Hemodialyse

Het Martini Niercentrum beschikt over twintig dialysestations voor hemodialyse in het Martini Ziekenhuis in Groningen, vijf dialysestations in het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen en negen dialysestations in Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten.

Binnen het centrum verrichten dialyseverpleegkundigen de meeste handelingen, zoals de voorbereidingen voor de dialyse, het aanprikken van de shunt, het aansluiten, het bedienen van de apparatuur en de nazorg. Als het kan, doet u bepaalde dingen zelf. Denk bijvoorbeeld aan het klaarmaken van uw dialysestoel, het meten van uw bloeddruk of het zelf opbouwen van de dialysemachine. U kunt ook thuis dialyseren. 

Wij proberen er voor te zorgen dat u tijdens uw verblijf regelmatig door dezelfde verpleegkundige wordt verzorgd en begeleid. Een keer per week komt de nefroloog tijdens de behandeling bij u langs. Daarnaast komt u elk half jaar op controle bij uw nefroloog.

Bij hemodialyse wordt gebruik gemaakt van een kunstnier, die bevestigd is aan een dialysemachine.

Een kunstnier bestaat uit heel veel kleine buisjes (capillairen), die werken als een half doorlaatbaar vlies (semipermeabel membraan). Dit betekent dat het vlies kleine gaatjes heeft waar kleine stoffen doorheen kunnen, zoals afvalstoffen. Grote stoffen, zoals eiwitten en rode bloedcellen worden door het vlies tegengehouden. Via een lijnenset wordt bloed door de buisjes gepompt en om de buisjes heen stroomt spoelvloeistof (dialysaat). Bloed en dialysaat blijven dus altijd gescheiden. In de kunstnier wordt het bloed gezuiverd van afvalstoffen en eventueel overtollig vocht onttrokken.

Afhankelijk van uw situatie en wensen, kunt u voor een meer of mindere zelfstandige vorm van dialyse kiezen. U kunt leren hoe u zelfstandig uw machine klaar kunt maken voor dialyse. Ook kunt u leren zelf uw shunt aan te prikken enzovoorts. Uiteraard is er een dialyseverpleegkundige aanwezig die u hierbij ondersteunt.

Tijdens de dialyse kunt u gebruik maken van verschillende faciliteiten. U kunt bijvoorbeeld televisie kijken of een laptop gebruiken. Bezoek is welkom tijdens de behandeling.

Alle informatie en afspraken rondom uw behandeling kunt u teruglezen in het Patiënten Informatie Dossier (PID). Deze map neemt u bij ieder bezoek aan het Martini Niercentrum mee.

Voor meer informatie over de behandeling kunt u de voorlichtingsfilm over de hemodialyse bekijken.

De dialysebehandeling vindt 3 keer per week plaats, op vaste dagen en vaste tijdstippen, ook op feestdagen. We dialyseren niet op zondag. Overdag dialyseren we twee groepen patiënten; 's ochtends met een uitloop naar de middag en 's middags met een uitloop naar de avond. De gemiddelde duur per behandeling ligt tussen de 3 en 4 uur.

In het Martini Niercentrum Groningen is het mogelijk om 's nachts te dialyseren. U overnacht dan 4 keer per week in het centrum. Tijdens uw slaap wordt in 7 uur uw bloed gedialyseerd. Nachtdialyse begint om 22.00 uur en duurt tot 7.00 uur. U ligt op een een- of tweepersoonskamer met tv en wasgelegenheid. De volgende dag krijgt u tussen 6.30 en 8.00 uur ontbijt.

Vanaf uw eerste behandeling in het Niercentrum krijgt u een vaste dialyseverpleegkundige toegewezen. Deze verpleegkundige coördineert uw zorg en is een vast aanspreekpunt voor u. Eenmaal per week komt de behandelend arts (nefroloog) bij u langs, aan wie u uw eventuele vragen kunt stellen.

U komt met een taxi of met eigen vervoer naar het Martini Niercentrum en meldt zich op het afgesproken tijdstip bij de balie. U kunt zich wegen bij de weegschaal. Daarna haalt de dialyseverpleegkundige u op uit de wachtkamer en wordt de apparatuur aangesloten.

In principe kunt u tijdens de dialyse bezoek ontvangen. Bij het aan- en afsluiten op de apparatuur mag er - in verband met de privacy van patiënten - geen bezoek op zaal aanwezig zijn. Tijdens de behandeling doen we regelmatig controles. Dan meten we bijvoorbeeld uw bloeddruk.

Praktische zaken

Dialysepatiënten zijn chronische patiënten en hebben daarom recht op ziekenvervoer. Neem voor meer informatie contact op met uw zorgverzekeraar. Ook als u met eigen vervoer naar het ziekenhuis komt. U hoeft geen parkeergeld te betalen. Via het Martini Niercentrum ontvangt u uitrijkaarten voor de parkeergarage.

Eten en drinken

Tijdens een dialysebehandeling komt meerdere keren iemand langs met eten en drinken. Als dat nodig is, kunt u (na overleg met de diëtist) ook een warme maaltijd krijgen.

Ontspanning

Voor ontspanning tijdens de dialyse kunt u uiteraard zelf iets te lezen of uw eigen muziek meenemen. Elke dialysestoel beschikt over tv/radio met koptelefoon. Er is een leesmap met actuele bladen en tijdschriften en er zijn laptops beschikbaar met internetaansluiting.

Met speciale trappers aan het voeteneind van de dialysestoel kunt u tijdens de dialyse fietsen.

Er zitten voor- en nadelen aan centrum hemodialyse, beiden worden hieronder benoemd.

De voordelen van centrum hemodialyse:

Overdag dialyse:

• Om de dag een dag vrij
• Niet zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van de behandeling
• Mogelijkheid om zelf actief te worden betrokken bij de behandeling (aanprikken, machine opbouwen)

Nachtelijke dialyse:

• Alle dagen overdag vrij
• Niet zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van de behandeling
• Mogelijkheid om zelf actief te worden betrokken bij de behandeling (aanprikken, machine opbouwen)

De nadelen van centrum hemodialyse:

• Strengere vochtbeperking/dieet
• Gevoel van ziek-zijn na dialyse (dialyse kater)
• Vrijheidsbeperking
• Aanprikken

U kunt overdag en ’s avonds in uw eigen huis dialyseren met ondersteuning van uw partner of een dialyse-assistent. Of ’s nachts dialyseren samen met uw partner. Uw partner of dialyse-assistent ondersteunt u, onder meer bij het aan- en afsluiten van de dialysemachine. Hoe vaak u per week dialyseert is afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Het is maatwerk dat in overleg met uw arts tot stand komt.

Voordelen van thuishemodialyse:

• Zelfstandig dialyseren
• Overdag of ‘s avonds dialyseren met partner of dialyse-assistent
• Ondersteuning bij het aan- en afsluiten van de dialysemachine
• Maatwerk, hoe vaak dialyseren & wanneer

Kan ik dat, zelfstandig thuis hemodialyseren?

Over het algemeen kan iedereen thuis hemodialyseren. Dit bespreekt u met de nierfalenverpleegkundige en uw nefroloog. Als u kiest voor thuis hemodialyseren gaat u tijdelijk naar het Dialyse Centrum Groningen (DCG). Het Martini Niercentrum doet dit niet zelf, maar werkt daarin samen met het DCG.

Het DCG verzorgt de training, begeleidt u bij de dialyse, leert u stap voor stap en in uw tempo over dialyseren thuis en regelt verder alles wat nodig is.

De training voor thuishemodialyse volgt u tijdens uw dialysebehandeling in het DCG. U hoeft er dus niet apart voor naar het ziekenhuis te komen. De training duurt gemiddeld acht weken. Het is maatwerk en aangepast op uw situatie. Er wordt veel geoefend en herhaald. U gaat pas thuis dialyseren als u zich daar zeker over voelt.

Nachtelijke thuishemodialyse

U kunt, in overleg met uw nefroloog, ook kiezen voor nachtelijke thuishemodialyse. U dialyseert dan gemiddeld vier tot zes nachten per week, zes tot acht uren per nacht. Nachtelijke thuishemodialyse is minder belastend voor uw lichaam. Na de training voor thuishemodialyse gaat u vier weken thuis overdag dialyseren. Als dit goed verloopt, krijgt u samen met uw partner een training om ‘s nachts te dialyseren. Deze training duurt gemiddeld een week. U verblijft dan een aantal nachten in het DCG om te leren en ervaren hoe de dialyses ‘s nachts gaan.

Voordelen nachtelijke thuishemodialyse:

• Meer vrije tijd (werk/sociaal leven)
• Vermoeidheid neemt af
• Milder dieet en vochtbeperking
• Geen/minder fosfaatbinders
• Verbetering hartfunctie en bloeddruk
• Dialyses worden beter verdragen

Nadelen nachtelijke thuishemodialyse:

• 6 x per week 8 uren kan als veel worden ervaren
• Iemand nodig die elke nacht voor u klaar staat
• Bewegingsbeperking in bed

Nadat de training is afgerond, gaat u thuis dialyseren. Het DCG is verantwoordelijk voor de machine. De medische behandeling wordt vanaf dat moment weer door het Martini Niercentrum gedaan. Meerdere keren per jaar komt u naar het centrum om te dialyseren. Tijdens de dialyse wordt er bloed afgenomen, een shuntflowmeting gedaan en heeft u contact met de diëtiste, de medisch maatschappelijk werker en de nefroloog.