Kolven in de zwangerschap (antenataal kolven)
Inleiding
Na de geboorte van uw baby wilt u borstvoeding gaan geven. Het is mogelijk nodig om uw baby bij te voeden. Daarom begint u al tijdens de zwangerschap met kolven. Dit heet antenataal kolven. In deze folder leest u waarom u dit doet en hoe het werkt.
Antenataal kolven
De eerste moedermelk noemen we colostrum. Deze melk is licht verteerbaar. Ook bevat de melk extra voedingsstoffen en antistoffen. Deze beschermen uw baby tegen ziekte. Het afkolven van colostrum tijdens de zwangerschap kan zinvol zijn. Dit is het geval als verwacht wordt dat de baby naast de borstvoeding bijvoeding nodig heeft. U vriest het colostrum in, zodat u uw baby kunt bijvoeden met uw eigen moedermelk.
Antenataal kolven heeft 2 doelen:
-
Het verzamelen van colostrum.
-
Leren kolven voordat de baby geboren is.
Voordelen van kolven tijdens de zwangerschap
- U kunt in alle rust oefenen met kolven voordat de baby geboren is. Soms is het nodig om na de geboorte te blijven kolven. Het geeft rust als u hier al handig in bent.
-
Doordat de borstvoeding sneller op gang komt, hoeft u minder vaak bij te voeden.
- De gekolfde moedermelk kan direct na de bevalling als bijvoeding gegeven worden.
Wanneer (niet) antenataal kolven
Indicatie betekent een situatie waarin het nodig is om antenataal te kolven. Maar er kunnen ook situaties zijn waarin antenataal kolven juist niet verstandig is. Dat heet een contra-indicatie. Hieronder vindt u een lijst met indicaties en contra-indicaties
Indicaties (redenen om het wel te doen)
-
Diabetes mellitus. Hierbij is een grote kans dat de pasgeborene bijgevoed zal moeten worden.
- Aangeboren afwijking die het drinken aan de borst kan bemoeilijken, bijvoorbeeld schisis.
- Allergieën in de familie.
- Borstverkleining.
- Voorgeschiedenis met een lage melkproductie.
- Meerlingen.
- Obesitas.
- Macrosoom kind (kind is groot voor de zwangerschapsduur).
Contra-indicaties (redenen om het niet te doen)
- Bloedverlies.
- Placenta previa (placenta ligt voor de baarmoedermond).
- Cervicale problemen (problemen met de baarmoedermond).
- Premature partus in anamnese (eerder een vroegtijdige bevalling gehad).
- Enige verdenking op een verminderde foetale conditie.
- Meer dan 1 keizersnee in de voorgeschiedenis.
Mogelijke bijwerking
Tijdens het kolven komt het hormoon oxytocine vrij. Hierdoor kan de baarmoeder gaan samentrekken. Dit hormoon komt ook vrij tijdens het vrijen. Ook komt het vrij als u tijdens de zwangerschap borstvoeding geeft aan een oudere baby of peuter. U kunt dan een harde buik krijgen. Een harde buik kan geen kwaad en gaat vanzelf weer over. U kunt dan tijdelijk stoppen en het op een later tijdstip weer verdergaan.
Hoe werkt het kolven?
U start met kolven vanaf 2 tot 4 weken voor de verwachte bevalling. Dit gaat in overleg met uw verloskundige of gynaecoloog.
Benodigdheden
- Lepeltje of cupje om de melk in op te vangen.
- Spuitje met een dopje om de melk in te bewaren.
- Stickers om op het spuitje te plakken.
- Eventueel kruik, hittepit of hotpack voor het verwarmen van uw borsten.
Kolven
- Zorg dat uw handen schoon zijn.
- Masseer uw borsten.
- Start na het douchen of verwarm uw borsten.
- eventueel met een kruik, hittepit of hotpack.
- Kolf met de hand 2 tot 3 keer per dag colostrum af.
- Wissel tijdens het kolven van borst, zodat u beide borsten 2 keer kolft.
- Kolf in totaal niet langer dan 10 minuten per keer.
- Vang de voeding op in een cupje of lepeltje. Trek de melk op in het spuitje en sluit af met een dopje.
- Bewaar het spuitje met de melk in de koelkast en vul het spuitje bij met de afgekolfde melk van die dag. Na de laatste kolfactie van de dag, legt u het spuitje in de diepvries. U doet eerst een sticker met uw naam en de datum op het spuitje.
Melk meenemen
- U kunt de ingevroren melk in een koeltas meenemen naar het ziekenhuis op het moment van de bevalling. Deze wordt bewaard in de diepvries van het ziekenhuis.
- De melk wordt per portie ontdooid.
Afkolven met de hand
- Was altijd eerst uw handen voordat u gaat kolven.
- Laat de borst in uw hand rusten met de vingers eronder en de duim erop.
- Duw de borst naar uw ribben toe. Een zware borst kunt u eerst wat oplichten.
- Daarna knijpt u uw duim en vingers in een ritmische beweging samen. Het kan even duren voor de voeding begint te druppelen of te lopen (soms een aantal minuten).
- Verplaats uw hand regelmatig rond de borst. Pauzeer even wanneer er nog maar weinig melk uit komt.
Meer informatie
Online vindt u meer informatie over (antenataal) kolven. Dit zijn 2 handige websites:
Versie: 00087 Kolven in de zwangerschap (antenataal kolven) 2023-09