PDS (prikkelbare of spastische darm)

Wat is PDS?

Een prikkelbare of spastische darm komt bij ongeveer 2 van de 10 mensen voor. Als u een chronische darmontsteking heeft, heeft u zelfs een grotere kans om ook het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) te hebben. De klachten van uw gevoelige darmen kunnen zijn:

• Buikpijn. Dit is de belangrijkste klacht. Van een zeurderig gevoel tot scherpe steken. Na het eten kan dit erger worden. Ook voor, tijdens of na naar de wc gaan verandert de pijn.
• Opgezette buik. Dit ontstaat meestal in de loop van de dag. Soms moet uw broek los, of zelfs uw bh-bandje. Dit lijkt te maken te hebben met een reactie van de buikspieren.
• Andere ontlasting. De ontlasting kan wisselen tussen diarree en verstopping, soms zelfs op een dag. Vaak voelen de darmen niet leeg na de ontlasting. Voor en na het naar de wc gaan kan de pijn anders zijn.
• Andere klachten. PDS kan vermoeidheid geven. De buikpijn kunt u tot in uw rug voelen en soms heeft u ook last van uw maag. Zoals misselijkheid en een opgeblazen gevoel. Ook gewrichtspijn komt voor.

Hoe ontstaat PDS?

Hoe PDS ontstaat weten we (nog) niet. Het begint vaak op volwassen leeftijd, maar soms ook al bij kinderen. Het komt 2 keer zo vaak bij mannen als bij vrouwen. Het komt soms voor in de familie (erfelijk). Het kan ook ontstaan na een buikgriep, lang gebruik van antibiotica of een operatie. Stress en sommige voeding kan de klachten verergeren.

Meer risico door PDS

Gelukkig kan uw darm niet beschadigd raken door de klachten die PDS geeft. Ook heeft u door PDS geen verhoogd risico op andere darmziekten.

Heb ik PDS?

Om te weten of u PDS heeft, is een darmonderzoek niet nodig. PDS is in de darm namelijk niet te zien. Samen met uw huisarts kunt u onderzoeken of uw klachten door PDS komen. De informatie op deze pagina kan u daarbij helpen.

Let op: heeft u naast buikpijn ook bloed in uw ontlasting, heeft u alleen diarree of valt u ook af, meldt dit dan. Dan kan er iets anders aan de hand zijn. Uw huisarts kan dan uw bloed laten testen op glutenovergevoeligheid en uw ontlasting op een darmontsteking.

Online test PDS

Met de Heb ik PDS-test kunt u online testen of u het prikkelbaredarmsyndroom heeft. Via de vragen krijgt u meer informatie over uw klachten. Deze informatie kunt u meenemen naar de afspraak met uw huisarts.

Diagnose PDS

Om de diagnose PDS te stellen gebruikt uw huisarts de Rome IV-criteria. Ook de MDL-specialist zou deze criteria gebruiken. Een afspraak bij de huisarts is dan ook voldoende. Om PDS vast te stellen moeten alle drie de punten voor u gelden:

A: U heeft al langer dan 6 maanden klachten
en

B: in de afgelopen 3 maanden had u 1 dag per week buikpijn
en

C: U heeft minstens 2 van de volgende 3 symptomen:

1. De pijn hangt samen met de ontlasting.
2. Uw ontlasting is veranderd (zachter/harder) sinds de klachten.
3. U heeft last van diarree of verstopping.

D: Er zijn geen andere signalen zoals bloed in de ontlasting, gewichtsverlies of alleen maar diarree.

Behandelingen

U kunt PDS op verschillende manieren aanpakken. Bij niet iedereen hebben deze behandelingen hetzelfde effect. Maar ze geven u de mogelijkheid uw klachten onder controle te krijgen. U kunt, in overleg met de huisarts, een keuze maken. Kunt u starten met:

• actief stress gaan verminderen
• normalisering van het dieet
• medische hypnose
• lage dosis antidepressiva gebruiken

Ook het aanpassen van wat u eet kan de klachten verminderen. Martini Ziekenhuis introduceerde hiervoor het FODMAP-dieet in Nederland.

Als bovenstaande behandelingen en een dieet geen resultaten geven, is de kans dat een medische behandeling u kan helpen klein. Een gesprek met een psycholoog of een medisch psycholoog kan soms een oplossing zijn om uw klachten te verminderen. De psycholoog kan cognitieve gedragstherapie of medische hypnose (hypnotherapie) voorstellen.

Versie: 10 september 2020