Aneurysma van de buikaorta en bekkenslagaders

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

U heeft een afspraak voor de operatie van een aneurysma van de aorta. Dit heeft u met uw behandelend chirurg overlegd. Hiervoor zijn verschillende behandelingen mogelijk. In deze folder kunt u lezen hoe de verschillende ingrepen gaan en hoe u zich voorbereidt. Ook krijgt u algemene informatie over de aorta en een aneurysma. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Aorta en aneurysma

De grote lichaamsslagader (aorta) is de centrale slagader die het bloed van het hart naar de buik brengt. Door afsplitsingen wordt het bloed verder verdeeld door het lichaam. Als (een deel van) een slagader, zoals de aorta, in omvang toeneemt tot boven een bepaalde grens, dan heet dat een aneurysma. 

De aorta kan in omvang toenemen. Als de aorta te breed wordt, bestaat de kans dat deze gaat scheuren (ruptuur). Het gevolg is een levensbedreigende bloeding. Het risico op scheuren neemt toe als de diameter van de aorta groter is. 

Behandelingsgrens

Tot de behandelingsgrens is de kans op scheuren heel klein. Voor mannen is de behandelgrens 5,5 centimeter. Voor vrouwen is deze grens 5 centimeter. Is de behandelgrens bereikt? Dan kan een operatie worden uitgevoerd om een scheur te voorkomen. Daarvoor kijkt de arts ook naar de vorm van uw aneurysma. Ook zijn uw leeftijd, lichamelijke en geestelijke conditie van belang. Uw arts bespreekt met u wat de mogelijkheden zijn. 

Mogelijke behandelingen

Er zijn 3 manieren om de aorta te behandelen:

Open aorta operatie 

Bij een open aorta operatie wordt de aorta (en soms de bekkenslagader) vervangen door een kunststof bloedvat. Dit gebeurt via een buikoperatie en heet een broekprothese operatie.

Endovasculaire aorta operatie (EVAR)

Endovasculaire aorta operatie is een stentplaatsing via de liesslagaders. Hierbij wordt aan de binnenzijde een kunststof bloedvat (endoprothese) geplaatst.

Een combinatie van deze 2 technieken

Dit wordt ook wel een hybride ingreep genoemd. Uw behandelend arts zal met u bespreken welke opties voor u mogelijk zijn en wat het beste bij u past. In het algemeen geldt, hoe jonger u bent, hoe meer voordeel u heeft van een open aorta operatie.

Lees meer over deze keuzes via de informatiepagina van de Harteraad of met behulp van deze online keuzehulp.

Open aorta operatie (broekprothese)

U heeft met uw behandelend arts gekozen voor een open aorta operatie (broekprothese).

Uw behandelaar meldt u aan bij de Opnameplanning voor een datum voor de operatie. U krijgt een uitnodiging van de polikliniek Anesthesiologie. Hier krijgt u een gesprek over een algehele narcose en ruggenprik (epiduraal). Ook bespreekt u of u fit genoeg bent voor de operatie.  Mogelijk wordt u ook onderzocht door een cardioloog of longarts.

Op de dag van opname meldt u zich op de afdeling die u in uw oproep heeft meegekregen. U wordt opgenomen in het ziekenhuis. Soms krijgt u aanvullend bloedonderzoek. 

De operatie

De anesthesioloog brengt u onder algehele narcose. Daarna wordt uw buikholte geopend met een snee. De snee loopt vanaf het borstbeen tot aan het schaambeen. Soms is ook een snee in 1 of beide liezen nodig. Hierna wordt de verwijde slagader vervangen door een slagader van kunststof. Dit is de broekprothese. 

Duur van de operatie

De operatie duurt een paar uur.

Na de operatie

Na de operatie gaat u minimaal 1 nacht naar een bewaakte afdeling (medium of intensive care). Als u goed genoeg bent hersteld, gaat u naar de verpleegafdeling voor verder herstel. U heeft een infuus voor vochttoediening. Die heeft u tot u zelf weer voldoende kunt drinken. Ook krijgt u een maagsonde en een urinekatheter. Mogelijk krijgt u ook een (epiduraal) katheter in de rug voor pijnstilling.

Na de operatie mag u meteen onder begeleiding het bed uit. Het is belangrijk om steeds een beetje meer te doen.

Weer naar huis

De gemiddelde opnameduur is 7 dagen. Daarna mag u weer naar huis. Na 6 weken komt u terug op de polikliniek. Heeft u koorts? Is de wond rood of komt er troebel vocht uit? Of voelt u zich ziek? Dan moet u eerder contact opnemen. 

Na een operatie aan de aorta is uw conditie vaak een stuk minder goed. U moet rekening houden met een herstel van 2 tot 3 maanden. Na 1 jaar wordt er een echo gemaakt. Deze echo is om te kijken of de aansluitingen van de prothese nog goed functioneren. Deze echo wordt iedere 5 jaar herhaald.

Mogelijke complicaties

Complicaties kunnen optreden door de conditie van de patiënt, en de algehele narcose in combinatie met de zwaarte van de operatie. 

Mogelijke algemene chirurgische complicaties zijn:

• Een nabloeding 
• Een infectie 
• Wondgenezingsproblemen 
• Een longontsteking 
• Vertraagde maag- en darmlediging

Ook kunnen bij deze operatie de volgende specifieke complicaties ontstaan:

• Doorbloedingsstoornissen van de benen, waardoor mogelijk een bijkomende operatie noodzakelijk is. 
• Doorbloedingsstoornissen van de nieren met het risico van (al dan niet tijdelijke) dialyse. Hierdoor is het mogelijk dat een bijkomende operatie noodzakelijk is. 
• Doorbloedingsstoornissen van de darmen, waardoor mogelijk een bijkomende operatie noodzakelijk is. 
• Bij mannen kunnen na de operatie potentieproblemen of ejaculatieproblemen optreden. 
• Ongeveer 5 procent van de patiënten loopt het risico binnen 30 dagen na de operatie aan de gevolgen ervan te overlijden.

Endovasculaire aorta operatie (EVAR)

U heeft met uw behandelend arts gekozen voor een endovasculaire aorta operatie (EVAR, Endovasculaire Aorta Reparatie). Dit is een stentplaatsing via de liesslagaders.

Uw behandelaar meldt u aan bij de Opnameplanning voor een datum voor de operatie. U krijgt een uitnodiging van de polikliniek Anesthesiologie. Daar krijgt u een gesprek over een algehele narcose en de ruggenprik (epiduraal). Ook bespreekt u of u fit genoeg bent voor de operatie. Mogelijk wordt u ook onderzocht door een cardioloog of longarts.

Op de dag van opname meldt u zich op de afdeling die u in uw oproep heeft meegekregen. U wordt opgenomen in het ziekenhuis. Soms krijgt u aanvullend bloedonderzoek. 

De operatie

De operatie is op de interventiekamer of de operatiekamer op de afdeling Radiologie. Vóór de operatie krijgt u soms een blaaskatheter. U krijgt een snelwerkende en langwerkende verdovingsinjectie in beide liezen. In de liezen worden openingen geprikt.

Na het plaatsen van werkpoorten (sheets) is het mogelijk de endoprothese te plaatsen via de liezen. Soms is het nodig om de armslagader aan te prikken. Het aankleuren van de slagaders gebeurt met contrastmiddel. Dit is een soort kleurstof voor röntgenfoto’s. Vaak zorgt dit voor een warm gevoel in de onderbuik en benen. 

Als de prothese is geplaatst, worden de gaten in de liesslagader dichtgemaakt. Dit gebeurt met een speciale plug. Soms is een extra drukverband nodig. Na de operatie gaat u terug naar de verpleegafdeling en heeft u 2 tot 6 uur bedrust nodig. Daarna mag u onder begeleiding uit bed. Bij goed herstel kunt u de volgende dag naar huis.

Na de operatie

Na 6 weken komt u terug op de polikliniek. Dit is nadat er een nieuwe CT-scan is gemaakt. Hier wordt gecontroleerd of de prothese nog steeds op zijn plek zit en of alles goed is verlopen. Na deze scan wordt u opgeroepen voor controle. Hoe vaak u een controle krijgt, is afhankelijk van het type prothese en de plaatsing.

Mogelijke complicaties

Complicaties kunnen optreden door uw conditie, de algehele narcose in combinatie met de zwaarte van de operatie. Mogelijke complicaties zijn: 

• Nabloeding van de lies waarvoor chirurgisch sluiten (overhechten) noodzakelijk is.
• Doorbloedingsstoornissen van de benen, waardoor mogelijk een bijkomende operatie noodzakelijk is. 
• Doorbloedingsstoornissen van de nieren met het risico van (permanente) dialyse. Hierdoor is het mogelijk dat een bijkomende operatie noodzakelijk is.
• Doorbloedingsstoornissen van de darmen, waardoor mogelijk een bijkomende operatie noodzakelijk is. 
• Lekkage uit een zijtak van de aorta (endoleak) in het oude aneurysma. Hiervoor is soms een nieuwe operatie nodig, waarbij u weer via de liezen wordt geopereerd.

20230055 Aneurysma van de buikaorta en bekkenslagaders 7-12-2023