Kanker van de schaamlippen (behandeling)

Voorbereiding

In overleg met uw behandelend arts heeft u een afspraak op de polikliniek Gynaecologie vanwege een aandoening aan de vulva, met verdenking op kanker van de schaamlippen. De aandoening wordt ook wel vulvakanker genoemd. De eerste klachten kunnen bestaan uit langdurige jeuk, branderigheid of irritatie en pijn van de schaamlippen, vooral tijdens en na het plassen. Soms is een zwelling voelbaar en treedt bloedverlies op. Vaak bestaan de jeuk en irritatie (achteraf gezien) al jaren. Meestal treden de klachten pas op na het 70e levensjaar.

De gynaecoloog vraagt naar uw klachten, wanneer ze optreden en wat de gevolgen zijn voor uw dagelijks leven. Dan volgt een gynaecologisch onderzoek van de schaamlippen en de schede. Hierbij gebruikt de gynaecoloog ook een spreider (speculum) om de schede open te houden.

Daarna doet de gynaecoloog een inwendig onderzoek en voelt vaak in beide liezen om eventuele uitzaaiingen in de liesklieren op het spoor te komen. 

Extra onderzoek

Bij vermoeden op kanker van de schaamlippen neemt de gynaecoloog van een afwijkend gedeelte een klein stukje weefsel (biopt) af. U krijgt daarvoor plaatselijk een verdoving met een prik; deze prik kan even pijnlijk zijn, maar het biopt afnemen voelt u doorgaans niet. Het kan zijn dat vooraf een foto van de afwijking gemaakt.
Het stukje weefsel (biopt) gaat naar het laboratorium voor microscopisch onderzoek. De uitslag van het weefselonderzoek is meestal binnen 2 weken bekend. Daarna krijgt u een nieuwe afspraak voor het bespreken van de diagnose en de behandeling.

Behandeling

Wanneer bij u sprake is van kanker van de schaamlippen (vulvakanker), verwijst de gynaecoloog u voor behandeling naar het UMCG, het academisch ziekenhuis in Groningen. Omdat vulvakanker relatief weinig voorkomt, is afgesproken dat de behandeling van patiënten uit het noorden van het land plaatsvindt in het UMCG, zodat op 1 plaats deskundigheid gewaarborgd is.

De behandeling bestaat meestal uit een operatie of uit bestraling, al dan niet gecombineerd met chemotherapie. Afhankelijk van de agressiviteit van de kanker vindt eventueel een combinatiebehandeling plaats. Bij een grote kanker van de vulva adviseert de gynaecoloog soms als eerste behandeling bestraling in combinatie met chemotherapie. Dan zal er geen operatie plaatsvinden. Bestraling is soms ook de eerste keuze van behandeling als uw conditie een operatie niet toelaat.

Nabehandeling

Als er uitzaaiingen in de lymfeklieren zijn, kan nog aanvullend bestraling nodig zijn. De bestraling start ongeveer 4 tot 6 weken na de operatie en duurt veelal 4 weken.

Nazorg

Omdat de behandeling via het UMCG verloopt, vinden ook de nacontroles in dit ziekenhuis plaats.

Beloop

Vulvakanker is een goed behandelbare ziekte als die in een vroeg stadium wordt ontdekt. Dat wil zeggen: als er een kleine afwijking bestaat zonder uitzaaiingen in de lymfklieren van de lies. In dit stadium van vulvakanker is genezing mogelijk bij 80 tot 90 % van de vrouwen. Zelfs als er - weinig - uitzaaiingen zijn, bijvoorbeeld in een klein gedeelte van 1 of 2 lymfeklieren, is genezing nog steeds bij 60 tot 70% van de vrouwen mogelijk.

Bij ongeveer 20% van de vrouwen met vulvakanker kan op dezelfde plaats kanker terugkomen, of zelfs na lange tijd weer opnieuw ontstaan. Als de aandoening op tijd wordt ontdekt, is opnieuw genezing door een operatie mogelijk.

Versie: 12 februari 2020