Natuurlijke keizersnede (Praktische gang van zaken)

Inleiding

In deze folder informeren wij u over de praktische gang van zaken bij een natuurlijke keizersnede. De folder is bedoeld als aanvulling op de mondelinge informatie die u van de arts en verpleegkundigen ontvangt.

Zorg op maat

In het Martini Ziekenhuis willen we graag dat zwangerschap, bevalling en kraamtijd voor iedere vrouw en haar (eventuele)partner een positieve ervaring is. Uw vraag is uitgangspunt in de zorg die wij bieden, op voorwaarde dat de veiligheid van u en de baby gewaarborgd is. Dit betekent dat we samen met u bepalen welke zorg en begeleiding u krijgt. Daarbij houden we rekening met uw partner en/of andere direct betrokkenen.

Keizersnede

Een keizersnede is een operatie waarbij het kind via een opening in de buikwand ter wereld komt. De operatie duurt ongeveer 45 minuten. De baby wordt meestal binnen een kwartier na het begin van de operatie geboren. Daarna maakt de gynaecoloog de baarmoeder en de verschillende lagen van de buikwand met hechtingen dicht. De gynaecoloog adviseert een keizersnede alleen als een bevalling via de vagina (schede) niet mogelijk is of te grote risico’s met zich meebrengt voor de moeder, het kind of beide. Soms is al tijdens de zwangerschap duidelijk dat een keizersnede noodzakelijk is.

Planning

Als tijdens de zwangerschap blijkt dat u gaat bevallen via een huid op huid  keizersnede, overlegt de gynaecoloog indien dat mogelijk is voor  de 37e week van de zwangerschap met u op welke datum de geboorte gaat plaatsvinden. Meestal is dat ongeveer 1 week voor uw uitgerekende datum i.v.m. de longrijping van de baby. U krijgt dan een aantal vervolgafspraken mee:

• Anesthesiologie
  Als de datum van de keizersnede bekend is, gaat u naar de polikliniek Anesthesiologie. Hier heeft u een gesprek met de anesthesioloog (de arts die de verdoving toedient) die u informatie geeft over de verdoving (anesthesie) tijdens de operatie. Meestal is dat verdoving via een ruggenprik.

• Sectio spreekuur
  Het sectio spreekuur vindt plaats op de afdeling Verloskunde. U krijgt van een verpleegkundige (werkzaam in het ziekenhuis) praktische informatie over de keizersnede, de pijnbestrijding en de gang van zaken op de verpleegafdeling Verloskunde. Als u dat wilt, kunt u foto’s van het verloop van een keizersnede zien.. U kunt ook informatie krijgen over de keuze tussen borst- of flesvoeding. Deze afspraak wordt gepland door een van de medewerkers van de polikliniek Verloskunde

• Bloedafname
  Tijdens het sectio spreekuur ontvangt u een aanvraag voor bloedonderzoek. Dit kun u bij alle Certe vestigingen laten afnemen. Online kunt u een afspraak hiervoor plannen. Dit moet maximaal 2 dagen voor de keizersnede. Is de keizersnede op een maandag? Dan krijgt u een afspraak voor zondag bij ons op de afdeling.

Voorbereiding

• Preoperatief ontharen Het verzoek is om minimaal één week voor de operatie het operatiegebied niet meer te scheren of anders te ontharen.
• De dag voor opname kunt u na 13.00 uur bellen met de secretaresse van de verpleegafdeling Verloskunde voor het tijdstip van opname en operatie.

Opname

Op de dag waarop de keizersnede gepland is moet u nuchter zijn. Hoe dit in zijn werk gaat wordt u verteld op het sectio spreekuur en kunt u nalezen in de folder Anesthesie en preoperatief spreekuur.

Op het met u afgesproken tijdstip  gaat u naar de verpleegafdeling Verloskunde. U meldt zich bij de balie op de verpleegafdeling Verloskunde, route 2.3. Daar is voor u een plaats op een van de kamers gereserveerd.

Op deze afdeling bereiden wij u en uw partner als volgt voor op de geboorte van uw baby:

• de verpleegkundige brengt uw situatie in kaart en meerdere checklists worden ingevuld ter controle; indien er veranderingen zijn, kunt u deze hierbij aangeven.
• als sprake is van een stuitligging, wordt er nog een echo van de baby gemaakt om de definitieve ligging te bepalen. 
• u krijgt operatiekleding aan. We verzoeken u eventuele sieraden en make-up te verwijderen.

De keizersnede

De keizersnede vindt plaats op de operatieafdeling. Een verpleegkundige brengt u daar in bed naartoe en blijft gedurende de hele operatie bij u om u en uw partner te begeleiden. Ook verzorgt de verpleegkundige de baby na de bevalling. Op de operatiekamer dient de anesthesioloog de verdoving (anesthesie) toe via een ruggenprik. In verband daarmee krijgt u een blaaskatheter.

Uw partner kan bij de keizersnede aanwezig zijn en kan in de wachtkamer de operatiekamerkleding aantrekken over de eigen kleding heen. Uw partner krijgt ook een operatiemuts en mondkapje. Als de voorbereidingen voor de operatie klaar zijn, wordt uw partner opgehaald en kan bij het hoofdeinde van de operatietafel naast u gaan zitten om u te ondersteunen. Om praktische redenen mag uw partner niet rondlopen in de operatiekamer. Door een (steriele) doek ter hoogte van uw schouders kunt u beiden niet zien hoe de ingreep (snede in uw buikwand) verloopt.

Na ongeveer een kwartier wordt uw baby geboren. Op dat moment gaat het doek naar beneden, zodat u en uw partner de geboorte kunnen zien. De gynaecoloog legt de baby direct op uw borst m.b.v. de verpleegkundige, net als bij een vaginale bevalling. De baby ligt langere tijd bij u onder een warme deken en wordt door de verpleegkundige afgedroogd en is er de mogelijkheid om de navelstreng door te knippen. Ondertussen maakt de gynaecoloog de baarmoeder en de verschillende lagen van de buikwand met hechtingen dicht. Dit duurt ongeveer 45 minuten en zo mogelijk kan uw baby bloot op de borst blijven liggen of evt. bij uw partner. Als u borstvoeding wilt geven kan hiermee gestart worden tijdens de operatie, of op de uitslaapkamer. Uw partner mag natuurlijk foto’s maken van de geboorte en de pasgeboren baby. We vragen u daarbij wel aan de privacy van de medewerkers te denken. U kunt ook de  verpleegkundige vragen om foto’s te maken.

Tijdens de keizersnede is de kinderarts in een kamer naast de operatiekamer aanwezig. Als de baby bij u op de borst kan blijven liggen, onderzoekt de kinderarts de baby op de uitslaapkamer of de verpleegafdeling Verloskunde. Soms is het wel nodig dat uw baby direct wordt nagekeken. De verpleegkundige brengt de baby zo snel mogelijk weer bij u terug en legt de baby alsnog bij u op de blote borst als dat mogelijk is. Soms moet de baby direct naar de verpleegafdeling Pasgeborenen. Dit gebeurt alleen als een baby extra zorg nodig heeft.

Na de operatie

Uitslaapkamer

Als de operatie klaar is, wordt u samen met baby en partner naar de uitslaapkamer (recovery) gebracht. Uw baby kan bloot op uw borst blijven liggen. Daar krijgt de baby de eerste voeding en worden de controles gedaan. Uw baby en partner blijven op de uitslaapkamer bij u totdat u samen naar de verpleegafdeling Verloskunde gaat. Als uw baby op de verpleegafdeling Pasgeborenen ligt, dan kunt u met uw partner vanaf de uitslaapkamer eerst naar deze afdeling om bij de baby te kijken en daarna gaat u naar de verpleegafdeling Verloskunde.

Verpleegafdeling Verloskunde

Op de verpleegafdeling Verloskunde blijft uw baby dag en nacht bij u op de kamer. Ook uw partner is welkom om dag en nacht bij u op de kamer te blijven. Samen met uw partner en de verpleegkundige verzorgt u de baby tijdens uw verblijf in het ziekenhuis. De eerste dagen helpen uw partner en/of de verpleegkundige extra met de verzorging omdat u net een operatie hebt gehad. U kunt van de co-sleeper gebruikmaken. Dit is een wiegje dat aan het bed kan worden vastgemaakt, waardoor u uw baby altijd aan kunt raken of bij u kunt nemen zonder hulp van uw partner of verpleegkundige. Als uw baby op de verpleegafdeling Pasgeborenen is opgenomen, dan wordt u daar voor de voeding – en in overleg ook op andere momenten – naartoe gebracht.

Ontslag

Meestal kunt u rond de tweede dag na de keizersnede weer naar huis. U geeft zelf aan het kraamzorgcentrum door wanneer u thuiskomt. In veel gevallen komt de kraamzorg naar het ziekenhuis voor de warme overdracht en helpt u naar huis. De verloskundige van het ziekenhuis neemt contact op met de huisarts of eigen verloskundige die bij u thuis de controles van u en uw baby overneemt. U krijgt van de verpleegkundige een brief mee met leefregels voor thuis.

Herstel na een keizersnede

Het herstel na een keizersnede duurt langer dan na een normale bevalling en kan bovendien andere problemen met zich mee brengen. U bent namelijk niet alleen (opnieuw) moeder geworden, maar ook herstellende van een buikoperatie. Hoe snel het herstel gaat, hangt af van uw lichamelijke gezondheid en conditie voor de operatie en het verloop van de keizersnede.

Vermoeidheid
Een veel gehoorde klacht na een keizersnede is vermoeidheid. Dit duurt soms langer dan de eerste zes weken na de bevalling. Dat is heel gewoon; u heeft immers een operatie achter de rug. Zorg daarom dat u voldoende rust krijgt.

Litteken
Omdat bij een bikinisnede (het horizontale litteken) zenuwen in de buikwand zijn doorgesneden, kunt u een doof gevoel rond het litteken houden. Dit hoeft niet altijd zo te blijven; zenuwen kunnen herstellen. Meestal is na zes tot twaalf maanden het gevoel in de buikwand weer normaal. Aan de zijkant van het litteken kunt u de eerste tijd een trekkend gevoel hebben. Dit komt door de inwendige hechtingen. U hoeft zich hierover geen zorgen te maken.

Controle
Bij ontslag krijgt u een (telefonische) afspraak mee voor controle bij de gynaecoloog. Krijgt u een telefonische afspraak thuisgestuurd en wilt u dit omzetten naar een fysieke afspraak dan kunt u altijd bellen met de polikliniek Verloskunde/Gynaecologie. De controle is ongeveer zes weken na ontslag op de polikliniek Verloskunde/Gynaecologie.

Douche/bad
Een dag na de operatie kunt u weer onder de douche. Zolang nog sprake is van bloederige/ bruine afscheiding, raden wij u af om in bad te gaan in verband met het risico op infectie.

Huishoudelijk werk
De eerste zes weken raden wij u af om huishoudelijk werk te doen of zwaar te tillen. Dit is een belangrijke leefregel met het oog op herstel van de wond en buikspieren. U kunt uw activiteiten langzaam uitbreiden, bijvoorbeeld met licht huishoudelijk werk of kleine boodschappen. Luister daarbij goed naar uw eigen lichaam: u voelt zelf het beste aan wat wel of niet kan. Voor de eerste weken na de kraamzorg, zou u aan uw partner, een familielid of vriend(in) kunnen vragen u te helpen. U bent zelf die eerste weken vaak al druk met de zorg voor uw kind.

Autorijden
Wij adviseren u om de eerste twee weken niet zelf te rijden. Autorijden kunt u weer gaan doen als u zich weer goed kunt concentreren en makkelijk in- en uit de auto kunt stappen.

Oefeningen
Zes weken na de operatie kunt u voorzichtig met buikspieroefeningen beginnen. De verschillende lagen van de buikwand zijn dan goed genezen.

Weer zwanger worden
Na ongeveer een jaar is uw lichaam goed genezen en mag u weer zwanger worden. Een volgende bevalling moet wel altijd onder leiding van een gynaecoloog in het ziekenhuis plaatsvinden.

Gemeenschap
Zolang nog bloederige/bruine afscheiding aanwezig is, wordt seksuele gemeenschap afgeraden. De afscheiding verdwijnt meestal na vier tot zes weken. Als na gemeenschap bloederige afscheiding voorkomt, is dit niet verontrustend. Het is dan wel verstandig met gemeenschap te wachten tot na de controle bij de gynaecoloog. Bij veel vrouwen duurt het enige tijd voordat zij weer zin hebben in seksueel contact; dit is heel normaal.

Anticonceptie
Het gebruik van voorbehoedsmiddelen is net als na een normale bevalling. In principe kunt u na twee weken de pil weer gebruiken. Pillen die oestrogenen bevatten, zijn af te raden gedurende de periode waarin u borstvoeding geeft. Zodra de baarmoeder weer voldoende klein is geworden (na 3 maanden), kunt u ook (weer) een spiraaltje gebruiken. Hierover kunt u meer informatie krijgen tijdens de controle bij de gynaecoloog.

Nuttige adressen

Vereniging Keizersnede Ouders (VKO)

Postbus 233, 2170 AE Sassenheim

Tel. (076) 503 7117/(0252) 230712 (maandag t/m vrijdag van 10.00-21.00 uur)

Versie: 00084 Natuurlijke keizersnede (Praktische gang van zaken) 2023-09

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.