Patella luxatie

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

Uw knieschijf is uit de kom geweest. Dit heet een patella luxatie. In deze folder leest u over de behandeling van een patella luxatie en krijgt u oefeningen om de kracht in uw knie te herstellen. Deze informatie is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

Wat is een patella luxatie?

Bij een patella luxatie is uw knieschijf (patella) uit de kom (luxatie). Dit kan gebeuren door een ongeluk (bijvoorbeeld in het verkeer of tijdens het sporten). Het kan ook zomaar gebeuren. Bij een patella luxatie is de knieschijf meestal naar de buitenkant van de knie uit de kom geweest. Soms gaat de luxatie zomaar weer weg. Het kan ook dat de knieschijf moet worden teruggeduwd. Dan is er vaak schade aan de kniebanden van de binnenkant van de knie. 

Om de knieschijf zitten kniebanden. Kniebanden zorgen voor stabiliteit. Bij een patella luxatie  komt de knieschijf aan de buitenkant van de knie te staan. Hierdoor scheuren de banden of de rekken de banden op. Uw knie kan dan opzwellen en pijnlijk voelen. Het voelt dan ook erg instabiel. Er wordt altijd een röntgenfoto gemaakt om een botbreuk uit te sluiten.

De behandeling

De eerste week krijgt u op de SEH een spalk die uw knie gestrekt houdt. Na 1 week krijgt u een kniebrace op de gipskamer. De kniebrace is een elastische dikke kous met een stevige band die ervoor zorgt dat uw knieschijf op zijn plek blijft. De kniebrace zorgt ervoor dat uw knie niet weer ontwricht raakt als u uw been beweegt. Met de kniebrace om kunt u weer buigen en strekken. Met een kniebrace mag u voorzichtig lopen, met krukken als u dat veiliger vindt. U draagt de brace het best 24 uur per dag. In overleg met uw arts of gipsverbandmeester mag u de brace afdoen als u gaat douchen. Zorg er dan wel voor dat uw knie gestrekt blijft.

Duur van de behandeling

U draagt de kniebrace 5 weken. Na die 5 weken gaat u voor controle naar uw arts. Tijdens deze controle wordt er gekeken hoe het met uw knie gaat en of u nog extra revalidatie nodig heeft. Als u revalidatie nodig heeft, kan dit een paar maanden duren.

Belangrijke adviezen

Bij een patella luxatie en tijdens het herstel ervan, houdt u rekening met een paar zaken:

• Als de zwelling om uw knie erger wordt, houdt u uw been omhoog. Daarbij is uw enkel hoger dan uw knie en uw knie hoger dan uw heup.
• U moet goed oppassen met draaibewegingen van uw knie.

Oefeningen

Een belangrijke bovenbeenspier is de quadriceps. Deze spier is met een pees verbonden aan de knieschijf. De quadriceps moet sterk zijn om de knieschijf op zijn plek te houden. De oefeningen hieronder zorgen ervoor dat de quadriceps en het deel van de spier aan de binnenkant van het been sterker worden.

Oefening 1 Knieschijf aanspannen

• U zit of ligt met uw knie gestrekt, u ontspant uw bovenbeen.
• Span uw bovenbeenspier 5 seconden aan. Daarbij beweegt u uw knieschijf omhoog. Uw been blijft gestrekt.
• Deze oefening doet u 3 of 4 keer per dag. U herhaalt de beweging 10 keer, dan pauzeert u 10 seconden. Dat doet u 10 keer. 

Oefening 2 Knie strekken

• U zit of ligt met uw geblesseerde been gestrekt.
• U legt een kussen onder de knie, waardoor de knie licht gebogen is.
• Vanuit die houding strekt u uw knie helemaal. Dit houdt u 5 seconden vast.
• Daarna buigt u de knie weer.
• Deze oefening doet u 3 of 4 keer per dag. U herhaalt de beweging 10 keer, dan pauzeert u 10 seconden. Dat doet u 10 keer. 

Oefening 3 Been gestrekt omhoog tillen

• U ligt op uw rug. Uw been dat niet geblesseerd is, houdt u gebogen. Het geblesseerde been houdt u  gestrekt.
• Til het geblesseerde been gestrekt op en houdt het ongeveer 30 centimeter van de ondergrond. Dat houdt u 10 seconden vast.
• Leg het been daarna langzaam gestrekt neer.
• Tijdens de oefeningen mag het geblesseerde been niet worden gebogen.
• Deze oefening doet u 3 of 4 keer per dag. U herhaalt de beweging 10 keer. 

Als u hulp bij de oefeningen nodig heeft, kunt u contact opnemen met een fysiotherapeut. Als de behandeling met de brace klaar is, kunt u samen met de arts beslissen of u nog meer revalidatie nodig heeft. 

Klachten en complicaties

U neemt bij 1 of meer van onderstaande klachten contact met ons op:

• De brace past niet meer of geeft geen steun meer.
• De zwelling van uw knie wordt erger.
• U heeft het gevoel dat uw knieschijf weer uit de kom is geschoten.
• U krijgt last van pijn die er eerder niet was.

00058: Patellaluxatie 2023-08