Leefregels en adviezen na een totale heupoperatie via de voorste benadering

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

Binnenkort wordt bij u een totale heupprothese geplaatst via de voorste benadering. Dit wordt ook wel ventrale benadering genoemd. In deze folder vindt u de leefregels waar u zich aan moet houden tijdens uw herstel. Ook worden adviezen gegeven om de dagelijkse handelingen uit te kunnen voeren.

Veilig bewegen

Ook al is het risico klein, de kans is aanwezig dat bij bepaalde bewegingen de heupkop uit de kom gaat. Dit heet luxatie. Om dit te voorkomen, adviseren we u om de 6 zes weken na de operatie onderstaande leefregels op te volgen. Na 6 weken is het kapsel van de heup voldoende hersteld. Welke bewegingen u op lange termijn weer mag maken, kunt u bespreken tijdens de eerste controle bij de orthopedisch chirurg.

Leefregels

Hieronder leest u over de leefregels waar u zich aan moet houden.

• Het bovenbeen mag u niet naar achteren bewegen als u rechtop staat.
• Draai het geopereerde been niet naar buiten. Zorg er voor dat uw voet recht naar voren wijst.
• U mag het been niet naar achteren zwaaien en tegelijk het been naar buiten draaien. Zoals bij het opstappen op een herenfiets.
• U mag het heupgewricht niet overstrekken, zoals gebeurt bij het maken van een bruggetje terwijl u op uw rug ligt. U mag dus ook niet de po/ondersteek in bed gebruiken.
• Als u opstaat uit de stoel, houdt dan het geopereerde been recht naar voren. Zo voorkomt u dat uw knie naar buiten draait.
• Als u zich wilt verplaatsen in bed, dan moet het bovenlichaam hoger blijven dan de benen. Hiervoor kunt u het beste gaan zitten in bed.
• U mag slapen in de positie die voor u prettig is. Als u dat fijn vindt, mag u een kussen tussen uw benen plaatsen.
• Draag tijdens uw herstel stevig schoeisel.
• U mag de eerste weken niet bukken. Tenzij u voor de operatie al met gemak kon bukken en het u na de operatie geen moeite kost. Dan is bukken wel toegestaan. Kost het u moeite om te bukken? Dat is geen probleem voor het herstel en geen reden om u zorgen te maken.

Adviezen over dagelijkse handelingen

Hieronder leest u meer over hoe u het beste uw dagelijkse handelingen kunt uitvoeren.

Krukken

Het is belangrijk om de eerste 6 weken nadat u bent geopereerd, gebruik te maken van krukken. Dit is voor uw balans en looppatroon. Heeft u een goede balans en kunt u goed op uw geopereerde been staan? Dan mag u vanaf de vierde week na de operatie het mobiliseren uitbreiden en binnenshuis en buitenshuis met 1 kruk lopen.

• Na 6 weken mag u het gebruik van beide krukken afbouwen.
• Hoe u elleboogkrukken gebruikt, leest u in de folder ‘Instructies voor het gebruik van elleboogkrukken’.
• Kunt u om een bepaalde reden niet met krukken lopen? Of liep u voor de operatie al met een rollator? Dan mag u na de operatie ook met een rollator lopen.

Lopen

Na de operatie mag u het geopereerde been volledig belasten. Tenzij de fysiotherapeut of de orthopedisch chirurg een ander advies heeft gegeven. Het is lastig om vast te stellen hoe ver u mag lopen. We adviseren om de afstanden langzaam te vergroten. Probeer het lopen af te wisselen met zitten, staan of liggen. Vermoeidheid, toename van pijnklachten en zwelling van het geopereerde been zijn signalen van overbelasting.

Rust

Een heupoperatie kan vermoeiend zijn. En het herstel kan veel energie van u vragen. Probeer daarom regelmatig te rusten, dit is gunstig voor uw herstel en de wondgenezing.

Hoogte stoel, toilet en bed

Om overstrekken van het heupgewricht te voorkomen bij het opstaan uit de stoel, adviseren wij om gebruik te maken van een stabiele stoel met armleuningen. Is de stoel te laag, dan beweegt u ongemerkt uw bekken te veel naar voren bij het opstaan. Hoe hoog de stoel moet zijn, hangt af van uw onderbeenlengte. De zitting moet even hoog zijn als uw knieholte. Als u zit, is het de bedoeling dat uw voeten of schoenen de grond kunnen raken. In ieder geval mogen uw knieën niet hoger staan dan uw heupen. Uw bovenbeen is dan horizontaal.
Dit geldt ook voor de hoogte van uw toilet en uw bed. Als het nodig is, kunt u een toiletverhoger en bedklossen lenen bij een thuiszorgwinkel. Handgrepen aan de muur in het toilet kunnen het opstaan gemakkelijker maken. Daarnaast zijn ze handig als steun.

Wassen en aankleden in de eerste zes weken

Meestal kunt u zich na de operatie zelfstandig wassen en aankleden. In sommige gevallen kan het gemakkelijk zijn om hulpmiddelen te gebruiken. Dit is omdat u nog niet goed voorover kunt buigen. Deze hulpmiddelen kunt u zelf aanschaffen. Ze zijn niet te leen bij een thuiszorgwinkel. Voor alle hulpmiddelen geldt dat het tijd kost om ermee te leren werken. Probeer er daarom ruim voor de operatie mee te oefenen.

Voorwerpen van de grond oprapen

Om lichte voorwerpen op te rapen, kunt u een grijper of Helping Hand gebruiken. Meestal zit aan het uiteinde van zo’n grijper een magneetje. Doet u in ieder geval een koordje aan het handvat van de grijper. Zo maakt u de grijper vast aan uw pols en kan deze niet vallen.

Kousen aantrekken

U mag uw kousen zelf aantrekken. Tenzij deze handeling u moeite kost. In dat geval kunt u hiervoor de eerste 3 weken na de operatie een kousenaantrekker gebruiken. Zo gebruikt u deze:

• Schuif de boord van de kous of sok om de kousenaantrekker, totdat deze in de uitsparing ligt.
• Schuif dan de hele kous of sok erop, totdat alle plooien in de uitsparingen terecht zijn gekomen.
• Laat nu alles zakken naar de vloer.
• Steek de voet van het geopereerde been tussen de kous en de kousenaantrekker.
• Trek het geheel aan de banden omhoog. Het schildje moet achter de hiel langs.
• Het optrekken gaat gemakkelijker als u met de enkel en de tenen kleine bewegingen maakt.
• De kousenaantrekker schiet vanzelf los als de kous over de voet is aangetrokken.
• De kous aan de niet-geopereerde kant kunt u zonder hulpmiddel aantrekken. Blijf daarbij wel rechtop zitten.

Na ongeveer 3 weken mag u zonder hulpmiddel uw sokken aantrekken, als dat niet te veel moeite kost. Lukt deze handeling de eerste weken niet? Dat is geen probleem voor het herstel. Het is dus ook geen reden om u zorgen te maken. Dat geldt ook voor de handelingen die hieronder beschreven worden.

Kousen uittrekken

Hiervoor kunt u de grijper of de lange schoenlepel gebruiken.U duwt hiermee de kous van uw voet. Na ongeveer 3 weken mag u zonder hulpmiddel uw sokken uittrekken, als dat niet te veel moeite kost.

(Onder)broek aan- en uittrekken

Ook hiervoor kunt u de grijper gebruiken als de handeling zonder dit hulpmiddel moeite kost. Schuif eerst de broekspijp over het geopereerde been. En daarna de pijp over het andere been.

Schoenen aantrekken

U kunt het uzelf gemakkelijk maken door instapschoenen te dragen. Kost deze handeling moeite? Dan kunt u voor het aantrekken van uw schoenen gebruikmaken van een lange schoenlepel. Plaats de schoenlepel via de buitenzijde van de knie in de schoen, zodat uw geopereerde been niet ongemerkt naar buiten draait.
Ook kunt u elastische schoenveters gebruiken. Dan kunt u de schoenen uittrekken en aantrekken, zonder de veters los of vast te maken. Het is goed om stevige, lage schoenen te dragen die al zijn ingelopen. Na ongeveer 3 weken mag u zonder hulpmiddel uw schoenen aantrekken en uittrekken, als dat niet te veel moeite kost.

In de auto stappen

U mag de eerste 6 weken niet zelfstandig autorijden, maar u mag wel als passagier mee.

• Een autozitting is vaak laag. Laat daarom de auto niet tegen de stoeprand parkeren, maar er minimaal 75 centimeter vanaf. U kunt dan gemakkelijker in de auto stappen.
• Zorg dat de stoel van tevoren zo ver mogelijk naar achteren is geschoven. De rugleuning staat achterover.
• Zoek eerst steun met uw armen en ga daarna pas zitten. Uw benen blijven dus eerst buiten de auto.
• Schuif zo ver mogelijk naar binnen.
• Draai de benen naar binnen. Beide benen tegelijk. Lukt dit niet? Doe dan de benen voorzichtig 1 voor 1 naar binnen. Misschien heeft u daarbij wat hulp nodig.
• Soms gaat het draaien stroef, een plastic zak op de zitting is dan een uitkomst.
• Als de zitting een kuipvorm heeft, kan de rand van de zitting tegen de operatiewond drukken en pijn veroorzaken. U kunt dan de zitting opvullen met een kussentje.

Versie: 20190040 08-2023 Leefregels en adviezen na een totale heupoperatie via de voorste benadering