Coloscopie (Inwendig onderzoek dikke darm)

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

Uw behandelend arts heeft in overleg met u een coloscopie aangevraagd. In deze folder vindt u informatie over de voorbereiding op dit onderzoek. Ook leest u meer over het onderzoek zelf en mogelijke complicaties. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Coloscopie

Een coloscopie is een inwendig onderzoek waarbij de dikke darm (colon) wordt onderzocht. Dit gebeurt met behulp van een soepele en bestuurbare slang (coloscoop). In deze slang zit een videocamera en een lichtbron. Hiermee kan de arts de binnenkant van de dikke darm op een beeldscherm bekijken.

Voorbereiding

De darm is alleen goed en veilig te bekijken als die schoon is. Daarom is een goede voorbereiding heel belangrijk. U krijgt voor dit onderzoek een recept mee voor het laxeermiddel. Dit recept kunt u inleveren bij uw apotheek. U krijgt instructies in de aparte folder Coloscopie voorbereiding.
Maakt u uw afspraak voor de coloscopie in het ziekenhuis bij het secretariaat van de polikliniek MDL? Dan krijgt u de laxeermiddelen en de folder Coloscopie voorbereiding meteen mee naar huis. Volg de instructies precies op. Volg ook de informatie op die u van uw behandelend arts krijgt.

Pacemaker of intracardial defibrillator (ICD)

Heeft u een pacemaker of ICD? Meld dit aan de arts die u heeft doorverwezen en aan de arts die het onderzoek uitvoert. Het kan zijn dat u voorzorgsmaatregelen moet nemen.

Medicijngebruik

Soms moet u tijdelijk anders omgaan met uw medicijnen. Dat is zo wanneer u insuline, tabletten voor diabetes of bloedverdunners gebruikt. Dit gaat altijd in overleg met uw arts. U mag nooit zelf met deze medicijnen stoppen.

Insuline en/of tabletten bij diabetes

Heeft u suikerziekte en gebruikt u insuline of tabletten? Dan moet u de dosering hiervan aanpassen, omdat u enkele maaltijden overslaat. Hiervoor is een apart schema. Wij raden u aan om uw eigen insuline en bloedsuikermeter mee te nemen naar het Endoscopiecentrum.

Bloedverdunners

Gebruikt u bloedverdunnende medicijnen zoals Acenocoumarol (Sintrom), Fenprocoumon (Marcoumar), Plavix of Persantin? Dan moet u daar in overleg met uw behandelend arts soms een paar dagen voor het onderzoek mee stoppen. Stop nooit op eigen initiatief met deze medicijnen! Het kan zijn dat u moet stoppen met Ascal (kinderaspirine). Gebruikt u andere bloedverdunnende medicijnen? Overleg dan met uw arts wat u moet doen.
Na het onderzoek geeft de arts aan wanneer u weer kunt beginnen met bloedverdunnende medicijnen.

Staaltabletten

Gebruikt u staaltabletten, zoals Ferrofumaraat of Ferrogradumet? Dan moet u daar in overleg met uw behandelend arts 7 dagen voor het onderzoek mee stoppen. De staaltabletten maken het namelijk moeilijk om de darm schoon te maken. Ontlasting die nog aanwezig is, kleurt dan zwart. Hierdoor is de darm niet goed zichtbaar tijdens het onderzoek.

Overige medicijnen

Gebruikt u medicijnen vlak voor of tijdens het laxeren? Dan kunnen deze hun werking verliezen. U kunt uw andere medicijnen het beste innemen 1,5 uur nadat u klaar bent met het laxeermiddel. De andere medicijnen neemt u in maximaal 2 uur vóór het onderzoek. U kunt de andere medicijnen ook na het onderzoek innemen.

Slikt u de pil (anticonceptie) en gaat u laxeermiddelen gebruiken? Dan kunt u de pil het beste 4 uur eerder innemen. Op de dag van het onderzoek kunt u de pil na het onderzoek veilig slikken.

Lichte sedatie (roesje)

Tijdens een coloscopie krijgt u een roesje. Dit heeft u voor het onderzoek besproken met uw arts. Bij een roesje krijgt u een slaapmiddel (Midazolam) en/of sterke pijnstiller (Fentanyl) ingespoten. Dit gebeurt via een infuusnaaldje. Door deze medicatie kunt u slaperig worden. U voelt zich ook ontspannen. Het is geen narcose. Het roesje helpt tegen ongemak tijdens het onderzoek.

Denk u aan het volgende:

• Na het onderzoek mag u 24 uur niet actief meedoen aan het verkeer. Het is belangrijk dat u vooraf het vervoer naar huis heeft geregeld.
• Uw begeleider haalt u op uit de wachtkamer van het Endoscopiecentrum.
• Het roesje kan geheugenverlies op de dag van het onderzoek veroorzaken.
• Eenmaal thuis kunt u de hele dag minder fit en alert zijn.
• U kunt beter geen belangrijke afspraken maken op de dag van het onderzoek.
• Wij raden u dringend af de eerste 24 uur gevaarlijke machines te bedienen.

Uit eigen onderzoek is gebleken dat veel patiënten een coloscopie goed aankunnen zonder roesje. Het is vooraf door de arts vaak niet goed te voorspellen bij wie het onderzoek pijnlijk zal zijn. Het is daarom mogelijk om het onderzoek te starten zonder roesje. Mocht de coloscopie toch onaangenaam verlopen? Dan kan de arts u meteen een prikje geven met het roesje. Dit werkt binnen een minuut.

Allergieën

Bent u overgevoelig (allergisch) voor bepaalde middelen? Dan kunt u dit voordat het onderzoek plaatsvindt met uw behandelend arts bespreken.

De opname

Hieronder leest u wat u van de opname in het ziekenhuis kunt verwachten.

• U meldt zich op de afgesproken tijd bij het Endoscopiecentrum.
• Zorg dat u uw legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs of identiteitskaart) en het telefoonnummer van uw contactpersoon bij u heeft.
• Draag makkelijk zittende kleding. Neem, als u wilt, reservekleding mee.
• U wordt door een verpleegkundige uit de wachtkamer opgehaald. U komt dan op de dagverpleging van het Endoscopiecentrum. Hier wordt u voorbereid op het onderzoek. Dit duurt ongeveer 30 minuten. Na het onderzoek komt u hier ook weer terug, om bij te komen.
• Vanwege de privacy van u en de andere patiënten mag er geen bezoek op de dagverpleging komen.
• Er is niet veel ruimte in de wachtkamer. Daarom vragen wij aan begeleiding en bezoek om ergens anders te wachten. Bijvoorbeeld in de centrale wachtruimte van het ziekenhuis.
• U mag een boek, telefoon of iPad meenemen om uzelf te vermaken tijdens het wachten.

Het onderzoek

Vanuit de dagverpleging wordt u naar de behandelkamer gereden. Hier vindt het onderzoek plaats. U wordt klaargelegd voor het onderzoek en aangesloten op de bewakingsapparatuur. Dit apparaat houdt uw bloeddruk, hartslag en zuurstofgehalte in uw bloed in de gaten. De arts stelt u een paar vragen en dient het roesje toe, als u dat wilt.

U ligt op uw linkerzij met opgetrokken knieën. De arts brengt de coloscoop via de anus in. De scoop wordt vervolgens langzaam naar binnen geschoven. Hierbij gebruikt de arts extra lucht of water. Dit kan darmkrampen veroorzaken. Als u windjes laat, zorgt dat voor verlichting. Om de krampen te verminderen kunnen we u vragen om tijdens het onderzoek op uw rug of andere zij te gaan liggen. Ook kunt u zelf met uw hand op de plek duwen waar u de kramp voelt. De verpleegkundige kan dit ook voor u doen.

Scoop

De scoop wordt doorgeschoven tot het punt waar de dunne darm uitkomt in de dikke darm. Soms wordt in het laatste stukje van de dunne darm gekeken. Tijdens het terugtrekken van de scoop inspecteert de arts het slijmvlies. Hierbij kan er een stukje weefsel (biopt) worden weggenomen. Dit is niet pijnlijk, maar u kunt wel wat bloed verliezen.

Er kunnen poliepen worden gevonden. Een poliep is een verdikking van het slijmvlies. Een poliep kan via de scoop met een soort lasso gevangen worden. Daarna wordt die verwijderd met elektrische stroom. Dit is niet pijnlijk.

In sommige gevallen lukt het niet de hele dikke darm te bekijken. De behandelend arts bespreekt dit met u. Als het nodig is, wordt er nog een onderzoek afgesproken.

Duur van het onderzoek

Het onderzoek duurt ongeveer 30 tot 45 minuten.

Na het onderzoek

Na het onderzoek wordt u teruggebracht naar de dagverpleging. Als u een roesje heeft gekregen duurt het meestal 1,5 tot 2 uur voordat u weer helemaal wakker bent. U krijgt wat te eten en te drinken en het infuusnaaldje wordt verwijderd.

De uitslag

Dan krijgt u de uitslag. Dat kan op 2 manieren. U krijgt een gesprek met de arts of u krijgt een formulier mee naar huis met de uitslag. De uitslag van weefselonderzoek duurt wat langer. Die krijgt u later van uw huisarts of de behandelend arts.

Bevolkingsonderzoek naar darmkanker

Iedereen tussen 55 tot 75 jaar krijgt om de 2 jaar de vraag om mee te doen aan het bevolkingsonderzoek naar darmkanker. Heeft u een volledige coloscopie ondergaan? Dan hoeft u de komende tien jaar niet meer mee te doen aan dit bevolkingsonderzoek. Zie voor meer informatie hierover de website van het RIVM.

Mogelijke complicaties

De kans op complicaties bij een coloscopie is klein. Complicaties treden op bij ongeveer 3 op de 1000 onderzoeken (0,3%). Mogelijke complicaties zijn het ontstaan van een gaatje in de darmwand (perforatie) of een bloeding.

Perforatie

De kans op een perforatie is groter als de darmwand ernstig ontstoken is. Of als de darmwand veel uitstulpingen (divertikels) heeft. Dit geldt ook als de darmwand vernauwd is. Of als er tijdens het onderzoek een poliep wordt weggehaald. Bij een perforatie voelt u hevige buikpijn en koorts. Bij een perforatie dan is een opname en soms een operatie noodzakelijk.

Bloeding

Na een coloscopie heeft ongeveer 2 op de 1000 (0.2%) van de patiënten last van een bloeding. Vooral als er een poliep is weggehaald. Bij een erg grote poliep is het risico groter. Een bloeding kan nog 28 dagen na de behandeling voorkomen. U merkt dit doordat u bloed verliest uit de anus.

Ademhalingsstoornissen of stoornissen in de hartfunctie

Heel soms kunnen door een pijnstillend middel en een slaapmiddel bij de patiënt ademhalingsstoornissen optreden. Of stoornissen in de hartfunctie. Bij oudere patiënten en patiënten met hart- of longproblemen letten we daarom extra op bij het gebruik van een roesje. Dat wordt uiteraard allemaal met u besproken.

Wilt u voor het onderzoek een gesprek met de arts om over het risico van complicaties te praten? Dan kunt u hiervoor een afspraak maken op onze polikliniek. Treedt er bij u toch een complicatie op? Dan worden uw gegevens (patiëntnummer en geboortedatum) en de gegevens van de complicatie opgeslagen in een landelijke database. Die database is er om de kwaliteit en veiligheid van de endoscopieën te verbeteren. Als u niet wilt dat u gegevens worden opgeslagen, kunt u dat laten weten.

Reanimatiebeleid in het Endoscopiecentrum

Als u een onderzoek of behandeling ondergaat in het Endoscopiecentrum, is het belangrijk dat u weet hoe wij omgaan met reanimeren. Dit kan namelijk anders zijn dan uw eigen keuze.

In het Endoscopiecentrum wordt altijd gereanimeerd. Ook als u heeft aangegeven dat u bij een hartstilstand niet gereanimeerd wil worden. Dit lijkt vreemd, maar is het niet. Het kan zijn dat de hartstilstand optreedt vanwege het toedienen van een roesje. En niet door de operatie zelf. Daarom zullen we altijd reanimeren.

Als u dit absoluut niet wilt, kunt u dat altijd melden bij uw arts. Alle vragen over het reanimatiebeleid in het Endoscopiecentrum kunt u stellen aan uw behandelend arts.

Wanneer bellen?

U moet contact met ons opnemen als u na het onderzoek klachten krijgt. Zoals ernstige buikpijn of helderrood bloedverlies.

Krijgt u ernstige klachten binnen 24 uur na het onderzoek?

• Neem tijdens kantoortijden (08.00 tot 16.00 uur) contact op met het secretariaat van de poli Maag-Darm-Leverziekten via (050) 524 5940.
• Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de eerste hulp van het Martini Ziekenhuis via (050) 524 5152.

Krijgt u ernstige klachten na de eerste 24 uur?

• Neem tijdens kantoortijden (08.00 tot 16.00 uur) contact op met het secretariaat van de poli Maag-Darm-Leverziekten via (050) 524 5940.
• Buiten kantoortijden kunt u contact opnemen met de huisartsenpost.

Versie: 1465607 06-2023 coloscopie