Harde nekkraag bij nekletsel

Inleiding

Voor de behandeling van uw nekletsel krijgt u in overleg met de (neuro)chirurg een harde nekkraag. In deze folder leest u meer over het doel en het gebruik van deze kraag. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Nekletsel en nekkraag

De nek bestaat uit 7 halswervels. Deze wervels zijn met elkaar verbonden door kleine gewrichten, banden (ligamenten) en spieren. Hierdoor is de nek stevig, maar kan hij toch goed bewegen. Bij nekletsel is er sprake van 1 of meerdere breuken in de halswervels. Dit gebeurt soms in combinatie met letsel van de banden en spieren. Hierdoor is de nek minder stevig. Vaak wordt nekletsel behandeld met een harde nekkraag. Soms wordt er een operatie aan de nek gedaan.

De arts heeft met u besproken welk nekletsel u precies heeft. De arts heeft besloten dat u een harde nekkraag krijgt. Soms is een nekoperatie alsnog nodig. Dit hangt vaak ook af hoe goed of snel het letsel herstelt. Ook hangt het af van mogelijke problemen met de nek, zoals het verschuiven van wervels.

Doelen van de harde nekkraag

Een harde nekkraag helpt bij het herstel van uw nek:

• Stabiliseren en beschermen van de nek bij een breuk of letsel aan banden en spieren en bijvoorbeeld zenuwen en ruggenmerg.
• Voorkomen van verslechtering van breuken.
• Voorkomen van uitvalsverschijnselen zoals verlammingen of gevoelsstoornissen.
• Uw omgeving ervan bewust maken dat men door het letsel voorzichtig met u om moet gaan.

Zo werkt de harde nekkraag

Een harde nekkraag bestaat vaak uit een voor- en achterkant, gemaakt van bekleed kunststof. De 2 delen worden aan elkaar vastgemaakt met klittenband. De halskraag is verstelbaar om hem passend te maken. Hieronder leest u aanwijzingen die belangrijk zijn bij het dragen van een nekkraag:

• Wanneer u de kraag draagt, is het bijna niet meer mogelijk om de nek te bewegen. Dit is belangrijk, omdat de breuk anders niet goed kan genezen. Wanneer u uw nek veel kunt bewegen in de kraag, zit deze niet goed.
• Een goed passende kraag steunt op uw borstbeen en de schouders.

• Uw kin leunt in een soort kommetje en aan de achterzijde. Hierdoor wordt uw achterhoofd goed ondersteunt.

• De kraag zorgt voor stevigheid, zodat wervels niet kunnen verschuiven.
• Door het dragen van de kraag krijgt uw lichaam de kans om te herstellen van het nekletsel.
• Herstel van nekletsel duurt meestal 12 weken en soms langer.
• De kraag mag niet te strak zitten of problemen met de huid veroorzaken. Wanneer u moeite krijgt met praten, slikken of eten door de kraag, dan moet u contact opnemen. Ook neemt u contact op als u denkt dat de kraag niet (meer) goed past. U belt dan met de leverancier van de kraag. Dat is Brink Orthopedie, bereikbaar tijdens kantoortijden op nummer (050) 5270400.

Wanneer draagt u de kraag?

Het is belangrijk om de kraag goed te dragen en de regels na te leven. Soms geeft uw verpleegkundig specialist of arts u een ander advies. Zorg dat u die adviezen altijd opvolgt, ook als ze afwijken van de adviezen die hieronder staan.

• Het is belangrijk dat u de kraag draagt volgens de regels. Als u dit niet doet, dan is de kans groot dat de nekwervels verschuiven. Dit kan leiden tot (blijvende) schade, bijvoorbeeld door druk op de zenuwen of het ruggenmerg.
• U moet de kraag altijd dragen als u omhoog komt, omdat de belasting van de nek dan toeneemt. Doe de kraag om als u nog ligt. In het ziekenhuis kunt u dit oefenen.
• Tijdens het dragen van de kraag kunt u de meeste dagelijkse activiteiten blijven doen. Intensief sporten en autorijden mag niet. Fietsen en zware dingen tillen (meer dan 2 kilo) wordt afgeraden.

• Krijgt u tijdens het doen van de activiteiten last van uw nek? Dan kunt u beter meteen wat rustiger aan doen, door bijvoorbeeld even te gaan liggen.

• Als u in bed ligt, mag u de nekkraag afdoen. Wanneer u plat ligt, wordt de nek bijna niet belast. U mag ook voorzichtig op de zij draaien wanneer u in bed ligt. Het is dan wel belangrijk om uw hoofd te ondersteunen met een kussen. Hierdoor blijven uw nek- en rugwervels in een zo recht mogelijke lijn liggen.

• Het hoofdeinde van het bed mag omhoog, tot een hoek van maximaal 30 graden. Wilt u het hoofdeinde verder omhoog, dan moet u ook in bed de kraag dragen.

Waar moet u op letten?

• Als u de nekkraag draagt, is het lastiger om uw lichaam te verzorgen en schoon te houden. Het is prettig als u hulp van iemand krijgt.
• U kunt zich (laten) wassen als u plat ligt, omdat de kraag dan af mag.

• U kunt douchen met de nekkraag. Zorg er dan wel voor dat de halskraag zoveel mogelijk droog blijft. Dat betekent dat u kunt douchen vanaf de schouders. Uw hoofd, hals en nek kunt u dan later liggend in bed wassen, als de kraag af is.

• Wilt u graag uw haar wassen onder de douche? Dat is in de meeste gevallen mogelijk. Het is dan wel belangrijk dat u zittend in de douche uw kraag verwijdert. Ook moet u uw hoofd in een neutrale positie houden. Het is het beste en het makkelijkst dat iemand anders dan voorzichtig uw haren wast. Beweeg in ieder geval het hoofd en de nek niet naar voren en naar achter of zijwaarts. Twijfelt u, of krijgt u meer pijn in de nek? Houd dan de kraag om en probeer uw haar op een andere manier te wassen. Dit doet u bijvoorbeeld door het gebruik van droogshampoo.

• Is de kraag toch nat geworden? Laat de kraag dan goed drogen voordat u de kraag weer draagt, of vervang de voering door een droge set.

Weer naar huis

Nadat u bent ontslagen uit het ziekenhuis, krijgt u nog een paar controles. Deze zijn op de polikliniek van de Neurochirurgie. U heeft dan een afspraak met de neurochirurg of een verpleegkundig specialist:

• Na 2 weken een röntgenfoto van de nek + bezoek aan de polikliniek Neurochirurgie

• Na 6 weken een röntgenfoto van de nek + bezoek aan de polikliniek Neurochirurgie

• Na 12 weken een CT-scan van de nek + bezoek aan de polikliniek Neurochirurgie

U krijgt bericht over deze afspraken.

Toch een operatie?

Soms verergert de stand van de halswervels tijdens de behandeling. Dit kan ook als u zich aan alle regels houdt. Ook is het mogelijk dat uw nekletsel niet snel genoeg of volledig hersteld. Dit merkt u vaak niet zelf, maar ziet de arts of verpleegkundig specialist op de röntgenfoto’s of CT-scan. Een operatie kan dan toch nodig zijn. Welke operatie dat is, bespreekt de arts met u.

Einde van de behandeling

Als uw nekletsel genoeg is genezen, bespreekt uw behandelend arts of verpleegkundig specialist dit met u. De kraag is dan niet meer nodig.

Dragen afbouwen

Omdat u uw nekspieren tijdens de behandeling minder heeft gebruikt, voelen die spieren eerst nog zwak aan. Het is daarom vaak prettiger om het dragen van de kraag rustig af te bouwen in 1 tot 2 weken. U kunt de kraag bijvoorbeeld de eerste dagen 1 keer een uur per dag afdoen. Daarna 2 keer per dag een uur af en zo verder totdat u de kraag helemaal niet meer om heeft. U mag dan ook alle bewegingen van de nek weer maken. Meestal is fysiotherapie niet nodig, maar u mag wel hier voor kiezen als u dit prettig vindt.

Mogelijke complicaties

Krijgt u nieuwe klachten zoals krachtsverlies of gevoelsverlies in uw armen of benen? Neem dan contact met het ziekenhuis op. Doe dat ook bij andere klachten zoals koorts, wondproblemen of toenemende pijnklachten.

• U kunt tijdens kantooruren (08.00-16.00 uur) bellen met de polikliniek Neurochirurgie via (050) 524 5950.
• Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de afdeling Spoedeisende Hulp via (050) 524 5152.
• Zijn er problemen met de kraag zelf? Neem dan contact op met Brink Orthopedie via (050) 527 0400.

Instructies en tips

Hieronder leest u over hoe u omgaat met de nekkraag van het merk Vista. Deze nekkraag geeft optimale bescherming bij het herstel van uw nekwervels. Daarvoor moet u de instructies wel goed opvolgen.

De nekkraag aandoen

• Doet u zelf de kraag aan? Doe dit dan voor een spiegel en probeer uw hoofd en nek zo recht mogelijk te houden.

• Heeft u hulp? Concentreer u dan op het recht houden van uw hoofd en nek. Degene die u helpt, plaatst dan de kraag. Als u lang haar heeft, moet dit buiten de halskraag vallen. Als u oorbellen draagt, doet u die uit voordat u de kraag aan doet.

• Neem eerst de voorkant van de nekkraag.

• Vervorm de achterkant van de zijflappen. Dit doet u door ze zachtjes om te buigen, zodat ze in de vorm blijven staan (zie afbeelding 1).

• 1.
  2.

• Plaats het kinstuk direct onder uw kin. (zie afbeelding 2).
• Duw de zijkanten van het voorstuk over de schouderspieren om de nek.
• Controleer of de achterkant van het kinstuk niet tegen uw keel aandrukt.

• Als dat wel zo is, vervorm dan de zijflappen iets minder stevig. Duw deze vervolgens minder stevig tegen uw schouderspieren. Het kinstuk schuift dan iets verder weg van uw keel.

• Wanneer u de voorkant van de kraag op zijn plaats houdt, plaatst u de achterzijde van de kraag en maakt deze vast met de klittenbanden. Wees er zeker van dat de achterzijde van de kraag tegen het midden van de achterkant van uw hoofd ligt.
• Om de kraag strakker te doen, plaatst u uw duim of vingers in de opening van de kraag bij de luchtpijp en maakt eerst een klittenband los. Plaats de kraag strakker en maak nu het klittenband weer vast. Blijf de achterkant van de kraag goed tegen het midden van het achterhoofd houden.
• Doe nu de andere zijde van de kraag en herhaal de volgorde van de stappen totdat de nekkraag volledig past.
• Wanneer u de nekkraag op de juiste manier heeft aangelegd, valt uw kin precies in het kinstuk. De zijkanten van de achterzijde van de kraag overlappen de voorkant van de kraag. Het plastic van de kraag mag nergens uw huid raken. (zie afbeelding 3)

3.

De nekkraag afdoen

Kijk voor u de nekkraag afdoet eerst hoe het klittenband is vastgemaakt. Dan weet u hoe u het later op dezelfde manier weer vastmaakt. Gebruik een pen of marker om de positie van het klittenband te markeren.

Reinigen van de kraag en beschermen van de huid

Het schoonhouden van de nekkraag en uw huid is erg belangrijk tijdens uw herstel. Als u de kraag op de juiste manier reinigt, voorkomt dit onnodige irritaties van uw huid.

• Wanneer u de nekkraag wilt reinigen, heeft u een extra set met binnenvoering nodig.
• Heeft u geen extra binnenvoering gekregen? Vraag die dan alsnog bij degene van wie u de nekkraag gekregen heeft. Ook als uw binnenvoering beschadigd of vies is, moet u deze laten vervangen.

Boven links: achterkant binnenbekleding, boven rechts: voorkant binnenbekleding, onder: kinkant binnenbekleding.

• Uw nekkraag met binnenbekleding moet regelmatig gereinigd worden. Een handig moment is wanneer u gaat douchen of wassen of wanneer u naar bed gaat. Dit betekent dat u hierna de nieuwe set binnenbekleding aanbrengt. De oude set kan gereinigd en gedroogd worden.

• Let erop dat de bekleding die u gaat gebruiken altijd droog is.
• Wanneer u de nekkraag af doet moet u altijd de nek en kin gecontroleerd hebben op huidirritaties. (zie afbeelding 4)

 4.

• De binnenvoering van de kraag is met de buitenkant verbonden met klittenbanden.
• Verwijder de binnenvoering en was deze met milde handzeep en water. Gebruik geen bleekmiddel, hardnekkige chemicaliën of wasmiddel. Spoel de binnenvoering goed af met schoon water.
• Leg deze hierna op een schone en droge handdoek en klop het overtollig water er voorzichtig af. Leg de bekleding vervolgens op een schone en droge tafel om aan de lucht te drogen. Doe de bekleding nooit in de droger.
• Is het plastic van de buitenzijde van de kraag bevuild? Dan kunt u dit ook schoonmaken met milde handzeep en water. Ook dit moet hierna aan de lucht drogen. (zie afbeelding 5)

  5.

• Leg op de juiste wijze de binnenvoering weer terug. Dit doet u door deze vast te laten plakken aan het klittenband van de kraag.  

• Let op dat de binnenbekleding van de nekkraag zowel een witte als grijze zijde heeft die het foam bedekken. De witte zijde moet altijd contact maken met de huid. Wanneer u de bekleding correct plaatst, zonder plooien, ziet u de grijze zijde aan de buitenkant. Plaats hierna de binnenbekleding op de juiste plek op het plastic van de kraag. De bekleding steekt dan iets uit.

• Plaats de binnenbekleding zo dat het plastic niet uitsteekt en de huid niet kan beschadigen.

Hulp bij problemen

• Heeft u de kraag juist aangelegd en drukt hij toch pijnlijk tegen uw huid? Informeer dan naar de mogelijkheden bij Brink Orthopedie via (050) 5270400. Of neem contact op met de polikliniek Neurochirurgie.

• Als er verschil is tussen de richtlijnen uit deze folder en de instructies van uw behandelend arts, volg dan de instructies van uw arts of neem contact op.
• Bekijk de instructiefilm van de fabrikant (in het Engels) op YouTube: https://youtu.be/jgxv4L9CZbg

Heeft u naar aanleiding van deze folder nog vragen? Stelt u die dan aan de arts, verpleegkundig specialist of verpleegkundige. Bij vragen of onduidelijkheden kunt u de eerste 24 uur na uw bezoek de Spoedeisende Hulp (SEH) bellen. Ook kunt u contact opnemen via de polikliniek Neurochirurgie.

Versie: 00033 05-2023 Harde halskraag op de Spoedeisende Hulp