Pijn bij het vrijen

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

Pijn bij het vrijen komt regelmatig voor. Het medische woord is dyspareunie. Om hiermee om te gaan, is het belangrijk om kennis te hebben over seksualiteit. Ook is het nodig om de seksuele problemen met elkaar te bespreken. Als het nodig is, kan een seksueel psycholoog u hiermee helpen. In deze folder leest u er meer over. 

Wat is dyspareunie?

Dyspareunie is een ander woord voor pijn bij vrijen. Er zijn verschillende oorzaken voor dyspareunie. Een vaginale schimmelinfectie kan bijvoorbeeld pijn geven. Een ander voorbeeld is een huidaandoening. De gynaecoloog kan dit onderzoeken en als het nodig is behandelen met zalf. Soms denkt een andere specialist mee, zoals een dermatoloog. 

Vicieuze cirkel

Als er geen duidelijke oorzaak wordt gevonden, kan een situatie ontstaan waar u moeilijk uitkomt. De pijn gaat niet weg en zorgt weer voor nieuwe pijn. Deze situatie heet een vicieuze cirkel en gaat zo: 

Deze tips kunnen helpen om uit de situatie te komen:

• Spreek een pijnverbod tijdens de seks af. Pijnvrij vrijen is erg belangrijk.
• Het pijnlijke gebied kan ingesmeerd/gemasseerd worden met zalf. Gebruik hiervoor een basiszalf met vaseline.
• Leer om de bekkenbodemspieren te ontspannen. Dit kan met hulp van een gecertificeerde bekkenbodemfysiotherapeut.
• Overleg of u kan worden doorverwezen naar een seksueel psycholoog. 

Kennis van seksualiteit, anatomie en werking geslachtsorganen

Om pijn bij het vrijen op te lossen, is het belangrijk om kennis te hebben over seksualiteit, anatomie en hoe de geslachtsorganen werken. Hieronder staat alvast wat informatie.

Stimulatie van de clitoris

Sommige mensen (zowel mannen als vrouwen) zijn onbekend met de vrouwelijke anatomie. Ze kennen de locatie, vorm en grootte van de clitoris niet. Vrouwen kunnen meestal alleen een orgasme krijgen door aanraking van de clitoris en niet door penetratie alleen. 

Om vrijen en penetratie plezierig en zonder pijn te laten verlopen, is seksuele opwinding nodig. Voldoende vochtigheid en zwelling van schaamlippen en clitoris zijn hiervoor nodig.

Mythen en vooroordelen

Het is belangrijk om te beseffen dat ideeën over ‘normale’ manieren van seks niet altijd echt zijn. Voorbeelden zijn:

• Seks moet altijd spontaan zijn. 
• Seks zonder penetratie is geen echte seks. 
• Een man heeft altijd zin. 
• Hoe langer een man het volhoudt, hoe beter de prestatie is. 
• Minimaal 2 keer seks per week.
• Het orgasme moet tegelijkertijd zijn.
• Masturberen doe je niet als je een vaste relatie hebt. 

Het is belangrijk om deze onderwerpen met uw partner bespreken. Hier kan ook naar gevraagd worden bij de gynaecoloog tijdens het consult.

Pijn en vermijding

Nadenken over een falende erectie, pijn of andere problemen kan voor angst-, schaamte- of schuldgevoelens zorgen. Hierdoor kan seksuele toenadering worden vermeden. 

De seksuele opwinding wordt niet meer actief opgezocht en vermindert vanzelf. Zo ontstaat een ‘vicieuze cirkel’ die het seksuele probleem in stand houdt. 

Bij vrouwen wordt vaak een vicieuze cirkel in stand gehouden doordat de vrouw, ondanks pijn, penetratie blijft hebben.

Overactiviteit van de spieren van de bekkenbodem, onvoldoende vochtigheid en pijn blijven bestaan. De alertheid en angst voor pijn blijven ondertussen bestaan. 

Psychische problemen

Seksuele klachten kunnen zowel oorzaak als gevolg zijn van psychische problemen. Ze kunnen de problemen ook in stand houden. Heeft u zowel psychische als seksuele problemen? Dan worden meestal eerst de psychische problemen behandeld. Soms is de behandeling van psychische en emotionele klachten tegelijk.

Negatieve seksuele ervaring

Een slechte, seksuele ervaring in het verleden kan bij vrouwen zorgen voor een lichamelijke reactie en klachten bij vrijen. Dit heet een negatieve seksuele ervaring. Voor verbetering van de klachten is het verstandig om hier met professionele hulp over te praten. Dat doet u met een psycholoog seksuoloog.

Partner en relatieproblemen

• Bestaan de seksuele problemen vooral bij seksueel contact met de partner? Dan is het verstandig deze bij de behandeling te betrekken. Met de juiste uitleg en informatie kan de partner zelf bijdragen aan de oorzaak van de klachten.
• Seksuele klachten en relatieproblemen komen vaak tegelijk voor. Oorzaak en gevolg worden vooral in heteroseksuele relaties nogal eens verschillend opgevat. Vooral vrouwen vinden dat seks pas kan verbeteren als de relatie verbetert. Mannen menen nogal eens dat de relatie verbetert zodra de seks verbetert.

Oorzaken van veranderende seksualiteit

Seksualiteit kan veranderen als de verliefdheid in een relatie voorbij is. Ook kan het verschil in wensen een oorzaak zijn. Bij andere mensen wordt het leven in beslag genomen door werk. Daarnaast kan het proberen zwanger te worden of het hebben van kinderen de seksualiteit laten veranderen. Stress ten gevolge van werk, relatieproblemen of financiële problemen kunnen ook zorgen voor verminderde zin of problemen met opwinding. 

Wat uw situatie ook is: probeer het gesprek aan te gaan. Neem als koppel de tijd voor elkaar. En, heel belangrijk: bespreek elkaars wensen en grenzen.

Hulp nodig?

Neem contact op met de poli gynaecologie in het Martini ziekenhuis of met uw huisarts.

Versie: 20200083 08-2023 Pijn bij het vrijen