aureus