Bekkenbodemklachten

Voorbereiding

In overleg met uw huisarts heeft u een afspraak gemaakt op de polikliniek Gynaecologie voor de behandeling van bekkenbodemproblemen.

• Voor de eerste afspraak ontvangt u een digitale vragenlijst via de mail. Wilt u deze graag voor de eerste afspraak ingevuld naar ons terugsturen?
• Wanneer er sprake is van ongewild urineverlies krijgt u bij de afspraakbevestiging ook mictielijsten (plaslijsten) opgestuurd. 

Wat zijn bekkenbodemklachten?

De bekkenbodem is een laag sterke spieren die werkt als een elastiek. Dat elastiek kan te slap zijn, beschadigd raken of juist te strak gespannen staan. Door een verzwakte bekkenbodem kan een verzakking (van blaas, baarmoeder of darm) ontstaan en incontinentie (ongewild verlies van urine of ontlasting). Ook kunnen seksuele problemen optreden. Een te gespannen bekkenbodem kan eveneens problemen geven bij seksualiteit. Daarnaast geeft een gespannen bekkenbodem klachten als moeilijk en veelvuldig plassen, blaasontstekingen en problemen met de ontlasting.

Bekkenbodemklachten komen vaak voor, maar er wordt weinig over gepraat. Veel vrouwen vinden het lastig om problemen met plassen, de ontlasting of vrijen te bespreken, of denken dat er niets aan te doen is. Bekkenbodemklachten zijn vaak goed te behandelen. Bespreekt u daarom uw klachten met de arts, ook al vindt u dat moeilijk of schaamt u zich ervoor.

Eerste bezoek

De gynaecoloog vraagt u naar uw klachten, wanneer ze optreden en wat de gevolgen zijn voor uw dagelijks leven. De gynaecoloog stelt ook vragen over uw algemene gezondheid. Vertel over uw klachten in uw eigen woorden. Vertel het ook aan de gynaecoloog als u nog nooit seksueel contact heeft gehad, zodat de arts daar rekening mee kan houden bij het onderzoek. Ook nare (seksuele) ervaringen uit het verleden zijn van belang.

De gynaecoloog doet ook een gynaecologisch onderzoek via de schede (vagina) en gebruikt hierbij een spreider (speculum) om de schede open te houden. Zo kan de baarmoedermond en/of de top van de schede onderzocht worden. Als u dat wilt, kunt u met een spiegel meekijken. Vaak vraagt de gynaecoloog eerst of u wilt persen. Soms is dan al een verzakking te zien.

Daarna volgt nog een inwendig onderzoek. Hierbij brengt de gynaecoloog 1 of 2 vingers in de schede en tast zo uw bekkenbodem, de baarmoeder en eierstokken af (vaginaal toucher). De gynaecoloog kan ook met de vinger via de sluitspier (anus) in de dikke darm of rectum voelen (rectaal toucher). Hiermee beoordeelt de arts de achterwand van de schede en de sluitspier. Soms volgt aanvullend onderzoek, zoals een echoscopie, cystoscopie of gespecialiseerde röntgenfoto’s. Zo nodig krijgt u hiervoor nieuwe afspraken.

Aanvullend

De gynaecoloog vraagt eventueel andere specialisten uw klachten mee te beoordelen of u aanvullend te behandelen. Met welke hulpverleners u te maken krijgt, hangt af van uw klachten. Bij verzwakking van de bekkenbodemspieren schakelt de gynaecoloog de bekkenfysiotherapeut in. Als blaasklachten het belangrijkst zijn, gaat u naar de uroloog. U gaat naar een Maag-Darm-Leverarts of naar een darmchirurg als u vooral last heeft van darmklachten. Een seksuoloog kan helpen als seksuele problemen of slechte seksuele ervaringen in het verleden de oorzaak zijn van bekkenbodemproblemen.

Behandelingen

Welke behandeling voor u geschikt is, hangt af van uw klachten en de uitslag van het onderzoek. Afwijkingen van de bekkenbodem zijn niet levensbedreigend zijn, u hoeft niet direct een beslissing te nemen. U moet zelf de voor- en nadelen van de behandelingen tegen elkaar afwegen. Meestal geeft de gynaecoloog het advies met de minst ingrijpende behandeling te starten. Allereerst kan een bekkenfysiotherapeut u met oefeningen leren om de bekkenbodemspieren weer goed te gebruiken.

Medicijnen kunnen zinvol zijn bij klachten van aandrangincontinentie, bij verstopping van ontlasting en bij bekkenbodemklachten na de overgang. Bij andere bekkenbodemklachten hebben medicijnen vaak minder effect. Met een ring (pessarium) kan een verzakte blaas of verzakte baarmoeder weer op de juiste plaats teruggebracht worden.

Als uw klachten niet op een eenvoudige manier te verhelpen zijn, zal de gynaecoloog een meer ingrijpende behandeling zoals een operatie voorstellen. De gynaecoloog adviseert een operatie meestal pas als andere behandelingen onvoldoende helpen.

De soort operatie hangt weer af van uw klachten en de diagnose. Een operatie heeft het voordeel dat uw klachten meestal verminderen of verdwijnen. Wel moet u altijd rekening houden met een kleine kans op complicaties en de mogelijkheid dat de klachten weer terug komen. Daarnaast moet u voor veel bekkenbodemoperaties rekenen op een herstelperiode van minimaal zes weken.

Leefregels

• Train regelmatig de bekkenbodemspieren met oefeningen. Vaak verminderen de klachten. U kunt in ieder geval voorkomen dat klachten verergeren of na een operatie terugkeren. Zorg ervoor dat u de bekkenbodem niet onnodig belast. Pas uw dieet zo aan dat de ontlasting soepel blijft. Zorg dat u voldoende drinkt, minimaal 1,5 liter vocht. Zo voorkomt u verstopping en onnodig persen. Voorkom overgewicht (minder eten, meer bewegen). Bij overgewicht neemt de belasting van de bekkenbodem ook toe.
• Vermijd veel en zwaar tillen. Normaal tillen (boodschappen of de stofzuiger dragen) is geen bezwaar. Als u beroepsmatig zwaar lichamelijk werk verricht, is het verstandig met uw gynaecoloog en eventueel uw bedrijfsarts te overleggen wat u wel en niet mag doen.
• Wij raden u aan ruime kleding te dragen, geen strakke korsetten of strakke broeken. Hierdoor neemt de druk in de buik toe. Buik- en bekkenbodemspieren worden minder gebruikt en verslappen. Doet u liever geen sporten waarbij u veel moet springen op een harde onderlaag (volleybal), of waarbij de druk in de buik sterk verhoogd wordt (aerobics). Sporten zoals zwemmen, schaatsen, fietsen of golfen zijn geen probleem. Hierbij wordt de bekkenbodem minder belast. Roken verslechtert de doorbloeding van weefsels en kan dus ook de bekkenbodem verzwakken. Wij raden u sterk aan te stoppen met roken.

Versie: 12 februari 2020