Herniaoperatie

Algemeen

• Neem altijd een geldig legitimatiebewijs mee (rijbewijs, paspoort of identiteitsbewijs).
• Heeft u een zorgverzekering in het buitenland? Neem dan ook uw verzekeringspapieren mee.
• Kunt u om dringende redenen niet komen voor de operatie of het onderzoek? Bel dan met de polikliniek of afdeling.
• Uw persoonlijke medische gegevens en afspraken bekijken? Dat kan in ons digitale patiëntenportaal Mijn Martini. U kunt met uw DigiD inloggen via www.martiniziekenhuis.nl/mijnmartini.

Inleiding

In overleg met uw arts heeft u een afspraak gemaakt voor een herniaoperatie. U wacht nu op een oproep. We proberen u zo snel mogelijk te laten weten wanneer u wordt opgenomen. Meestal gebeurt het een week voor de operatie aan, maar dat lukt niet altijd.

In deze folder vindt u informatie over de operatie en de herstelperiode. Daarnaast leest u over richtlijnen en adviezen voor een snel herstel. Deze folder is een aanvulling op het gesprek met uw arts.

De Wervelkolom

De wervelkolom bestaat uit:

• 7 halswervels
• 12 borstwervels
• 5 lendewervels 
• het heiligbeen
• het staartbeen
• achterzijde wervellichaam
• zenuwwortel
• uitpuiling
• tussenwervelschijf

Wat is een hernia

Een hernia is een uitstulping van de tussenwervelschijf. Tussen elke 2 wervels in de wervelkolom zit een tussenwervelschijf. Een tussenwervelschijf bestaat uit een stevig omhulsel met een zachte kern.

Als het omhulsel een zwakke plek heeft, dan kan de zachte kern erdoor naar buiten puilen. Deze uitpuiling noemen we een hernia. De hernia kan een zenuwwortel beklemmen waardoor pijnklachten in het been ontstaan, eventueel met uitvalsverschijnselen van de zenuw (doof gevoel, minder kracht in het been). Dit ontstaat meestal tussen de vierde en de vijfde lendenwervel of tussen de vijfde lendenwervel en het heiligbeen.

Bij de herniaoperatie wordt het uitpuilende weefsel verwijderd, zodat de beknelde zenuwwortel weer vrij komt te liggen.

Oorzaak

Uit onderzoek is gebleken dat roken slijtage van de tussenwervelschijven kan versnellen, wat een ongunstige invloed heeft op de wervelkolom.

Voorbereiding op de operatie

Voordat u in het ziekenhuis wordt opgenomen, krijgt u eerst een oproep voor het preoperatieve spreekuur. Meer informatie hierover vindt u in de brochure Anesthesie en preoperatief spreekuur.

Nuchter zijn

U moet nuchter zijn voor de operatie. In de brochure Anesthesie en preoperatief spreekuur leest u wat dit voor u betekent.

Dit neemt u mee naar het ziekenhuis

• Nachtkleding.
• Toiletartikelen.
• De medicijnen die u gebruikt, in de originele verpakking.
• Makkelijk zittende kleding.
• Schoenen waarop u goed kunt lopen.
• Hulpmiddelen zoals een rollator of stok, als u die gebruikt.
• Iets om te ontspannen, zoals een boek, een e-reader, een koptelefoon of oortjes (voor het multimediascherm waarop u televisie kunt kijken).

Dag van opname

• Bij binnenkomst in het ziekenhuis meldt u zich bij de receptie in de centrale hal. Een gastvrouw begeleidt u naar de verpleegafdeling. De verpleegkundige van de afdeling bereidt u voor op de operatie. Als u vragen heeft, kunt u die aan de verpleegkundige stellen. 
• De fysiotherapeut komt bij u langs voor een intakegesprek en voor instructies. 
• Tijdens de operatie mag u geen sieraden, make-up of een gebitsprothese dragen. Daarnaast mag u geen nagellak dragen. Wanneer u kunstnagels draagt, verwijdert u dan van iedere hand 1 kunstnagel.

Het verloop van de herniaoperatie

Om een hernia te opereren, worden in het Martini Ziekenhuis twee methodes gebruikt: de micro-herniaoperatie en de MTD-methode (Micro Tube Discectomie). De MTD-methode heeft een paar voordelen: u heeft minder wondpijn, u bent snel weer op de been en u heeft later minder littekenweefsel. Niet iedereen wordt geholpen met de MTD-methode. De neurochirurg bespreekt met u welke operatietechniek bij u past.

Micro-herniaoperatie

Bij de micro-herniaoperatie ligt u op uw buik op de operatietafel. U krijgt een ruggenprik of algehele narcose. Meestal begint de operatie met een röntgenfoto om de exacte positie van uw hernia te vinden.

De chirurg maakt een snee van ongeveer 5 centimeter links of rechts van de uitsteeksels. Daarna maakt de chirurg aan een kant de rugspieren los, waardoor de wervelkolom zichtbaar wordt. De chirurg neemt dan de oorzaak van de zenuwbeknelling (hernia, verdikt bot, littekenweefsel) weg. 

Als de tussenwervelschijf zwak is, wordt de zachte kern verwijderd. Daarna sluit de chirurg de wond met hechtingen of hechtpleisters. Als dat nodig is blijft er een slangetje (een drain) achter voor het afvoeren van wondvocht.

De operatie duurt meestal 1 uur. Na de operatie wordt u weer op uw rug gelegd en naar de uitslaapkamer gebracht.

MTD-methode

MTD staat voor Micro Tube Discectomie. Dit betekent dat de chirurg de operatie uitvoert via een klein buisje (micro tube). Hierdoor is het wondje van de operatie kleiner. Ook bij deze operatie krijgt u een ruggenprik of algehele narcose. Bij de MTD-methode hoeft de chirurg de rugspieren niet los te maken van de wervelkolom, zoals wel gebeurt bij de micro-herniaoperatie. De chirurg haalt de oorzaak van de zenuwbeknelling (hernia, verdikt bot, littekenweefsel) tijdens de operatie weg. Als de tussenwervelschijf zwak is, wordt ook bij deze methode de zachte kern weggehaald.

De operatie duurt ongeveer 1 uur. Na de operatie wordt u weer op uw rug gelegd en naar de uitslaapkamer gebracht.

Complicaties en risico’s

Bij elke operatie is er kans op complicaties. Uw behandelend arts heeft dit met u besproken. Heeft u hier nog vragen over, dan kunt u die stellen aan de arts. De kans op onderstaande problemen is erg klein, maar wel aanwezig. Daarom zetten wij ze hieronder kort voor u op een rijtje.

Doof gevoel, verlies van kracht

Dit wordt meestal veroorzaakt doordat de zenuw geïrriteerd is tijdens de operatie en daardoor wat gezwollen raakt. Het dove gevoel en verlies aan kracht gaan meestal na een paar weken tot maanden vanzelf over. Bij sommige mensen duurt het 1 jaar en bij 2 procent van de mensen herstelt het niet.

Nabloeding

Een nabloeding komt zelden voor. Soms kan er als gevolg van een nabloeding druk op de zenuwen ontstaan. Hierdoor kunt u pijn, tintelingen, een doof gevoel of verlies van kracht in uw been ervaren.

Wondproblemen

Op verschillende plaatsen kunnen wondproblemen ontstaan:

• Door een infectie van de wond, als het litteken niet goed geneest.
• Door een infectie van de tussenwervelruimte of wervel. Dit komt zeer zelden voor.
• Door het loslaten van de wondranden. Dit kan leiden tot een beginnende infectie.
• Door lekkage van hersenvocht. Dit gebeurt bij een klein deel van de geopereerde patiënten, meestal bij patiënten die al eens eerder een herniaoperatie hebben gehad.

Instabiliteit van de wervels

Na de operatie kan er een beetje speling ontstaan tussen de wervels. Het is ook mogelijk dat de hoogte tussen de wervels afneemt, waardoor u weer last krijgt van uw rug of been. Dit komt bij ongeveer 5 procent van de patiënten voor.

Toename last rug of been

U kunt weer last krijgen van uw rug of been. Dit kan door:

• Meer druk op de gewrichtjes tussen de wervels. Hierdoor kunt u in de eerste 3 tot 6 maanden meer last in de rug hebben. Dit gaat in dezelfde periode ook weer over.
• Een nieuwe hernia. De kans hierop is ongeveer 4 tot 5 procent.

Na de operatie

De operatie duurt ongeveer 1 uur. Na de operatie verblijft u een poosje op de uitslaapkamer. Daar wordt uw contactpersoon gebeld. Zodra u wakker wordt en uw toestand het toelaat, gaat u terug naar de verpleegafdeling. De afdelingsverpleegkundige belt met uw contactpersoon om te zeggen dat u weer terug bent op de verpleegafdeling.

Als u terug bent op de afdeling, mag u de hoofdsteun van uw bed een klein stukje omhoog zetten (maximaal 30 graden). U mag zelf uw knieën optrekken, als u op uw rug ligt. Ook mag u op uw linker- of rechterzijde draaien. De verpleegkundige helpt u daarbij als dat nodig is.

Als uw toestand het toelaat, mag u twee uur na de ingreep onder verpleegkundige begeleiding even uit bed om bijvoorbeeld naar het toilet te gaan. De verpleegkundige controleert regelmatig of u uw benen goed kunt bewegen en of het gevoel goed is. Als u pijn heeft, kunt u hiervoor pijnstillers krijgen. Bij misselijkheid kunt u daar ook medicatie voor krijgen. Als u niet misselijk bent, mag u weer eten en drinken.

De dag na de operatie worden het infuus en de eventuele drain verwijderd. De wond wordt gecontroleerd en u krijgt een waterdichte pleister op de wond. De arts of verpleegkundig specialist komt bij u langs. Ook de fysiotherapeut komt langs en bespreekt met u nog een keer de leefregels. Ook wordt beoordeeld of u naar huis mag.

Meestal mag u de dag na de operatie weer naar huis. De apothekersassistent komt voordat u naar huis gaat bij u langs om veranderingen in uw medicijngebruik met u te bespreken. U krijgt pijnstillers mee naar huis die u thuis een tijdje kunt gebruiken. Als u nog klachten heeft, blijft u soms nog 1 tot 2 dagen langer in het ziekenhuis.

In de dagen die volgen mag u steeds een beetje meer doen. Het is belangrijk dat u goed in de gaten houdt dat u het rustig opbouwt. Als u te snel weer van alles doet, dan kunt u erg moe worden en pijn in uw rug en benen krijgen. 

Pijn

Na de operatie kunt u nog pijn hebben. Dit kan veroorzaakt worden door:

• Wondpijn wordt veroorzaakt door de wond die tijdens de operatie is ontstaan.
• Pijn vanuit de spieren en gewrichten.
• Zenuwpijn wordt veroorzaakt doordat de zenuw lange tijd bekneld is geweest door de uitpuilende hernia. De hernia is dan wel verwijderd, maar de zenuw is nog geïrriteerd. Door te lopen en te oefenen kan de zenuw weer irriteren en dezelfde klachten geven als voor de operatie. De klachten zullen minder heftig zijn dan voor de operatie. Ze kunnen ook de tweede of derde dag na de operatie optreden, omdat u dan wat meer gaat doen.

Pijnklachten na de operatie zijn niet ongewoon. Vaak merkt u zelf of het om spierpijn of zenuwpijn gaat. Spierpijn is niet meteen een reden om het rustiger aan te doen, dit herstelt vanzelf. Bij zenuwpijn kunt u beter rust nemen, zodat de zenuw kan herstellen.

Wij raden u aan lopen, liggen en zitten regelmatig af te wisselen. De grootste belasting voor de rug vormt het zitten.

Ontslag uit het ziekenhuis

U mag niet zelf naar huis rijden. Zorg er daarom voor dat iemand u ophaalt uit het ziekenhuis. Het is verstandig om na elk half uur rijden even te stoppen en een stukje te lopen. Dit is goed om de druk op uw rug te voorkomen.

Op de dag dat u naar huis mag, heeft de secretaresse al een controleafspraak bij de neurochirurg of verpleegkundig specialist voor u gemaakt. Deze afspraak is meestal 6 weken na de operatie. De neurochirurg of verpleegkundig specialist stelt uw huisarts per brief op de hoogte van het verloop van de operatie.

Tijdens de controleafspraak bekijkt de arts of de verpleegkundig specialist het resultaat van de operatie. Meestal hoort u dan ook of u weer meer mag doen. Of u weer mag gaan werken, hangt af van het werk dat u doet.

De herstelperiode

Als u naar huis gaat, bent u nog niet volledig hersteld. De eerste paar dagen thuis kunnen tegenvallen. Ongemerkt doet u misschien al te veel en hier reageert uw lichaam op. Houdt u daarom de eerste weken na de operatie rekening met pijn en vermoeidheid. U leert zelf aan te voelen wat uw rug kan hebben.

Hechtingen

Meestal gebruikt de neurochirurg een lijmlaagje om de wond te dichten. Dat laat na ongeveer 5 dagen vanzelf los. Onderhuidse hechtingen lossen vanzelf op. Als u hechtingen heeft, laat u die na 7 dagen door uw huisarts verwijderen. Soms gebruikt de neurochirurg hechtpleisters (steristrips) om de wond te hechten. Deze pleisters kunt u 7 dagen na de operatie zelf verwijderen.

Fysiotherapie na ontslag

Als u na de operatie fysiotherapie krijgt, dan overlegt de fysiotherapeut dat met u. De behandeling vindt dan plaats bij u thuis. 

Resultaat

In het algemeen is 80 tot 90 procent van de patiënten na een herniaoperatie tevreden met het resultaat. Het risico op een nieuwe hernia op dezelfde plaats en aan dezelfde kant is ongeveer 5 procent. Het is technisch onmogelijk om het tussenwervelschijfmateriaal helemaal te verwijderen.

Contact opnemen

Heeft u last van 1 van de volgende symptomen, neemt u dan onmiddellijk contact op met uw huisarts. De symptomen komen bijna nooit voor.

• Onhoudbare pijn in rug of been.
• Abnormale zwelling van de wond.
• Een opengesprongen wond.
• Pus uit de wond.
• Hoge koorts.
• Toenemend krachtsverlies aan 1 of beide benen.
• Verschijnselen van incontinentie.

Adviezen voor thuis

Hier leest u een paar algemene leefregels voor na een hernia-operatie. Deze zijn bedoeld voor de eerste 6 weken na de operatie. 

• Wissel regelmatig van houding.
• Ga regelmatig even liggen overdag.
• Vermijd langdurige belasting van de rug.
• Blijf niet te lang in een houding zitten, maar bouw langzaam op.
• Vermijd te veel draaien, zoals voorover buigen en omdraaien.
• Doe steeds een beetje meer in en om het huis en let daarbij op dat het niet te zwaar is.
• Beweeg rustig.
• Douchen mag, maar de eerste 3 weken mag u niet zwemmen.
• U mag weer naar uw werk, maar pas na de controleafspraak. Het hangt ook af van het werk dat u doet.  
• Zelf autorijden mag pas weer na de controleafspraak.
• Als u thuis een hometrainer heeft, dan kunt u met fietsen op dit apparaat beginnen. Hierbij hebt u geen last van schokken en kan er niets onverwachts gebeuren.
• Doe geen fitness of krachttraining met toestellen.
• Vermijd schokken zoals bij hardlopen of joggen.

Versie: V1 619880 Herniaoperatie