Oncologische pijn (chordotomie)

Inleiding

Uw pijnarts heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld worden met een chordotomie. In deze folder leest u meer over informatie de behandeling. U leest over de voorbereiding, de behandeling en de periode na de behandeling. De informatie in deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw behandelend arts.

Chordotomie

Bij oncologische pijn gaan pijnprikkels via het ruggenmerg naar de hersenen. Door die prikkels voelt u pijn. De zenuwen die de pijn doorgeven, kruisen elkaar in het ruggenmerg. Pijn die u aan de linkerzijde heeft, wordt in het ruggenmerg naar de rechterzijde geleid. Dat gebeurt via een zenuwbaan. De zenuwbaan die uw pijn geleidt heet de tractus spinothalamicus lateralis. Voor pijn aan uw rechterzijde is dit dus omgekeerd.

Bij een chordotemie wordt zenuwbaan die uw pijn geleid kort onderbroken. Dit gebeurt met een dunne elektrode, dat is een soort naald. Na een chordotomie is het de bedoeling dat de pijn veel minder wordt. Een chordotomie werkt veel sterker en effectiever tegen oncologische pijn dan medicatie. Het is zo effectief dat de waarschuwingsfunctie van pijn geblokkeerd wordt. U merkt dan niet dat u pijn heeft, bijvoorbeeld als u een wond krijgt of zich stoot. Een chordotomie is daarom een pijnbehandeling die alleen bij ernstige pijn wordt uitgevoerd.

De behandeling vindt plaats onder lokale verdoving. Dit is omdat u tijdens de behandeling goed moet kunnen vertellen wat en waar u iets voelt. U krijgt rustgevende medicatie via een infuus toegediend.

Voorbereiding

Voordat u behandeld wordt, zijn er een paar belangrijke zaken waar u rekening mee moet houden.

Medicatie

• Gebruikt u medicatie die de bloedstolling beïnvloedt? Dan overlegt u met de pijnarts of u hier vóór de behandeling tijdelijk mee moet stoppen.
• U kunt uw andere medicijnen gewoon blijven innemen.
• Heeft u een allergie of overgevoeligheid heeft voor jodium, pleisters, contrastmiddelen of medicijnen? Vertel dit dan aan uw pijnarts.

Nuchter

U dient voor deze behandeling nuchter te zijn. Meer informatie hierover leest u in de folder Nuchterbeleid.

Op de dag zelf

• U draagt het beste gemakkelijk zittende kleding.
• Neem liever geen kostbaarheden mee naar het ziekenhuis.
• U mag tijdens de behandeling geen sieraden of piercings dragen.
• Als u op de dag van de behandeling koorts heeft, dan meldt u dat zo snel mogelijk. Uw behandeling kan dan niet doorgaan en wordt verplaatst naar een andere dag. 

De behandeling

Voor deze behandeling wordt u opgenomen op de verpleegafdeling. Hier verblijft u 1 nacht. Tijdens de behandeling draagt u een operatiejasje.

Vanaf de verpleegafdeling wordt u naar de rustruimte of holding gebracht. Daar wordt u aangesloten op een bewakingsmonitor (voor hartslag, zuurstof- en bloeddrukmeting). Er wordt ook een infuusnaaldje bij u aangebracht. Hierna wordt u naar de behandelkamer van de Pijnpolikliniek gereden. Een medewerker op de behandelkamer zal u een paar vragen stellen (Time Out).

Dan start de behandeling. Dit gebeurt met röntgendoorlichting. De behandelplek wordt verdoofd en u krijgt een roesje (intermitterend sedatie). De pijnarts plaatst een naaldje bij het zenuwnetwerk. Er wordt samen met u getest of het naaldje op de goede plek zit. Hierna begint de warmtebehandeling. Door de verdoving en sedatie merkt u weinig van de behandeling.          

Na de behandeling

Na de behandeling wordt u teruggebracht naar de rustruimte of verkoever. Daar wordt u weer aangesloten op de monitor. U wordt 1 uur geobserveerd. Als u zich goed voelt, wordt u daarna naar de verpleegafdeling gebracht. Ook op de afdeling wordt uw bloeddruk een paar keer gemeten. U moet na de behandeling 6 uur in bed blijven. De volgende dag mag u weer uit bed. Als dat nodig is, krijgt u een urinekatheter.

Het is normaal dat u de eerste 12 uur na de behandeling koorts heeft (38,0 tot 38,5 graden Celsius).

Weer naar huis

Op de afdeling en thuis zijn er zaken waar u op moet letten. Hieronder ziet u een overzicht wat u na de chordotomie kunt merken en hoe u daarmee omgaat.

• Na de behandeling kan het, vooral op de plaats waar u geprikt bent, soms nog pijnlijk aanvoelen. Deze napijn kan een paar dagen duren. U kunt hiervoor een pijnstiller innemen.

• Door de behandelde zenuwbaan loopt naast pijnprikkels informatie over het voelen van temperatuur. Het zorgt dat u warm en kou kan voelen. Na een chordotomie kan het daarom voorkomen dat u warm en kou niet meer voelt. Wees voor de zekerheid voorzichtig met warme of koude voorwerpen. Controleer de temperatuur altijd eerst met de kant waarmee u wel warmte of kou kunt voelen.

• Wees ook voorzichtig met scherpe voorwerpen. Als u zich bijvoorbeeld in uw vinger snijdt, merkt u daar namelijk niets of nauwelijks iets van.

• In de omgeving van de zenuwbaan in het ruggenmerg lopen ook andere zenuwbanen. Bijvoorbeeld zenuwbanen die de beweging en coördinatie van uw spieren regelen. Daarom kan het na een chordotomie gebeuren dat u tijdelijk problemen heeft met lopen.

• Andere zenuwbanen regelen de bloeddruk (het onwillekeurige zenuwstelsel) en de blaasfunctie. Na een chordotomie kan u tijdelijk een stoornis krijgen in uw bloeddruk. Ook problemen bij het plassen kunnen ontstaan.

• Er is altijd een kleine kans dat u een allergische reactie krijgt op gebruikte medicatie. Dit komt bijna nooit voor. Als dat toch zo is, krijgt u daar medicatie voor.

Het resultaat

De resultaten van de behandeling zijn meestal positief. U merkt vaak meteen na de behandeling dat het beter met u gaat.  Als u thuis bent, mag u weer gewoon uw dagelijkse dingen doen. Er zijn geen speciale leefregels of beperkingen.

Mogelijke bijwerkingen

Een chordotomie heeft een kleine kans op bijwerkingen. Als die er zijn, gaan ze na een paar dagen meestal ook weer vanzelf weg:

• Uw bloeddruk kan even omlaag gaan.
• U kunt hoofdpijn krijgen.
• Heel soms kan een hersenvliesontsteking ontstaan. Dan krijgt u hoge koorts, hoofdpijn en een stijve nek. Als dat zo is, wordt u behandeld met antibiotica.
• Het kan gebeuren dat de pupil van het oog aan de behandelde zijde groter wordt (en blijft). Dit is zichtbaar, maar u ondervindt hier geen hinder van. 
• Soms komt het voor dat na de behandeling een stoornis in de blaasfunctie optreedt. Dan kunt u een blaaskatheter krijgen. 
• In zeldzame gevallen verliest u uw kracht aan de kant van de blokkade. Dat is tijdelijk, maar heel soms kan het blijvend zijn. 

Om te kijken of deze bijwerkingen bij u gebeuren, wordt u in ieder geval 1 nacht opgenomen op een verpleegafdeling. De bijwerkingen verdwijnen meestal vanzelf binnen een paar dagen.

Versie: 00050 Oncologische pijn (chordotomie) 2023-08