Lumbaalpunctie

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

In deze folder vindt u informatie over de lumbaalpunctie (ruggenprik). Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts. Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen? Dan kunt u die stellen aan de neuroloog.

Lumbaalpunctie

Een lumbaalpunctie is een onderzoek waarbij wat hersenvocht uit het lichaam wordt gehaald. Dit is het vocht dat de hersenen en het ruggenmerg omspoelt. Bij sommige ziektes verandert dat vocht van samenstelling. Voor het stellen van een diagnose kan het daarom nodig zijn om dit vocht te onderzoeken in het laboratorium.

Ook kan de druk van het vocht bij sommige aandoeningen verhoogd zijn. Hierdoor is het nodig om deze druk tijdens de lumbaalpunctie op te meten. Onderaan het ruggenmerg, bij de lendenwervels, is een soort holte met hersenvocht. Om wat vocht af te nemen, prikt de arts tussen uw lendenwervels door in deze holte. Bij dit onderzoek wordt dus niet in het ruggenmerg zelf geprikt.

Voorbereiding

• Wilt u van tevoren doorgeven aan uw arts of u bloedverdunnende medicijnen gebruikt? Door deze medicijnen kunnen bij een punctie (na)bloedingen ontstaan. De arts bespreekt dan of u tijdelijk met de bloedverdunners moet stoppen. 
• Verder zijn er geen speciale voorbereidingen nodig. U kunt van tevoren gewoon eten en drinken.

Het onderzoek

Het onderzoek wordt op de polikliniek Klinische Neurofysiologie gedaan.

U neemt voor de punctie plaats op een bed. Meestal moet u op uw zij liggen, maar soms moet u rechtop zitten. U trekt uw knieën zover mogelijk onder u op, u brengt het hoofd naar de knieën en maakt uw rug zo bol mogelijk. De arts bepaalt daarna de plaats waar geprikt gaat worden. De plaats waar geprikt wordt, zit in het onderste gedeelte van de rug. Daarna wordt de huid gedesinfecteerd en brengt de arts een dunne naald in. Meestal is alleen de prik door de huid wat pijnlijk, zoals bij het afnemen van bloed.

Door uw rug zo bol mogelijk te maken en te ontspannen, is de kans groter dat de naald meteen goed zit. Zo heeft u geen extra pijn. Soms meet de arts meteen de druk van het vocht. De neuroloog laat nu wat vocht aflopen in een buisje. Na het onderzoek wordt de naald verwijderd. Op de plaats waar geprikt is, krijgt u een pleister.

Duur van het onderzoek

Het onderzoek duurt ongeveer 30 tot 60 minuten.

Na het onderzoek

Na het onderzoek bepaalt de arts hoelang u nog in het ziekenhuis moet blijven. Dit hangt af van de onderzoeken die de arts in het hersenvocht en het bloed wil doen.

Weer naar huis

Het is verstandig om op de dag van de punctie geen zware inspanning te verrichten of te gaan werken. Bedrust is alleen nodig als u hoofdpijn heeft. Ook in de paar dagen na de punctie, kunt u het beste wat rustig aan doen en niet te veel bukken of tillen. Napijn op de prikplaats komt bijna nooit voor. 

Mogelijke complicaties

Meestal zijn er geen complicaties tijdens een lumbaalpunctie. Wel kan de arts tijdens de punctie soms per ongeluk tegen een zenuw tikken. U voelt dan een elektrische schok of pijnscheut in het been. Dit is vervelend, maar niet gevaarlijk.

Hoofdpijn

Ongeveer 1 op de 10 mensen krijgt na het onderzoek last van hoofdpijn. Deze hoofdpijn is vervelend, maar niet gevaarlijk. Het komt doordat er nog wat vocht uit het prikgaatje weglekt. Het gaatje gaat vanzelf dicht. De klachten kunnen tot 2 weken na het onderzoek opkomen. De klachten verdwijnen weer als u plat op uw rug gaat liggen.

Als deze klachten ontstaan, moet u een aantal uren bedrust houden en veel drinken. U kunt zelf kijken of de hoofdpijn wegblijft. Dat doet u door rechtop te staan. Komt de hoofdpijn terug? Dan moet u nog een paar uur langer bedrust houden. Bij hoofdpijn mag u paracetamol nemen, als dat nodig is.

Wanneer bellen?

Blijven de klachten langer dan een paar dagen aanhouden? Of krijgt u koorts? Neemt u dan contact op met de polikliniek Neurologie. Buiten kantooruren neemt u contact op met de dienstdoende huisarts.

Versie: 1103117 05-2023 Lumbaalpunctie