Beademing met beademingsapparatuur

Inleiding

Bij uw familielid of naaste is het noodzakelijk een beademingsmachine in te schakelen. Dit kan om verschillende redenen zijn. De specialist heeft u hierover al uitgebreid gesproken. Een beademingsmachine geeft tijdelijke ondersteuning bij de ademhaling. In deze folder leest u over beademing en de gevolgen daarvan voor de patiënt.

Soorten beademing

De beademingsmachine kan op een paar manieren worden aangesloten. De keuze voor één van de manieren hangt af van het ademhalingsprobleem en van de conditie van de patiënt. De intensivist bepaalt welke keuze wordt gemaakt.

De mogelijkheden zijn:

• Via een buisje, dat door de mond tot in de luchtpijp is ingebracht (beademingsbuis). Dit heet invasieve beademing.
• Via een buisje, dat door een opening in de hals tot in de luchtpijp is ingebracht. Dit heet beademing via een tracheostoma.
• Via een masker, dat met banden over het gezicht wordt aangebracht. Dit noemen we non-invasieve beademing met een masker.

Bij uw familielid of naaste heeft de intensivist gekozen voor de invasieve beademing.

Beademingsmachine

De beademingsmachine staat naast de patiënt aan het hoofdeind van het bed. De patiënt is via een slangensysteem en een beademingsbuis aan de machine verbonden. De beademingsbuis of tube (spreek uit ‘tjoep’)  loopt via de mond tot in de luchtpijp. De beademingsmachine neemt de ademhaling van de patiënt soms helemaal over, maar meestal voor een deel.

De tube en de beademing kunnen vervelend zijn voor de patiënt. Daarom worden meestal slaap- en pijnstillende medicijnen via een infuus toegediend. Soms zorgt dat voor een lichte slaap, waarbij de patiënt gemakkelijk wakker te maken is, tot een diepe slaap. Het kan soms nodig zijn om ook spierverslappende medicijnen toe te dienen. Hierdoor kan de patiënt niet meer bewegen en is de patiënt helemaal slap. De beademing heeft een aantal gevolgen. U leest erover in deze folder.

Bewaking

De beademingsmachine zorgt niet alleen voor ondersteuning bij de ademhaling. Deze machine zorgt ook voor bewaking van de ademhaling. Als de ingestelde grens wordt overschreden, gaat er een alarm. Als het afgaat, wil dat niet altijd zeggen dat er iets mis is. Het is een hulpmiddel voor de verpleegkundige om de ademhaling beter te kunnen bewaken. Soms gaat het alarm vanzelf uit, anders zorgt de verpleegkundige daarvoor.

Communicatie met de patiënt

Door de slaapmedicatie is persoonlijk contact met de patiënt moeilijk of niet mogelijk. Toch is er een kans dat de patiënt dingen hoort en/of voelt. U ziet de verpleegkundige vaak praten tegen de patiënt. Zelf kunt u ook tegen de patiënt praten. Aanraken of een kus geven kan gewoon.

Als de slaapmedicatie niet meer nodig is, wordt de patiënt langzaam weer wakker. Soms gaat dat vrij snel, maar het kan ook wat langer duren. De patiënt kan dan wel reageren, maar praten lukt nog niet. Dit komt doordat de beademingsbuis door de stembanden tot in de luchtpijp loopt. Hierdoor kunnen de stembanden niet werken, waardoor praten niet gaat.

U kunt natuurlijk wel op andere manieren communiceren, bijvoorbeeld:

• U kunt gerichte vragen stellen waarop de patiënt ‘ja’ en ‘nee’ kan knikken.
• U kunt spreken en op papier laten antwoorden. Dit kan soms moeilijk zijn voor de patiënt omdat de concentratie en hoofd-handcoördinatie nog niet helemaal goed is.
• Gebruik gemakkelijke woorden zoals dorst of pijn, in plaats van hele zinnen. Dit is ook minder vermoeiend.
• De patiënt kan letters aanwijzen op een letterbord of tablet om zo woorden te vormen. Vraag de patiënt om trefwoorden te gebruiken. Als u het letterbord wilt gebruiken, kunt u dit vragen aan de verpleegkundige.
• Soms kunt u bij de patiënt misschien liplezen. Door de aanwezigheid van de beademingsbuis kan dit wel wat moeilijker zijn.
• U kunt communiceren via een tablet.

Afleiding

Als de patiënt net wakker is, is het fijn om voor afleiding te zorgen. Dat wordt meestal erg gewaardeerd. Door de afleiding kan de patiënt even met iets anders bezig zijn dan alleen met het ziek zijn of het verblijf op de Intensive Care. Bijvoorbeeld:

• U kunt praten over gewone dagelijkse dingen.
• U kunt foto’s van familieleden, geliefden of huisdieren van de patiënt meenemen en ophangen.
• U kunt persoonlijke spulletjes van de patiënt meenemen.
• U kunt de patiënt voorlezen of een luisterboek laten horen.
• Op de Intensive Care bieden wij de mogelijkheid om televisie te kijken of muziek te luisteren.

Verzorging van de luchtwegen en longen

Als iemand aan de beademing is, is het niet gemakkelijk om de luchtwegen en longen schoon te houden. Zelf hoesten lukt niet altijd. Dit komt door de beademingsbuis, maar ook door de slaapmedicatie en het ziek zijn. Het slijm dat achterblijft moet daarom een paar keer per dag door de verpleegkundige worden weggezogen. Dit kan een vervelende en benauwde handeling voor de patiënt zijn. Het zien van deze behandeling kan als onprettig worden ervaren. Als u dat wilt, kunt u het beste even in de wachtruimte wachten tijdens deze handeling.

Eten en drinken

Omdat de beademingsbuis in de mond zit, kan de patiënt niet normaal eten en drinken. Voeding krijgt de patiënt via een maagslang of dunne darmslang. Dit heet sondevoeding. Soms is sondevoeding onmogelijk, bijvoorbeeld als de darmen nog niet belast mogen worden. Als dat zo is, krijgt de patiënt voeding via een infuus.

Beademing in buikligging

Als de intensivist kiest voor beademing in buikligging, wordt u hiervan op de hoogte gebracht. Bij deze beademing houdt u rekening met het volgende:

• Als het mogelijk is, kunt u nog kort op bezoek komen voor de buikligging begint. Maar soms is het noodzakelijk om meteen te beginnen met buikligging.
• Door buikligging kunnen de onderste delen van de longen (aan de rugzijde) zich beter openen, hierdoor verbetert de opname van zuurstof in het bloed. Vaak wordt ook slijm beter afgevoerd.
• Een buikligging kan een paar uur tot een paar dagen duren. Dit hangt af van het herstel van de longen. De intensivist beoordeelt dagelijks of buikligging nog nodig is. Samen met de verpleegkundige wordt het moment van terugdraaien bepaald. Daarna wordt goed in de gaten gehouden of beademing in rugligging voldoende is.
• Voor de beademing in buikligging is het nodig om de patiënt dieper in slaap te brengen. Ook wordt extra medicatie gegeven om de buikligging mogelijk te maken. Bij buikligging is het gezicht niet goed te zien. Het hoofd wordt regelmatig naar links of rechts gedraaid.
• De ogen worden behandeld met oogzalf en er worden doorzichtige pleisters op geplakt om beschadigingen aan de ogen te voorkomen.
• Buikligging leidt tot vochtophoping in gezicht en hals, die zwellen dan op. Uw naaste ziet er daarom anders uit dan u gewend bent. Als de patiënt weer op de rug ligt, gaan de zwellingen na een tijdje vanzelf weer weg

Ontwennen van de beademing

Als het weer beter gaat, mag de patiënt weer zelfstandig gaan ademen. De beademingsmachine geeft steeds een beetje minder ondersteuning, om de patiënt te helpen zelf weer te leren ademen. Dit noemen we het ontwennen van de beademing. Hoe lang dit duurt, verschilt per patiënt. Het ontwennen gaat sneller als iemand korter beademd is geweest. Als de patiënt weer helemaal zelfstandig ademt, wordt de beademingsbuis weggehaald. De patiënt kan daarna wat hees zijn. Dit komt door irritatie van de stembanden door de beademingsbuis. Dat gaat meestal binnen een paar dagen weer over.

Versie: 1102970 beademing 2023-08