Te snel werkende schildklier

Bij u is een te snel werkende schildklier (hyperthyreoïdie) vastgesteld. Dit betekent dat er teveel schildklierhormoon in het bloed aanwezig is. De schildklier ligt laag in de hals, net onder het strottenhoofd en voor de luchtpijp. De schildklier produceert de belangrijke hormonen T4 en T3. Deze zijn voor kinderen noodzakelijk voor de lichaamsgroei en voor de ontwikkeling van het verstandelijk vermogen. Ook regelen ze gedurende het hele leven vele stofwisselingsprocessen in het lichaam.

Een te snel werkende schildklier kan verschillende oorzaken hebben:

Ziekte van Graves
Dit is een auto-immuunziekte waarbij u antistoffen aanmaakt tegen uw eigen schildklier. Deze antistoffen zorgen ervoor dat de schildklier meer schildklierhormoon aanmaakt.

Toxisch multinodulair struma
Bij het multinodulair struma zijn er groepjes schildkliercellen die ongecontroleerd schildklierhormoon aanmaken. Bij deze ziekte wordt de schildklier heel langzaam groter. We spreken soms ook van een ‘knobbelschildklier’ omdat er vaak, maar niet altijd, allemaal knobbeltjes te voelen zijn.

Toxisch adenoom
Dit is een goedaardige zwelling van het schildklierweefsel met een hoge aanmaak van schildklierhormoon. Een adenoom ontstaat meestal langzaam, soms over een periode van wel tien jaar.

Thyreoïditis
Een thyreoïditis is een ontsteking van de schildklier. Deze kan bijvoorbeeld ont- staan door een (virus)infectie. Het schildklierweefstel gaat onsteken en opgesla- gen schildklierhormoon komt vrij in het bloed en er ontstaat een hyperthyreoïdie. De fase van hyperthyreoïdie duurt gemiddeld zo’n 6 tot 8 weken. Daarna volgt vaak een fase van hypothyreoïdie (te traag werkende schildklier). Uiteindelijk treedt in de meeste gevallen spontaan herstel op.

Bij een te snel werkende schildklier kunt u last hebben van:

• hartkloppingen
• trillen
• transpireren
• een gejaagd of zenuwachtig gevoel
• vermoeidheid
• vaker ontlasting/diarree
• gewichtsafname ondanks een normaal eetpatroon
• menstruatieveranderingen
• vergeetachtigheid
• concentratieverlies

Diagnose

Op basis van klachten, lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek kan worden vastgesteld of u een te snel werkende schildklier heeft. Soms wordt er ook een scan van de schildklier gemaakt, om te beoordelen wat de oorzaak van de te snel werkende schildklier is.

Hyperthyreoïdie is goed te behandelen. Dit kan met medicijnen, met radioactief jodium of met een operatie.

Medicijnen

Behandeling van de ziekte van Graves: Eerst krijgt u een medicijn (Strumazol of PTU), waardoor de werking van de schildklier wordt geremd. Als de schildklier voldoende is geremd, krijgt u een tweede medicijn erbij. Dit medicijn bevat (synthetisch) schildklierhormoon en heet levothyroxine (Thyrax® of Euthyrox®). Na zes tot acht weken wordt de hoeveelheid schildklierhormoon in uw bloed opnieuw gecontroleerd. De dosis levothyroxine wordt zo nodig aangepast. De totale behandeling duurt ongeveer 1 jaar. Daarna wordt beoordeeld of de behandeling succesvol is geweest. 

Als medicijnen worden gegeven bij een andere oorzaak van hyperthyreoïdie, wordt vaak alleen een lage dosis van een schildklierremmend medicijn gegeven.

Radioactief jodium

Behandeling met radioactief jodium is veilig en werkt snel. U krijgt op de afdeling Nucleaire Geneeskunde een capsule met radioactief jodium. Dit komt via uw darmen in uw bloed en bereikt een hoge concentratie in de schildklier. Hier kan het zijn werk doen. U plast de radioactieve stof vervolgens weer uit. Vaak zien we dat de schildklier in de loop van de tijd hierna juist te langzaam gaat werken. Het is dan nodig om (synthetisch) schildklierhormoon te slikken. Radioactief jodium wordt vaak gebruikt als u niet voldoende reageert op de medicijnen voor de ziekte van Graves. Daarnaast is het de voorkeursbehandeling bij een toxisch multinodulair struma en bij een toxisch adenoom.

Operatie

Een operatie komt meestal aan de orde als uw schildklier zo groot is geworden dat hij op de omliggende structuren - zoals bijvoorbeeld de luchtpijp - drukt. Dit kan slikklachten of kortademigheid veroorzaken. Bij de operatie wordt (een gedeelte van) de schildklier verwijderd.