Home
Folders
Formaliteiten bij overlijden

Formaliteiten bij overlijden

Folder

Gecondoleerd met het verlies van uw naaste. Wij informeren u in deze brochure over de verzorging van de overledene. Ook informeren we u over de formaliteiten die rondom het overlijden aan de orde zijn. Voor medische vragen kunt u terecht bij de arts. Andere vragen stelt u aan de verpleegkundige die u begeleidt na het overlijden van uw naaste.

Verzorging

Hieronder leest u meer over de gang van zaken rondom de verzorging van de overledene.

Op de afdeling

De overledene ligt op de verpleegafdeling in een aparte verpleegkamer. Het is mogelijk dat de verpleegkundige u vraagt even buiten de kamer te wachten als de laatste verpleegkundige handelingen worden uitgevoerd. De verpleegkundige wast handen en gezicht van de overledene en kamt de haren. Daarna kunt u afscheid nemen. Na het afscheid neemt de verpleegkundige contact op met de mortuariumbeheerder.

In het mortuarium

In het mortuarium wordt de verzorging van de overledene vervolgd. Eventuele wonden worden gesloten en netjes verbonden, en lijnen worden verwijderd. Als u dit wenst, wordt de overledene gewassen en geschoren. Ook wordt de overledene van incontinentiemateriaal voorzien. U kunt zelf aanwezig zijn bij deze verzorging.

Heeft u persoonlijke wensen voor make-up, kleding en sieraden? Dan kunt u via de uitvaartverzorger doorgeven aan de medewerkers van het CMO. De uitvaartverzorger kan dit deel van de verzorging ook zelf op zich nemen. Dit kan in het ziekenhuis, thuis of in het uitvaartcentrum.

Kleding

Kleding voor de overledene kunt u met de uitvaartverzorger bespreken.

Keuzes: geen verzorging of rituele wassing

Als nabestaande mag u ook kiezen om geen verzorging te laten doen. Of om dit in het mortuarium te laten plaatsvinden. In overleg kan een rituele wassing plaatsvinden. Hieronder leest u daar meer over.

Geen verzorging

Wilt u niet wilt dat de overledene wordt verzorgd? Bijvoorbeeld vanwege religieuze of andere redenen? Meldt u dit dan direct na het overlijden aan bij de verpleegkundige. Kiest u ervoor om de verzorging niet in het mortuarium van het ziekenhuis te laten doen? Dan is het belangrijk dit direct met uw uitvaartverzorger te bespreken.

U geeft de uitvaartverzorger dan opdracht om de overledene zo snel mogelijk over te brengen naar de plaats van opbaring. Dit moet binnen 3 uur na het tijdstip van overlijden gebeuren. Geeft u deze opdracht niet tijdig? Of wordt deze niet uitgevoerd? Dan verzoekt het ziekenhuis de CMO-medewerker om de overledene alsnog te verzorgen. Dit heeft te maken met hygiëne en respect voor de overledene. Ook wordt dan begonnen met het koelen van de overledene.

Rituele wassing

Rituele wassing kan plaatsvinden in overleg met de medewerker van CMO. Dit hangt af van of hiervoor in het mortuarium voldoende ruimte beschikbaar is. De kosten voor het ter beschikking stellen van de wasruimte brengt CMO in rekening.

Formaliteiten

Na het overlijden van uw naaste zijn er enkele formele zaken die geregeld moeten worden. Hieronder leest u daar meer over.

Verpleegkundige en arts

Na het overlijden van uw naaste vult de arts de benodigde medische formulieren in:

Verklaring van overlijden
Verklaring doodsoorzaak
Donatieformulier (ook als er geen donatie plaatsvindt)
Bericht van overlijden voor de huisarts

De persoonlijke bezittingen van de overledene worden in een kluis op de verpleegafdeling bewaard. Het is het verstandig deze bezittingen zo spoedig mogelijk op te (laten) halen. Dit is om misverstanden of zoekraken te voorkomen. Op de afdeling ondertekent u het formulier Bezittingen als bewijs van ontvangst.

Mortuarium

Als een patiënt in het ziekenhuis overlijdt, wordt deze naar het mortuarium van het ziekenhuis overgebracht. De verzorging en het beheer van het mortuarium heeft het Martini Ziekenhuis opgedragen aan Cura Mortu Orum (CMO). Dit is een gespecialiseerde mortuariumbeheerder.

De medewerkers van CMO nemen 24 uur per dag de verzorging van overledenen op zich. Ook handelen ze op een correcte manier de noodzakelijke administratie af.

Uitvaartverzorger

Het is belangrijk om zo snel mogelijk zelf een uitvaartverzorger in te schakelen. Deze helpt u met de zorg voor de overledene, het vervoer naar een andere locatie en het regelen van een uitvaart.

Heeft u voor de uitvaart een verzekeringspolis afgesloten? Dan ligt vast welke uitvaartverzorger u benadert. In andere gevallen bent u vrij om zelf een keuze te maken. Tenzij de overledene daarin zijn of haar wensen kenbaar heeft gemaakt.

Formaliteiten

De uitvaartverzorger regelt in overleg met u verschillende formaliteiten:

Het afhalen van de overlijdenspapieren bij het mortuarium.
Het regelen van de vereiste formaliteiten bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Dit is in de gemeente waar het overlijden heeft plaatsgevonden.
Financiële zaken
Persoonlijke wensen, waaronder kleding, make-up, sieraden.

Zelf alle formaliteiten willen regelen

Wilt u de formaliteiten rondom het overlijden zelf afwikkelen, zonder uitvaartverzorger? Houd u dan rekening met de volgende zaken:

Overlijdenspapieren

Na telefonisch overleg met de mortuariumbeheerder (CMO), tel. (050) 524 5319, kunt u de overlijdenspapieren ophalen. Dit is op de afdeling waar uw naaste is overleden.

Melding overlijden bij ambtenaar Burgerlijke Stand

De ambtenaar van de Burgerlijke Stand heeft de overlijdenspapieren nodig. Dit is de Burgerlijke Stand van de gemeente waarin het overlijden heeft plaatsgevonden. Voor deze melding kunt u op werkdagen tussen 8.30 tot 12.00 uur ook terecht bij het loket van de Burgerlijke Stand. Dit is in de centrale hal van het Martini Ziekenhuis.

Voorbereiding

Neemt u het trouwboekje (voor zover van toepassing) van de overledene mee. Neem als aangever van het overlijden ook uw identiteitsbewijs mee. U vertelt de ambtenaar hoeveel uittreksels van de overlijdensakte u wilt ontvangen. Deze uittreksels zijn onder meer nodig voor de afwikkeling van formaliteiten. Zoals voor bank en/of giro, pensioenverzekering en zorgverzekering.

Kosten

Tot 3 uur na overlijden worden geen kosten in rekening gebracht voor het gebruik van het mortuarium. Daarna zijn de kosten voor de verzorging en het gebruik van het ziekenhuis geen onderdeel van het tarief van het ziekenhuis. Dit geldt zowel voor overdag als 's nachts. Deze kosten worden ook niet vergoed door de zorgverzekeraar.

Aanvullende kosten

Heeft de overledene een pacemaker of ICD? En tekenen u en de arts voor het verwijderen ervan? Dan worden daarvoor aanvullende kosten in rekening gebracht.
Wordt er nog obductie verricht? Dan worden tot het moment dat obductie heeft plaatsgevonden geen aanvullende kosten in rekening gebracht. Behalve de kosten voor de verzorging van de overledene.

Rekening CMO

CMO stuurt een rekening op basis van de geldende tarieven. Dit is voor de kosten van het gebruik van het mortuarium vanaf 3 uur na overlijden en de verzorging. En voor het eventueel mortuariumbezoek of het eventueel verwijderen van een pacemaker/ICD. In de meeste gevallen ontvangt de uitvaartverzorger deze rekening. In enkele gevallen gebeurt dat niet en stuurt CMO u de rekening. Bijvoorbeeld als u zelf alle formaliteiten heeft geregeld.

De kostenberekening gebeurt zonder tussenkomst, maar met medeweten van het ziekenhuis. Voor informatie over de tarieven kunt u contact opnemen met de mortuariumbeheerder.

Bijzondere omstandigheden

Bij overlijden kan sprake zijn van bijzondere omstandigheden. Hierdoor kunnen formaliteiten anders verlopen.

Niet-natuurlijke dood

Een niet-natuurlijke dood betekent dat iemand als gevolg van een niet-natuurlijke oorzaak is overleden. Hieronder vallen bijvoorbeeld een verkeersongeval of misdrijf. Politie en justitie stellen bij een niet-natuurlijke dood een onderzoek in naar de doodsoorzaak. In zo’n geval kan een rouwbezoek pas plaatsvinden nadat de overledene door de officier van justitie vrij is gegeven. Informatie over het onderzoek kunt u opvragen bij de politie.

Obductie

De behandelend arts of de arts die de dood heeft geconstateerd, kan u als nabestaande(n) toestemming vragen voor een obductie. Dit wordt ook wel lijkopening, sectie of autopsie genoemd. Met behulp van een obductie wordt de oorzaak van het overlijden onderzocht. Of de resultaten van een medische handeling. De arts legt u de toestemmingsprocedure uit en vermeldt de reden en omvang van de obductie. In de gevallen waarin geen toestemming is vereist, legt de arts uit waarom dit niet nodig is. In geval van obductie spreekt u met de arts af hoe u de uitslag van de obductie krijgt. Bijvoorbeeld in een nagesprek met de arts of via de huisarts.

Ter beschikking stellen van de wetenschap

Een overledene kan alleen ter beschikking van de wetenschap worden gesteld na een officiële bevestiging van een universiteit. De overledene moet zich hiervoor tijdens het leven hebben aangemeld. Bij terbeschikkingstelling van de wetenschap, kan geen obductie of donatie plaatsvinden. Bij een gerechtelijke obductie komt de terbeschikkingstelling daarom ook te vervallen.

Donatie

Is de overledene een medisch geschikte donor? Dan raadpleegt de arts het donorregister. Dit is om na te gaan of de overledene als donor geregistreerd staat en wat zijn of haar wensen zijn. Deze wilsbeschikking bespreekt de arts vervolgens met u. Staat de overledene niet als donor geregistreerd? Dan wordt gekeken of de wensen van overledene op een andere manier zijn vastgelegd of kenbaar gemaakt. Als nabestaande(n) beslist u dan over donatie van organen en/of weefsels van de overledene.

Onder nabestaanden wordt verstaan:

De echtgeno(o)t(e) of levensgezel (geregistreerde partner of andere levensgezel)

van de overledenen, Of, als deze er niet is of niet te bereiken is.
De naaste bloed- of aanverwanten (tot en met de derde graad) die onmiddellijk bereikbaar zijn. Of, als zij niet bereikbaar zijn.
De aanwezige meerderjarige erfgenamen. Of anders.
Personen die de zorg voor de overledene op zich nemen.

Rouwbegeleiding

Diverse instanties geven informatie over rouwverwerking. Soms hebben zij ook een telefonische hulp- en advieslijn. Bij de uitvaartondernemer of via internet kunt u hierover meer informatie krijgen.