Röntgenonderzoek van de baarmoeder en eileiders

Afspraak maken

In overleg met uw behandelend specialist besluit u tot een röntgenonderzoek van uw baarmoeder en eileiders, een zogenaamde hysterosalpingografie (HSG). Een HSG is een onderzoek waarbij met een contrastvloeistof de binnenkant van de baarmoederholte en eileiders zichtbaar wordt gemaakt en beoordeeld. Bij de eileiders wordt vooral gekeken naar de doorgankelijkheid ervan. De gynaecoloog of fertiliteitsarts voert het onderzoek uit op de afdeling Radiologie samen met de radiodiagnostisch laborant. 

Tijdens uw menstruatie belt u met de polikliniek Gynaecologie  om een afspraak te maken voor de HSG. Het maken van een HSG is mogelijk na uw menstruatie en voor uw eisprong (meestal tussen dag 8 en 12 van uw menstruatiecyclus, gerekend vanaf de eerste dag van de menstruatie).

Als u allergisch (overgevoelig) bent voor bepaalde geneesmiddelen, zoals latex of jodium, meldt u dit dan vóór het onderzoek aan uw behandelend arts en de afdeling Radiologie.

Voorbereiding

Op de dag van uw afspraak neemt u ongeveer 2 uur voor het onderzoek 500 mg Naproxen of 400 mg Ibuprofen met water in. Dit middel vermindert baarmoederkrampen tijdens het onderzoek. Het is verkrijgbaar bij drogist of apotheek. Daarnaast kan het zijn dat de arts u antibiotica heeft voorgeschreven. Neem deze medicijnen in op het afgesproken tijdstip. U kunt de dag van de HSG gewoon eten en drinken en uw eventuele eigen medicijnen volgens voorschrift innemen.

Het onderzoek verloopt gemakkelijker als uw blaas niet helemaal leeg is. Wij vragen u daarom het laatste uur voor het onderzoek niet meer te plassen. Na het onderzoek kunt u buikpijn krijgen. Daarom raden wij u aan iemand mee te nemen die u na afloop naar huis begeleidt.

Onderzoek

Op de afgesproken tijd meldt u zich bij de balie van de afdeling Radiologie, waarna u plaatsneemt in de wachtkamer. De laborant roept u op en begeleidt u naar de kleedkamer. Hier ontdoet u zich van uw onderkleding (broek/rok en ondergoed). De laborant vraagt of u overgevoelig bent voor jodium of latex.

Daarna neemt u plaats op de onderzoekstafel. Uw partner mag bij het onderzoek aanwezig zijn. U komt met uw benen in beensteunen te liggen. Vervolgens brengt de gynaecoloog of fertiliteitsarts een spreider (speculum of ‘eendenbek’) in de schede (vagina) in. Daarna wordt de baarmoederhals met een jodiumoplossing gereinigd en wordt een dun slangetje in de baarmoeder ingebracht. Vaak wordt hiervoor ook een klemmetje op de baarmoedermond geplaatst. Het speculum wordt vervolgens verwijderd en via het slangetje wordt contrastvloeistof in de baarmoeder gespoten. Het plaatsen van het slangetje en het spuiten van het contrastmiddel kan wat pijnlijk zijn.

Door het inspuiten van de contrastvloeistof worden de baarmoederholte en de eileiders zichtbaar gemaakt met behulp van röntgenbeelden. Van deze beelden worden meerdere opnames gemaakt door de röntgenlaborant. Tegelijkertijd bekijkt de gynaecoloog of fertiliteitsarts het röntgenbeeld van baarmoeder en eileiders. De radioloog maakt een verslag van de beelden. Na het onderzoek worden het slangetje en het klemmetje verwijderd. U kunt zich dan weer aankleden. De (eerste) bevindingen worden direct aansluitend met u besproken. Het verdere beleid en eventuele consequenties van de bevindingen worden poliklinisch met u besproken. 

Na het onderzoek

Het onderzoek duurt ongeveer 15 minuten. U mag na afloop van het onderzoek direct weer naar huis. Het is prettig wanneer iemand u naar huis kan begeleiden. De eerste uren na de HSG kunt u buikpijn krijgen. Ook kunt u een geringe temperatuursverhoging hebben. Soms treedt bloedverlies uit de vagina op. Verder kan de vaginale afscheiding door het gebruik van jodium en contrastvloeistof er anders uitzien dan u gewend bent.

Controlefoto

In sommige gevallen zal er geadviseerd worden om een controlefoto te maken de dag na de HSG. Dit gebeurt ook op de afdeling Radiologie. U krijgt hiervoor een afspraak. Er wordt dan een foto gemaakt van het kleine bekken. Hiervoor worden geen instrumenten meer ingebracht. Het maken van de opname is pijnloos. Deze foto zegt iets over verklevingen rond de eileiders. 

Nazorg

De definitieve uitslag van het onderzoek krijgt u ongeveer 2 weken na het onderzoek van de gynaecoloog of fertiliteitsarts. Vaak is er al een resultatengesprek gepland. Mocht dit niet het geval zijn dan kunt u hiervoor zelf bellen met de polikliniek Gynaecologie. De risico’s van een HSG zijn gering. Er kan soms vanuit de baarmoederhals een infectie in de baarmoeder komen. Dit uit zich door koorts (hoger dan 38°C) en buikpijn. Eventueel blijft u ook enkele dagen na het onderzoek nog last houden van een afwijkende vaginale afscheiding. Als u dergelijke klachten heeft, neemt u dan contact op met de polikliniek Gynaecologie.

Versie: 12 februari 2020